Vera - 01.04.1985, Blaðsíða 22

Framfærsluskylda milli
hjóna við skilnað að borð
og sæng og lögskilnað.
Þegar veitt er úrlausn um skilnað að
borði og sæng og lögskilnað þarf að kveöa
á um öll skilnaðarkjör og aðra skilnaðar-
skilmála. Eitt þeirra atriða, sem taka ber
afstöðu til er greiðsla framfærslueyris
hjóna hvort með öðru.
Um framfærslueyri með maka við skiln-
að er fjallað í 49.—52. gr. laga um stofnun
og slit hjúskapar nr. 60/1972.
Islensk hjúskaparlög byggja á því sjón-
armiði að sú framfærsluskylda sem hvílir á
HEIMSÞEKKT VÖRUMERKI
VILTU GLEÐJA VIN
VINNUFÉLAGA EÐA
ÆTTINGJA?
ÞÁ EIGUM VIÐ GJAFIR
VIÐ FLEST TÆKIFÆRI
rwwn
BORGARTUfSII 20
VERSLUNIN
hjónum í sambúð haldist þrátt fyrir skilnað
að borð og sæng. Enda þótt skylda til sam-
vista falli niður við skilnað að borði og
sæng helst hjúskapurinn sem slíkur og er
það fyrst við lögskilnað sem réttaráhrif
hans falla niður. Skilnaður aö borði og
sæng gegnir því nokkurs konar reynslu-
hlutverki og er talið æskilegt að á þessu
tímabili geti t.d. konan haldiö saman
heimilinu, ekki síst ef börnum er til að
dreifa og að sem minnst röskun verði á
högum hjóna. Hagsmunasamstaða hjóna
rofni hins vegar við lögskilnað og hjúskap-
urinn eigi ekki að vera framfærslustofnun
út fyrir endamörk sín.
Óvígð sambúð hefur enga gagnkvæma
framfærsluskyldu í för með sér milli sam-
búðaraðila, og við slit óvígðrar sambúðar
getur því hvorugur aðilinn krafist fram-
færslueyris með sér.
Það hjóna, sem fær forsjá barns/barna
við skilnað fer oft fram á að fá framfærslu-
eyri úr hendi hins um ákveðinn tíma, eða
á meðan að skilnaður að borði og sæng
stendur yfir. Á þessu tímabili er þörfin oft
einkar rik á að skylda maka til greiöslu
framfærslueyris með hinu. Sama getur
reyndar gilt þegar skilnaður verður eftir
langt hjónaband og t.d. konan hefur litla
sem enga menntun og hefur ekki unnið
utan heimilis.
Framfærslueyri er mjög oft ákveðinn af
hjónum sjálfum. Ef samkomulag er um
greiðslu framfærslueyris, og alla aðra
skilnaðarskilmála gefur yfirborgardómari í
Reykjavík, sýslumenn/bæjarfógetar úti á
landi eða lögreglustjórinn á Keflavíkur-
flugvelli út skilnaðarleyfið. Náist aftur á
móti ekki samkomulag um skilnaðarskil-
mála, þ.m.t. greiðslu framfærslueyris, úr-
skurða dómsmálaráðuneytið eða dóm-
stólar í ágreiningsmálum og gefa út skiln-
aðarleyfið. Verulegu máli skiptir hvort máli
þessu er ráðiö til lykta með samningi aðila
eða með úrskurði (dómi), sérstaklega
vegna ákvæða hjúskaparlaga um breyt-
ingar á ákvörðunum þessum. Ákvæði
dóms eða úrlausn ráðuneytis um fram-
færsluskyldu annars hjóna með hinu er
unnt að breyta ,,ef verulega breyttar að-
stæður og atvik að öðru leyti mæla með
slíkri breytingu“. Samningi veröur hins
vegar aðeins breytt með dómi.
Þegar dómsmálaráðuneytið úrskurðar
um framfærslueyri eru öll kjör og tekju-
möguleikar hjóna lagðir til grundvallar.
Hjónin leggja fram greinargerðir þar sem
þau gera grein fyrir högum sínum, tekjum
samkvæmt skattframtölum, framfærðslu-
byrði vegna barna, skuldbindingum og
öðrum þeim atriðum er máli skipta. Sam-
kvæmt hjúskaparlögunum á einnig að
taka tillit til annarra atvika, m.a. hversu
lengi hjúskapur hefur staðið og hvort
þeim, sem krefst framfærslueyris sé þörf á
menntun eða endurhæfingu. Rétt er að
vekja sérstaka athygli á þessu atriði. Oft
giftist t.d. konan ung og hefur þá annað-
hvort ekki lokið sérmenntun sinni eða hef-
ur ekki stundað starf, sem sérmenntun
hennar laut að, um langan tíma. Getur þá
22