Íslenzk tunga - 01.01.1960, Side 127

LUDVIG LARSSON
123
Árið 1872 gaf Theodor Wisén út hina svonefndu íslenzku hómilíu-
bók (handrit, Stock. perg. 4:o nr. 15).10 I formála sínum segist Wis-
én hafa prentað handritið ,orð fyrir orð, bókstaf fyrir bókstaf4, og er
þessi útgáfa sögð hin fyrsta stafrétta útgáfa sem hefði nokkurn tíma
komið út í Svíþjóð. Hann gefur nothæft en ekki mjög ýtarlegt yfirlit
um stafsetningu í handritinu og telur, þrátt fyrir ýmiskonar mismun
á rithandarstíl, að hókin sé skrifuð af einum manni. En þetta var
ekki nógu nákvæmt fyrir Larsson, er fimmtán árum seinna gaf út
Studier över den Stockholmska Homilieboken I—II (Lund 1887). Hér
reyndi hann að greina milli ólíkra rithanda á bókinni: hann taldi
þær minnst þrjár og helzt tíu. Hann var skarpsýnn á margt, og þessi
niðurstaða hans byggðist á rannsóknum á samsetningu kveranna og
á stafsetningu og málseinkennum ólíkra hluta handritsins. Auk þess
kom hann með margar leiðréttingar, bæði þar sem hann taldi Wisén
hafa lesið rangt eða gert sig sekan um aðra ónákvæmni, og einnig þar
sem frumlextinn virðist vera afbakaður.
Ut af þessu lentu þeir Larsson og Wisén í miklum deilum. Wisén
var tuttugu og fimm árum eldri en mótstöðumaður hans, mikilsháttar
vísindamaður, prófessor í norrænu við háskólann í Lundi, sterkur
persónuleiki og talinn allvel mælskur. Ritverk hans höfðu notið mik-
ils álits, og hann gat ekki sætt sig við gagnrýni Larssons. Varnarrit
lians kom út í Lundi 1888, Textkritiska Anmarlcningar till den Stock-
holmska Homilieboken, en þar sem Larsson virðist í gagnrýni sinni
alveg laus við persónulega áleitni við Wisén, fór Wisén aðra leið.
Hann mótmælti Larsson með beiskum orðum, vildi viðurkenna sem
fæst í leiðréttingum hans, og meira að segja dró ekki dul á að liann
efaðist mjög um hæfileika Larssons, bæði í þessum efnum og öðrum.
Larsson var neyddur til að verja sig, sem hann og gerði í Svar pá
Projassor Wisén.s ,Téxtkritiska Anmdrkningar till den Stockholmska
Homilieboken‘ (Lund 1888). Hér skrifar hann af miklu meiri hóf-
semi en Wisén, en heldur fast við flestar leiðréttingar sínar og niður-
stöður. Hann segist ekki ætla að skrifa fleiri deilurit en þetta eina, og
lékk Wisén því að mæla síðustu orðin í deilunni er hann birti Nágra
10 Homiliu-bók ... utg. af Theodor Wisén (Lund 1872).