Vera - 01.12.1993, Blaðsíða 18

í«a
w
c
>
xO
<D
E
o
L.
D
«*-
L.
3
C
O
-2
.SP
"c
s
18
...og vín með konur
Eiga konur ao fó. meofero á
göngudeildum eoa legudeil-
dum?
Rannsóknaniðurstöður gefa til kynna að
meðferð á göngudeildum skili jafngóðum
árangri og innlagnir á legudeildir.
Innlagnir eru meiri röskun á daglegu lífi
sem er neikvætt einkum fyrir konur sem
hafa börn á framfæri. Á göngudeild er
hægara um vik að veita konum stuðning
og kenna þeim að takast á við aðstæður og
atburði sem upp koma í daglegu lífi.
Göngudeildir eru taldar æskilegri nema
um sé að ræða stutta innlögn vegna
bráðrar kreppu.
Eiga konur ao fá einstaklings-
eoa hópmeofero?
Skiptar skoðanir eru á því hvaða meðferð
hentar, hvort einstaklingsmeðferð á betur
við eða hópmeðferð. Rannsóknaniður-
stöður eru mótsagnakenndar. Konur sem
koma í áfengismeðferð eru oft fullar sektar-
kenndar og hafa skömm á sjálfum sér. Þær
hafa minnimáttarkennd og finnst erfitt að
tjá sig innan um hóp af fólki. Því reynist
oft vel að hafa þær í einstaklingsviðtölum í
byrjun. Hins vegar getur hópmeðferð síðan
veitt þeim tækifæri til að takast á við slíka
erfiðleika.
Margar eldri rannsóknir hafa sýnt að
eldri konur drekka frekar einar heima, en
yngri konur drekka utan heimilis með öðru
fólki. Oft hefur verið talað um vandamálin
fylgjandi drykkju kvenna innan veggja
heimilisins. Það leiðir til tilfinningalegrar
og félagslegrar einangrunar sem síðan
veldur meiri drykkju og verður þannig
vítahringur. Konur sem eiga við áfengis-
vandamál að stríða eiga oft engar
vinkonur, þær hafa fjarlægst æsku-
vinkonur og skömmin vegna drykkjunnar
og erfíðra aðstæðna kemur í veg fyrir að
þeim finnist þær eiga heima í hópi jafn-
aldra kvenna. Hópmeðferð getur hjálpað
þeim til að rjúfa þennan vitahring. Á hinn
bóginn eru ekki allar konur eins. Þær sem
ekki hafa gifst eða eignast börn fínnst þær
oft utangátta innan um aðrar konur og
finna ekki til samkenndar með þeim sem
hafa þörf fyrir að tjá sig um sektarkennd
og skömm gagnvart börnum og maka.
Eiga konur ao fá fjölskyldu-
meofero?
Konur þurfa einkum einstaklingsmeðferð
ef þær hafa verið beittar ofbeldi af maka
eða ef hjónabandið er slæmt. Fjölskyldu-
meðferðin er ef til vill besta forvörnin fyrir
næstu kynslóð, þ.e.a.s. í þeim tilgangi að
koma í veg fyrir að barnanna bíði sömu
örlög er þau vaxa úr grasi.
ft
k
Pí i ¦
Eiga konur ao vera í AA?
AA er stofnað af körlum og fyrstu kvenna-
deildirnar áttu erfitt uppdráttar. Með-
ferðarstofnanir hvetja alla til að fara í AA-
samtökin að meðferð lokinni og sækja sér
þar stuðning og félagsskap án áfengis.
Margar konur kunna illa við sig í blönd-
uðum deildum af því að þær eru svo oft i
minnihluta, stundum aðeins ein eða tvær
ef deildirnar eru litlar. Konur dragast að
deildum þar sem konur eru fyrir. Innan
AA-samtakanna eru sérstakar kvenna-
deildir og stunda konur oft hvort tveggja.
Eru batahorfur kvenna í
áfengismeofero lakari en karla?
Flestar meðferðarstofnanir eru byggðar
upp með þarfir karla í huga, enda hafa þeir
verið í meirihluta meðal sjúklinga. Miðað
við það eru batahorfur kvenna í áfengis-
meðferð ekki lakari en karla. Konur eru
boðhlýðnari en karlar og fylgja betur ráð-
leggingum. Þær eiga einnig oft auðveldara
með að ræða um tilfinningar sínar og leysa
tilfmningalega vandamál þegar í meðferð
er komið.
Lokaord
Helstu ástæður sem nefndar hafa verið
fyrir innlögn kvenna í áfengismeðferð eru
þunglyndi, líkamleg veikindi tengd
áfengisneyslu og erfiðleikar í sambandi
við maka eða elskhuga. Flestar konur
koma í áfengismeðferð þunglyndar og
með mjög lágt sjálfsmat. Sumar hafa gert
tilraun til sjálfsvígs áður en þær komu í
meðferð. Þær eru oft þjakaðar af sektar-
kennd og skömm, sem einkum tengist
móðurhlutverkinu. Þær sjá ekki hvernig
þær geti breytt lífí sínu til betri vegar. Þær
eru oft reiðar og fínnst sér misboðið og
vantar oft aðrar leiðir til að tjá reiði en
drykkjuna. Konurnar vantreysta oft fólki
og eiga erfitt með að byggja upp traust,
enda hafa margar þeirra fengið lítinn
félagslegan stuðning í bernsku og á
unglingsárum sem getur verið tengt hærri
tíðni alkóhólisma í upprunafjölskyldu.
Konur sem koma í áfengismeðferð eru oft
verr staddar á vinnumarkaðinum og
afleiðing drykkju þeírra er oft atvinnu-
leysi. Þær sem eru giftar eiga iðulega við
hjónabandsvandamál að stríða og eru oft
giftar körlum sem drekka of mikið.
Drykkja eiginmanns ýtir oft undir drykkju
konunnar. Fyrir hana er það t.d. ein leið til
að umbera drykkja mannsins og eins ýtir
auðveldur aðgangur að áfengi undir
notkun þess. Sú staðreynd að margir eigin-
menn drykkjukvenna yfirgefa þær en
tiltölulega fáar eiginkonur yfirgefa
drykkjumenn sína gefur til kynna að konur
séu í raun minna verndaðar ef þær drekka
of mikið.
Atburðir í lífi kvennanna, s.s. skilnaður
eða missir vinnu, verða oft til þess að þær
leita meðferðar. Algengar ástæður sem
margar konur nefna fyrir drykkju sinni eru
einmanaleiki, minnimáttarkennd, hjálpar-
leysi og reiði. Langflestar konurnar hafa
önnur stór vandamál fyrir utan drykkjuna
(Macdonald 1987). Oftast eru nefndir til-
finningalegir erfiðleikar, taugaveiklun,
vandamál í kynlífi, heilsufarsvandamál og
fjárhagsvandamál. Til þess að tryggja að
meðferð á konum sem drekka of mikið
skili árangri þarf að leggja áherslu á ýmsa
þætti samhliða því að takast á við neysluna
sjálfa. Það þarf að hjálpa konunum að
byggja upp aukið sjálfstraust og bæta þar
með sjálfsímyndina. Einnig þarf að hjálpa
þeim að bæta tengslin við umhverfí sitt,
rjúfa þá félagslegu einangrun sem þær búa
við og virkja þar með leiðir til stuðnings.
Síðast en ekki síst þarf að hjálpa þeim að
yfirvinna sektarkenndina og skömmina
sem tengist því að vera kona og móðir og
hafa brugðist í þeim hlutverkum.
Höfundur fæst við áfengisrannsóknir