Vera - 01.04.1998, Blaðsíða 9

hátt við þeirri gagnrýni að
persónuhugmynd hans væri of
einsleit og um of miðuð við
móðurhlutverkið. Hugmynda-
fræðileg stöðnun gerði vart
við sig. Brestir komu í ljós í
málefnasamstöðunni og
var ósamkomulagið um
afstöðu til EES samningsins
cö
w
£
o
rH
C/3
M
c
*H
b0
G
•H
«H
>»
CD
U
A
<á
fi
Q>
>
1992 þar líklega afdrifaríkast þar sem
deilurnar voru að hluta til háðar í :jöl-
miðlum. Ljóst var að kvennabaráttukon-
ur voru ekki lengur sammála og má s;gja
að Kvennalistakonur hafi sjálfar rifið nið-
ur þá jákvæðu ímynd sem þær höfðu.
Vinnubrögð einstakra Kvennalistakvenna
og innra skipulag hreyfingarinnar, sem
bauð upp á misnotkun, áttu þar sinn hlut
að máli. Atök á fundum, misklíð og sær-
indi gerðu baráttuna erfiða fyrir margar
konur og drógu úr sköpunargleði og bar-
áttuvilja. Þegar Kvennalistinn tók síðan
þátt í myndun R-listans 1994 og lagði til
leiðtoga hans var ljóst að kvennabarátta
á Islandi var ekki lengur óháð hefð-
bundnum pólitískum flokkalínum. Þar
með var sá breiði grundvöllur, sem fjölda-
þáttaka kvenna í atburðum kvennabar-
áttunnar byggir á, endanlega brostinn og
miðlæg staða Kvennalistans í íslenskri
kvennabaráttu ekki lengur fyrir hendi.
Tilraunir til samskonar framboðs á lands-
vísu nú sýna að enn er gengið í sömu átt.
Veðja á frelsislöngunina
Það má því segja að kerfið hafi endur-
heimt kvennabaráttuna og komið henni
fyrir innan sinna vébanda á sínum for-
sendum. Það er út af fyrir sig ekkert nýtt.
En það var ekki meiningin í upphafi og ég
tel að það hafi einmitt verið sú lausn frá
karlkenndu kerfi hefðbundinna stjórn-
mála, sem Kvennalistinn var stofnaður
utan um, sem gerði hann að því afli sem
hann var. Það var það frelsi sem fólst í því
að móta alveg nýja veröld á eigin forsend-
um sem höfðaði til kvenna, kallaði fram
sköpunarkraft þeirra og fékk þær til að
fjölmenna á fundi og skrýðast fegurðar-
drottningaklæðum á fundum borgar-
stjórnar.
En þótt þetta frelsi virðist ekki sýnilegt
í dag hefur það samt borið ríkulegan
ávöxt. Það er vísast að finna í brjóstum
margra kvenna þó ekki sé um neinn einn
vettvang að ræða þar sem finna má því
farveg. Eftir að Kvennalistinn missti mið-
læga stöðu sína í íslenskri kvennabaráttu
varð kvennabaráttan margradda og
dreifðist út um þjóðfélagið. Það er vissu-
lega gróska. Framtíðin ein mun hins veg-
ar leiða í ljós hvort kvennabaráttukon-
um, hvar sem þær er að finna, beri gæfa
til að smíða nýtt afl úr þessari grósku. Þar
veðja ég á þá frelsistilfinningu og frels-
islöngun sem býr í brjóstum kvenna.
Mér finnst fátt hreyfast, flest vera kyrrt.
Innan hvaða hreyfingar?
Vilhorg Harðardóltir er framkvæmdastjóri Fclags is-
lenskra faókaútgefenda. Hún var ein af stefnendum Rauð-
sekkahreyfingarinnar og átti hugmyndina að kvennaverk-
falfinu 1975. Vilborg sótti kvennaráðstefnur Sameinuðu
þjóðanna í Mexíkó 1975 og Kaupmannahöfn 1980. Hún
var varaformaður Alþýðubandalagsins um skeið og tók
virkan þátt i kvennastarfi þess þegar Alþýðubandalagið
samþykkti kvennakvóta, fyrst islenskra stjómmálaflokka.
Ikyrrstööunni finn ég mér ekki hlutverk. Sem ekki
þýöir að ég sé ekki fús að vinna með konum eða
kvennasamtökum að ákveðnum málefnum þegar
mér finnst við þurfa. En sú vinna er nú orðin dreifð í
mörg samtök sem vinna hvert í sinu lagi og litið um
samstöðu eins og 8.mars ber vott um.
sín, konur, karlar og
börn, - þar sem
stóttaskipting máð-
ist út. Þess vegna
voru slagorð kven-
frelsishreyfingarinn-
ar „Kvennabarátta
er stéttabarátta”
ekki innantóm
glamuryrði.
Auðvitað var
þetta draumsýn um
fyrirmyndar jafnræð-
issamfélag sem ekki
Þegar ég tók þátt í að setja Rauðsokkahreyfinguna gat ræst; en baráttan sjálf, aðgerðirnar og umræðan
af stað fyrir bráðum þrjátiu árum var það af knýjandi opnaði augu fólks og olli gjörbreytingu. Við lifum í
þörf, þörf á að breyta samfélaginu, berjast gegn órétt- breyttu þjóðfélagi nú þar sem konur standa, aö vísu
lætinu og ekki síst frelsa sjálfa mig og konur upp til ekki jafnfætis, en mun nær jafnstöðu við karla en var.
hópa. En til að komast þangað hafa margar konur orðið að
laga sig að karlasamfélaginu i stað þess að breyta því
Þetta var róttæk kvenfrelsishreyfing sem vissulega á sínum forsendum. Fyrir mig og áreiðanlega fleiri er
fól í sér jafnréttisbaráttu sem þá var nauðsynleg, því erfið staða að bæði vilja að konur fái völd en finnast
karlar og konur höfðu ekki sama rétt og möguleika, en samt ekki nóg að þær séu kvenkyns, vilja að þær vinni
jafnrétti var ekki aðalmarkmið, frelsun konunnar og sem meðvitaðar konur með stóru Kái. Enn þarf að
viðhorfsbreyting var það mikilvægasta. Við horfðum vinna að málefnum kvenna. En þegar róttæka glóðin er
galopnum augum kringum okkur og hvað blasti við: horfin úr kvenna”hreyfingunni”, ekki barist fyrir breyttu
Misrétti og kúgun kvenna hvarvetna. Og orsökin var samfélagi og aðeins eftir umræðan um jafnrétti er
ekki bara vondir, valdamiklir karlar. Hún fólst f samfé- þessi vinna svo óspennandi. í þessum sporum stönd-
lagsgerðinni sjálfri, kynferðislegum fordómum og viðj- um við nú. Kyrrum fótum.
um uppeldis, menntunarstefnu, verka- og hlutverka-
skiptingu á heimili, vinnustað og i félagslífi. Ég efast ekki um að kvennahreyfing á eftir að rísa
aftur. Ný hreyfing nýrrar kynslóðar, skilgreind útfrá
Við vildum að konur kæmust í áhrifastöður í þjóðfé- hennar þörfum og á sögulega réttu augnabliki eins og
laginu, en ekki bara til að komast við hlið karla heldur Rauðsokkahreyfingin. Ef ég verð lifandi þá ætla ég að
til að færa með sér breytingu. Breytingin átti ekki að styðja þær sem sannur femínisti.
þýða að yfirstéttarkonur fengju sömu stöðu og yfirstétt- _
arkarlar og verkakonur jafn lág laun og verkakarlar. Við Vilborg Harðardóttir
vildum skapa nýtt og betra þjóðfélag þar sem allir nytu
Vorglaðningur
20. apríl - 6. maí
Hlaupabrautir, Ný tsek' •
þrekhestar ofl.
Vatnsgufa, heilsusturtur.
Verslun:
Leggings-sökkahuxjur, legglilífar, bolir, sjampó,
sólkrem o.fl. ...
Jsb kortið veitir 20%
Splunkunýir afslá«1
Fyrstu dagana er extra bónus!
Kortið selt með 15% afslætti.
ir staður Jýrir þig-
Jsb kort veitir 30% afslátt í ljós
Nú er tækifærið!
JSB kortið til allra
Opnum keðjuna. Nú geta allir kcypt JSB kort og fengið
hónusinn strax.
JSB kort er 12 vikna kort sem veitir 4 vikna hónus i hvert
sinn sem það er endurnýjað áður eti það rennur út. Kortið
má leggja tvisvar inn.
Tímar: Teygjutimar, púltimar,
Jsh tiinar, vaxtamótunartimar, réttstöðutimar.
9 vTa