Húsfreyjan - 01.04.1960, Page 31

pláss er nóg. Þótt yfirleitt fari bezt á því
að láta ákveðinn gróður vera ríkjandi,
getur verið varhugavert að ganga of langt
í þessum efnum, þannig að umgjörð
garðsins komi til með að skorta tilbreytni.
Hér og þar verður því að rjúfa með
runnum og stöku trjám af annarri gerð.
Heppilegt er að gróðursetja trjákennd-
an gróður í beð út af fyrir sig, sem alla
tíð er haldið opnum. Kemur þá fyrst og
fremst til greina að velja slíkum beðum
stað meðfram girðingu garðsins — á jöðr-
um hans — bæði til að skapa skjól fyrir
aðalsvæðið, og eins til að mynda umgjörð
utan um það. Ef stormasamt er á viðkom-
andi stað, t. d. víða til sveita, þarf yfirleitt
á breiðu skjólbelti að halda móti vind-
áttum. Algengt er að reikna þurfi með
3—5 röðum af gróðri, og verða því slík
svæði nokkuð plássfrek. Gegn áttum, sem
gæta sín lítils, mun duga með 1—2 raðir
af lágvöxnum gróðri, t. d. runnum.
Mynd 2. Þannig má ekki gróðursetja trjáplöntur
þétt upp að húsi. Betra er að setja ýmsa runna
við hús, eða láta grasflötina ná alveg að því.
Þess skal gætt að staðsetja ekki trjá-
gróður þannig, að hann útiloki um of út-
sýni, en því atriði hættir mörgum til að
gleyma. Þótt trjágróðurinn eigi að mynda
umgjörð um húsið og lóðina, er samt ekki
aðalmarkmiðið það, að girða fyrir útsýni,
birtu og yl, en þess má sjá mörg dæmi,
að gert hafi verið, bæði í bæjum og sveit-
um, þar sem margir garðar líkjast frem-
ur skógarreitum en skrúðgörðum.
Algengast er að setja trjáplöntur í bein-
ar raðir, og má mæla með því, hins vegar
þurfa beðin ekki nauðsynlega að vera
bein eða jafnbreið; síður en svo. Einmitt
skapast bæði tilbreyting og mýkt í línur
garðsins, ef innjaðar beðanna er hafður
frekar óreglulegur. Má þá fylla upp í út-
skotin með ýmsum runnum, sem gróður-
settir eru óreglulega. Þannig má draga
nokkuð úr áhrifum hinna beinu trjáraða
fyrir utan. Að gróðursetja mikið af trjá-
plöntum upp við hús, er yfirleitt mjög
misráðið, nema um stóra veggfleti sé að
ræða, sem kynnu að leyfa pláss fyrir ein-
hverja krónulitla trjátegund. I stað trjá-
plantna má hafa lágvaxna runna upp við
húsið, t. d. villirósir, dvergmistil, geit-
blöðung eða runnamuru. Einnig kæmi til
greina að hafa þar vafnings- eða klifur-
gróður, t. d. humal, vaftopp eða berg-
fléttu,'ef á annað borð óskað er eftir öðru
þar en grasi.
Sömuleiðis má það teljast misráðið að
gróðursetja mikið af stakstæðum trjám
víða um sjálfa grasflötina, en það er afar
algengt. Grasflötin skyldi helzt sem allra
minnst skert, til að hlaða ekki um of á
viðhaldsstörf garðsins, og til að draga
ekki úr svigrúmi í garðinum. Heppilegast
er að koma stakstæðum trjám fyrir í
námunda við horn grasflatar, sé þess
óskað.
Um sjálfa aðferðina við gróðursetningu
trjágróðurs má taka fram eftirfarandi:
hola, sem plöntur eru settar í, þarf að
vera vel víð, eða 50—70 sm í þvermál,
nema hnaus plantnanna sé því stærri.
Dýptin getur verið sem svarar 1*4 lengd
skóflublaðs, og er holan höfð jafn víð að
ofan og neðan, og botninn flatur. Fyrir
gróðursetningu eru rætur plantnanna at-
hugaðar. Séu þær særðar eða skaddaðar,
eru þær stýfðar innan við sárið með
beittum hníf eða handklippum. Ef ein-
staka rót sker sig úr, hvað lengd snertir
(mjög löng), er hún stytt nokkuð til sam-
ræmis við aðrar rætur. Rétt er að styðja
HÚSFREYJAN
31