Vera - 01.05.1995, Síða 38

j.^1 Um þessar mundir sýnir íslenska
óperan eina af frægustu óperum Verdis,
La Traviata. Giuseppe Verdi, (1813-1901),
er réttnefndur hinn mikli jöfur ítalskrar óp-
eru á nítjándu öld. Hann var mjög afkasta-
mikiö tónskáld og náöi gífurlegum vin-
sældum á ferli sínum; óperur hans urðu
28 talsins en auk þess samdi hann nokk-
ur kórverk, sönglög og einn strengjakvar-
tett. Snemma bar á tónlistargáfu Verdis og
26 ára aö aldri samdi hann sína fyrstu óp-
eru. Verdi og eiginkona hans misstu bæði
börnin sín áriö eftir og skömmu síðar féll
hún í valinn úr skæöum heilasjúkdómi.
Þessi mikla sorg var Verdi mikið áfall en
hann er sagður hafa veriö hlédrægur og
skapþungur aö eðlisfari. Löngu síðar, eftir
áralanga sambúö, giftist hann frægri óp-
erusöngkonu, Strepponi aö nafni, en hún
var af almúgastétt og átti „vafasama" for-
tíð aö baki. Verdi lést eftir heilablóðfall 88
ára að aldri.
Óperutextinn í La Traviata er byggður á
leikgerö skáldsögunnar um „Kamelíu-
frúna“ eftir Alexandre Dumas yngri.
Dumas var þeirrar skoðunar að leikhús
ætti að fjalla af raunsæi um ýmis konar
þjóðfélagsmál og koma að gagni í baráttu
fýrir umbótum. Kamelíufrúin (1852) fjallar
um siðbætandi áhrif göfugrar ástar konu
sem selur blíðu sína. Sagan í La Traviata,
eða „hin afvegaleidda" fylgir leikgerð
Dumas í öllum meiginatriöum. Óperan var
frumsýnd árið 1853 og voru viðbrögð
áhorfenda blendin. í sögunni um hina
berklaveiku gleðikonu, Violettu, er ádeila á
hræsni tíöarandans, og olli hún nánast
hneyksli á fyrstu sýningu. Þjóðfélagsstaða
hinnar „föllnu" konu veldur því aö þau
S T Ó R K O
Að mörgu leyti þekkti Verdi söguefniö
um Kamelíufrúna af eigin raun. Sjálfur
haföi hann oröið fyrir sárum ástvinamissi
og tvöfalt siðgæði tíðarandans var honum
ekki að skapi. Þau Strepponi urðu fyrir
miklu aðkasti fyrir aö lifa í óvígðri sambúð
og fyrirfólkið átti erfitt með að líta á hana
sem jafningja.
Að sjá og heyra La Traviata í flutningi ís-
lensku óperunnar er einstök upplifun. Tón-
list Verdis er hrífandi og þegar best lætur
er mannsröddin fegurri en nokkurt hljóö-
færi. Það þarf mikla rödd til að fylla óperu-
hús af söng sem hefur þau áhrif að maður
finnur hljóðhimnur sínar titra og hver ein-
asta taug hrífst með. Þannig leið undirrit-
uðum á sýningunni þegar einsöngvararnir
gáfu sig alla í aríurnar og tvísönginn. Sig-
rún Hjálmtýsdóttir, Diddú, er stórkostleg
prímadonna í hlutverki Violettu, og söngur
hennar og leikur aðdáunarverður. Það eru
þeir Ólafur Árni Bjarnason og Kolbeinn J.
Ketilsson sem skiptast á að fara með hlut-
verk Alfredos. Þessir ungu tenórsöngvarar
hafa báðir hrífandi raddir og var afar gam-
an að heyra og sjá þá í þessu krefjandi
hlutverki. Bergþór Pálsson og Keith Reed
deila með sér hlutverki föður Alfredos.
Báðir hafa löngu sannað sig í óperuheim-
inum og ber söngur þeirra og leikur þess
glöggt vitni. Þær Signý Sæmundsdóttir og
Hrönn Hafliðadóttir í hlutverkum Flóru og
þernunnar stóðu sig einnig vel, og kór ís-
lensku óperunnar er prýðilegur. Þá settu
tveir dansarar skemmtilegan svip á sýning-
una í einu atriðanna. Leikstjórn varí örugg-
um höndum Bríetar Héöinsdóttur og hljóm-
sveitin skilaði sínu vel undir stjórn Robin
Stapelton. Lýsingin féll vel að leikmynd-
S T L E G
Violetta og Alfredo, sem er af fínum ætt-
um, fá ekki aö elskast. Faðir Alfredos
krefst þess af Violettu að hún slíti sam-
bandinu svo bjarga megi heiðri fjölskyld-
unnar, en þaö ertilvonandi mágur Alfredos
og fjölskylda hans sem sætta sig ekki við
þá hneisu sem sambúð Alfredos og
Violettu skapar. Vilji föðurins var máttugur
og honum varð að lúta. Violetta fórnar
stóru ástinni í lífi sínu og ber göfuglyndi
hennar vott um fölskvalausan kærleika,
sem lætur engan ósnortinn.
inni, einkum á sveitasetri Violettu. Búning-
arnir eru látlausir og sviösmynd sömu-
leiðis. Sýning þessi stenst vafalaust
samanburð viö uppfærslur stóru óperu-
húsanna erlendis og við megum vera
hreykin af því að eiga íslensku óperuna.
Vala S. Valdimarsdóttir
Sonja B. Jónsdóttir
Heimildir: Leikskrá íslensku óperunnar- La Traviata
1994-1995, Encyclopedia of Music - Collins 1984,
The Oxford Junior Companion to Music -Scholes 1977