Vera - 01.09.1986, Blaðsíða 37

Margrét Ákadóttir og Artna Sigriöur
EinarsdóWr i hlutverkunum sinum
' 'sikritinu HIN STERKARI, sem sýnt hetur
verid i Hlaóvarpanum.
LEIKHÚS
LEIKHÚS
LEIKHÚS
LEIKHÚS
LEIKHÚS
hin sterkari
Á'Þýðuleikhúsið
Einþáttungur eftir:
August Strindberg
Þýöing: Einar Bragi
Leikstjórn: Inga
^iarnason
Leikendur:
^argrét Ákadóttir
Anna Sigríöur
Linarsdóttir
Elfa Gísladóttir
Nú hefur Alþýðuleikhúsiö
sett upp ntia perlu eftir August
Strindberg, en það er ekki oft
sem við fáum að sjá verk eftir
hann í íslensku leikhúsi. í Hlað-
varpanum er nú komið kaffihús
þar sem áður var pakkhús.
Strindberg leiðir okkur inn í
notalega stemmningu um jóla-
leytið. Við sitjum og gæðum
okkur á kaffi og súkkulaði,
hlýðum á gítartónlist, lútu- eða
flautuleik og bíðum þess að
leikurinn hefjist, eða er hann
þegar hafinn? Meðal þeirra
sem leikið hafa tónlist á undan
eru þeir Kolbeinn Bjarnason á
flautu, Kristinn Árnason á gítar
og Snorri Snorrason á lútu.
Önnur leikkonan hefur þeg-
ar komiö sér fyrir að baki gítar-
leikaranum, situr þar svip-
brigðalaus og les í blaði,
kannski við ættum að setjast
hjá henni? Áður en varir tekur
gítarleikarinn saman nóturnar
sínar og hverfur hljóðlega á
braut en inn kemur hin leikkon-
an rjóð í vöngum og hýr með
körfu í hönd, húnhefurverið að
kaupa jólagjafir handa manni
og börnum. Hún hyggst fá sér
súkkulaðibolla og hvíla lúin
bein í jólaösinni. Þá kemur hún
auga á vinkonu sína og sest
hjá henni til þess að spjalla,
rifja upp liöna tíð. Önnur talar
hin þegir, en samt kemur ýmis-
legt á daginn. Þær hafa elskað
sama manninn, önnur lent í
tryggri höfn hjónabandsins,
fengið að horfa á tvö börn vaxa
úr grasi og fengið að bera um-
hyggju fyrir elskulegum eigin-
manni, trúum og dyggum held-
ur hún. En upp úr stoltri vin-
konunni veiðir hún eitt og ann-
að þótt ekki sé það með orðum
sagt. Hún kemst að því, bless-
unin, aö þótt allt virðist slétt og
fellt á yfirborðinu getur annað
búið undir.
Margt hefur verið sagt og
skrifað um Strindberg. M.a.
það að hann fari illa með konur
í skrifum sínum en þrátt fyrir
það megum við ekki að afskrifa
hann sem karldjöful. Verk
hans gefa tilefni til rannsókna.
Ef farið væri í gegnum þau
með það í huga hvaða augum
hann lítur konuna kæmi örugg-
lega margt fróðlegt í Ijós.
Hjónabönd hans voru skraut-
leg og þótt hann vildi sjálfur
hafa hið fullkomna jafnrétti á
sinu heimili var það honum
erfitt.
Hann fæddist árið 1849 í
Stokkhólmi. Hann var uppi á
svipuðum tíma og Ibsen sem
skrifaði ,,Brúðuheimilið“ —
um Nóru sem yfirgefur mann
og börn vegna þess að hún var
meðhöndluð eins og brúða.
Staða konunnar var á þessum
tíma ofarlega i þjóðfélagsumr-
æðunni og Strindberg velti
henni mikið fyrir sér. Sam-
félagið leit svo á að hlutverk
konunnar væri að gæta hús og
barna og aðeins ef hún sinnti
því hlutverki af umhyggju yrði
hjónabandið farsælt.
Strindberg var sammála
þessu. í einu verka sinna
,,Giftas“ segir hann að karl-
maðurinn sé herra sköpunar-
verksins, hann sé betri en kon-
an í öllu nema þeirri list að
eignast börn, sömuleiðis held-
ur hann því fram að karlmanns-
lausar konur séu. . . ja. . .
meira en litið skrýtnar.
í einþáttungnum sem við fá-
um nú að sjá „Hin sterkari"
leiðir Strindberg saman tvær
konur. Önnur er gift tveggja
barna móðir sem ber um-
hyggju fyrir inniskónum karls-
ins síns.
Hin hefur farið á mis við
hamingjuna sem fylgir því að
sjá börnin vaxa úr grasi og að
hafa einhvern til þess að fara til
á jólunum.
Textinn er stuttur, hnitmið-
aður og ákaflega vel skrifaður,
þýðingin vel gerð og leikstjórn
sömuleiðis.
Leikendur fara vel með.
Önnur hrífur með látbragði og
vekursamúð, hin talaren verð-
ur aldrei þreytandi, en hvor er
sú sterkari?
Ég læt áhorfendur um að
dæma, en hvort þeir verða
sammála Strindberg er alls
ekki víst.
gyða
BÍÓ
BÍÓ
BÍÓ
Þegar síga tók á seinni hluta
afmælisveislu Reykjavíkur-
borgar var frumsýnd ,,heim-
ildamynd" Hrafns Gunnlaugs-
sonar um Reykjavík. Eins og
menn muna var Hrafni falið að
gera myndina i tíð „vinstri"
meirihlutans og hafði þvi um
það bil 41/2 ár til verksins. í ann-
ríki sjónvarpsstarfa, kvik-
myndagerðar, listahátíöar og
skipulagningar afmælisins
tókst Hrafni að koma myndinni
saman og fékk til þess 10
milljónir. En þvi miður, það
verður að segjast eins og er að
ég tel útilokað að Hrafn fái gull-
pálmann, hvað þá að borgar-
verkfræðingur eða forstöðu-
maður Borgarskipulags fái
Óskarinn eftirsótta fyrir leik
sinn þótt báðir séu myndar-
menn. Ég held að Davið fái
ekki einu sinni rós í hnappagat-
ið þótt hann sé reyndar í aðal-
hlutverkinu bæði sýnilegur og
ósýnilegur, til þess er myndin
hreinlega of illa gerð.