Vera - 01.09.1986, Blaðsíða 31

einnig s.l. vetur. i tillögu Kvennalistans er kveöiö á um
aö Alþingi álykti aö skora á ríkisstjórnina að beita sér
tyrir því á alþjóðavettvangi aö Sovétríkin og Bandaríkin
•ýsi yfir tafarlausri frystingu kjarnorkuvopna, annaö-
hvort með samtíma, einhliða yfirlýsingum eöa með
sameiginlegri yfirlýsingu.
Guörún Agnarsdóttir benti á þegar hún mælti fyrir
þingsályktunartillögunni þriöja þingið i röð aö margir
hafi taliö aö samþykkt þingsályktunartillögunnar um
stefnu íslendinga í afvopnunarmálum myndi leiða til
þess aö íslendingar myndu styöja tillögu Svía og
Mexikómanna á Allsherjarþingi Sameinuöu þjóöanna.
Hjörleifur Guttormsson hóf umræðu á Alþingi utan
dagskrár í desember í fyrra um áðurnefnda tillögu Svía
°g Mexikómanna í því skyni aö fá fram afstööu íslands
til hennar þar sem innan fárra daga yröi greidd atkvæöi
um hana á Allsherjarþingi Sameinuöu þjóðanna. Þegar
fram kom aö ísleningar hyggöust sitja hjá freistaðist
Kvennalistinn til þess aö leggja fram tillögu sína um
frystingu kjarnorkuvopna þriöja þingiö í röö. Allt kom
fyrir ekki íslendingar sátu hjá einir Noröurlandaþjóöa, á
þeirri forsendu, skv. oröum utanríkisráðherra þann 11.
febrúar s.l., aö tillaga Svía og Mexikómanna samræmd-
ist ekki afvoþnunartillögu íslendinga hvaö varöar
ákvæöin um gagnkvæman samning kjarnorkuveld-
anna um alhliða afvopnun og alþjóölegt eftirlit meö
lögunni 11. febrúar s.l. og sagöi meðal annars aö á
árinu 1985 heföi verið varið 800—1000 milljöröum doll-
ara til vigbúnaðar í heiminum og jafnframt aö í Banda-
ríkunum og bandalagsríkjum þeirra í Evrópu væru árleg
útgjöld til hermála um 45 dollarar á hvert mannsbarn,
en til heilsugæslurannsókna fara aðeins 2 dollarar á
hvert mannsbarn. Guörún sagöi aö ef allur heimurinn
væri haföur í huga er 450 dollurum aö jafnaði variö ár-
lega til aö mennta hvert barn, en árlegur kostnaður við
hvern hermann væri aftur á móti 25.600 dollarar. Til-
laga Kvennalistans var ekki samþykkt þó svo hún væri
aö meginefni til samhljóða samningi um bann við dreif-
ingu kjarnorkuvopna (Non-Proliferation Treaty) sem
íslendingar eru þegar aöilar aö.
Greinilegt er aö stjórnvöld á íslandi þjást af áhuga-
leysi hvaö varöar friöar- og afvopnunarmál og fékkst
enn ein sönnun fyrir því þegar Guðrún spurðist fyrir um
hvaöa áætlanir ríkisstjórnin heföi gert í tilefni friðarárs-
ins 1986. Þegar svar forstæisráðherra kom þann 18.
mars s.l. var enn allt óljóst um hvaö gera átti í tilefni
friðarársins. Þaö eina sem komið var á hreint var að
búið var að biöja Félag Sameinuðu þjóðanna um aö
skipuleggja dagskrá í tilefni friöarársins og aö ýmsar
hugmyndir um ráðstefnu, kynningarbækling og útgáfu
frímerkis og myntar höföu veriö nefndar. Við það tilefni
benti Guörún Agnarsdóttir á aö á hinum Noröurlönd-
ÁHUGALEYSI
STJÓRNVALDA
fi'amkvæmd afvopnunar. í afvopnunartillögu íslend-
'nga sem samþykkt var s.l. vor stendur:
..Alþingi ályktar að beina þvi til rikisstjórnarinnar aö
styöja og stuðla að allsherjarbanni viö tilraunum,
framleiðslu og uppsetningu kjarnavopna undir
traustu eftirliti, svo og stöövun á framleiðslu kjarna-
kleyfra efna í hernaöarskyni, jafnframt því að hvetja
til alþjóðlegra samninga um aö árlega veröi reglu-
bundiö dregið úr birgðum kjarnavopna. Þessu banni
og samningum um niöurskurö kjarnorkuvopna veröi
framfylgt á gagnkvæman hátt þannig aö málsaðilar
uni því og treysti enda veröi þaö gert í samvinnu við
alþjóölega eftirlitsstofnun."
Guörún Agnarsdóttir benti á viö sama tækifæri að
nákvæmlega samskonar ákvæöi væri i tillögu Svia og
Mexíkómanna þar sem stendur skv. þýðingu utanríkis-
ráöuneytisins að afvopnun yrði háö viöeigandi eftirlits-
ráðstöfunum og reglum þeim sem þegar hafa orðiö
samkomulag um í SALT I og SALT II samningum stór-
v°ldanna svo ekki er hægt aö segja aö tillaga Svia og
Mexikómanna geri ekki ráö fyrir eftirliti né geri kröfur
Urn gagnkvæman samning stórveldanna. Maður spyr
si9 af hverju er hægt aö samþykkja tillögu hér heima en
®kki samskonar tillögu á alþjóöavettvangi? Eru sam-
Pykktir sem gerðar eru hér heima bara til þess aö sýnast
Vir íslendingum?
Svipaöa sögu má segja um tillögu Kvennalistans um
t>ann við hönnun og framleiðslu hergagna þar sem
stendur ,,Alþingi ályktar aö lýsa yfir andstööu viö hug-
^yndir um aö íslenskt hugvit veröi nýtt til hátækniiðnað-
ar sem tengist vígbúnaöi þannig aö íslendingar gerist
Þátttakendur í þeim gereyöingaráformum sem vopna-
ramleiöslu fylgja." Guörún Agnarsdóttir mælti fyrir til-
unum hafi undirbúningur undir aögerðir vegna friðar-
ársins 1986 hafist löngu fyrir áramót.
Viö vitum að íslendingar eru friðelskandi þjóö. Vís-
bending um þaö kom fram til dæmis í skoðanakönnun
sem félagsvisindastofnun geröi fyrir sjónvarpiö um loft-
árás Bandaríkjamanna á Líbýu á dögunum. Samkvæmt
niöurstöðum hennar voru 80% íslendinga á móti árás-
unum, 87% kvennaog 77% karlaog reyndist vera meiri
andstaða hér á landi en í öörum löndum þar sem svip-
aðar kannanir voru geröar (V.-Þýskalandi, Bretlandi,
Frakklandi). Að lokum má benda á að í könnun sem
Hagvangur framkvæmdi fyrir Morgunblaöið á dögun-
um, um viöhorf íslendinga til stjórnmála og stjórnmála-
manna kom fram aö 81% aðspurðra, 86% kvenna og
75% karla, fannst aö stjórnmálamenn ættu aö sinna
friðarmálum meira en nú er raunin.