Vera - 01.04.1985, Blaðsíða 25

BORGIN:
SÝNDAR-
LÝÐRÆÐI
/ sjónvarpsþœttinum ,,Setið fyrir svörum“
þegar Davíð Oddsson skaust undan svörum var
lítillega rcett um lýðrœðið í borginni. Davíð taldi
að lýðrceðið vceri ígóðu lagiþráttfyrirfyrirhug-
aða fcekkun borgarfulltrúa og til marks um það
nefndi hann hverfafundi sína og allan þann
fjölda fólks sem mcetir í viðtalstíma hans. Er aug-
Ijóst að lýðrceðið er í hans augum kvörtunar- og
fyrirgreiðslupólitík, en ekki stjórnarform sem
hefur það að markmiði að auka áhrif og þátt
íbúa í öllum ákvörðunum sem varða þróun og
skipulag borgarinnar og borgarstofnatia.
íbúasamtök, foreldrafélög og önnur félög, sem á ein-
hvern hátt sinna hagsmunagæslu fyrir íbúa hverfanna,
hafa engan formlegan rétt innan borgarkerfisins. Sam-
skiptin milli þeirra og borgaryfirvalda eru öll á annan
veginn þ.e. félögin snúa sér meö beiðnir, kvörtunarmál
og ábendingar til borgarinnar en borgin sendir þeim
nær aldrei mál til umsagnar, gefur þeim ekki upplýsing-
ar að fyrra bragði um mál sem eru á döfinni og lætur yfir-
leitt eins og þessi félög séu ekki til. Gott dæmi um þetta
er sú tregða sem var hjá borgaryfirvöldum gagnvart því
að skrifa þessum félögum fyrir gerð fjárhagsáætlunar
og fara fram á ábendingar frá þeim um ýmislegt sem
mætti betur fara í hverfunum. Tók það okkur í Kvenna-
framboðinu tvö ár að fá því framgengt.
En þó borgaryfirvöld séu treg til að hafa samráð við
íbúa í gegnum samtök þeirra, þá komast þau ekki alveg
hjáformlegusamráði. ítveimurtilvikum eru þau bundin
af lögum og reglugerðum og í báðum tilvikum er um
skipulags- eða byggingarmál að ræða.
Breytingar á skipulagi auglýstar
í fyrsta lagi veröa borgaryfirvöld samkvæmt skipu-
lagslögum að auglýsa allar meiriháttar breytingar á
gildandi aðalskipulagi og gefa íbúum ákveðin frest til
að gera athugasemdir. Sem dæmi um slíka auglýsingu
má nefna þegar landnotkun var breytt í Skuggahverfi úr
iðnaöi og vörugeymslum í íbúðarhverfi og jafnhliða voru
nýtingarmöguleikar lóða auknir til muna. Annað dæmi
er breyting á Sigtúnsreit úr grænu svæði í miðbæjar- og
stofnanasvæði. Stundum skila slíkar auglýsingar
árangri þ.e. íbúarnir kynna sér þá breytingu sem stend-
ur fyrir dyrum og koma með athugasemdir og ábend-
ingar. En stundum falla þær dauðar niður, t.d. í kringum
jól og sumarleyfi, þær fara framhjá íbúunum og þeir átta
sig kannski ekki á því sem er aö gerast fyrr en um
seinna. Til að setja fyrir þann leka væri mjög eðlilegt að
borgaryfirvöld sendu allar upplýsingar um breytingar á
skipulagi til þeirra íbúasamtaka sem hlut eiga að máli
hverju sinni.
Hitt er svo annað mál að þó íbúarnir geri athuga-
semdir þá er ekki þar með sagt að þær verði teknar til
greina. Fjöldi athugasemda og mótmæla barst frá íbú-
um Skuggahverfis þegar breytingin þar var auglýst en
borgaryfirvöld létu það sem vind um eyru þjóta.
Grenndarkynning ^
í öðru lagi gera byggingarlög ráð fyrir því að bygging-
arnefnd kynni nýbyggingar í eldri hverfum sem og ný-
byggingar, sem á einhvern hátt brjóta í bága við skipu-
lag, fyrir íbúum nærliggjandi húsa. Gengur þetta undir
nafninu grenndarkynning. Það er hins vegar alveg í
höndum byggingarnefndar að ákveða hvenær þörf sé á
grenndarkynningu og hvenær ekki og henni ber engin
skylda til að taka tillit til mótmæla. Ef hún ákveður aö
visa mótmælum á bug þá getur hún gert það án rök-
stuðnings.
Ákvæðið um grenndarkynningu kom inn í bygginga-
lög fyrir rúmum tveimur árum og hefur að mínu mati haft
það í för með sér að skipulagsnefnd hefur að mestu lagt
niöur kynningar á málum á vinnslustigi. Þegar farið er
fram á þaö í skipulagsnefnd að mál sóu kynnt íbúum, þá
vísar meirihlutinn til þess að kynningar séu í verkahring
byggingarnefndar og skýtur sér þar með undan allri
ábyrgð með tilvísan til þessa ákvæðis í byggingarlög-
um. Byggingarnefnd skýtur sér svo á bakvið það að
erfitt sé fyrir hana að breyta í verulegum atriðum því
sem skipulagsnefnd hefur samþykkt, enda eru mál á
lokastigi þegar þau komatil byggingarnefndar og húsin
fullteiknuð. Af þessum sökum gerir byggingarnefnd
venjulega óverulegar breytingar á einstökum húsum
þrátt fyrir mótmæli nágranna. Svona bitur kerfið í skott-
iö á sjálfu sér. ^