Ljósmæðrablaðið - 01.07.1981, Blaðsíða 4

44
LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
skekkja erfist samkvæmt ríkjandi erfðalögmálum þ.e. sjónlags-
gallinn getur erfst frá föður eða móður. Nærsýni erfist aftur á
móti víkjandi og þarf erfðagallinn þá að koma frá báðum foreldr-
um, en þau geta gengið með hann dulinn. T.d. geta foreldrar, sem
bæði eru með eðlilegt sjóniag, átt hóp barna, sem eru nærsýn.
Við fæðingu er lítið sem ekkert litarefni í yfirborðslögum
lithimnunnar, sem er mynduð úr bandveg. Litarefnislagið, sem
klæðir lithimnuna á bakhlið gerir það að verkum að ungabörn eru
með blá- eða gráleit augu. Hjá þeim sem verða móeygðir eða
brúneygðir byrjar litarefni að myndast í bandvef lifhimnunnar um
6 mánaða aldur og er að aukast uns barnið er eins til tveggja ára
gamalt. Þá fyrst er hægt að sjá hver endanlegur augnalitur verður.
Sjónopin eru þröng hjá ungbörnum, þar eð vöðvinn, sem víkk-
ar út ljósopin þroskast seinna en hringvöðvinn, sem þrengir þau í
birtu. Er þvi erfitt að kanna innri gerð augna hjá börnum með
augnspegli. Ef vafi leikur á að um sjúkdóm sé að ræða inni í auga,
þarf að vikka sjónop með lyfjum. Algengast er að nota oculogutt-
ae mydriacyl, sem lamar hringvöðvann um stundarsakir. Vara-
samt er að nota atropin-augndropa eða cyclogyl því að alvarlegar
kerfisverkanir geta komið af þessum lyfjum. Ekki skal dreypa
meira en einum dropa af lyfjum i hvort auga. Fari meira en einn
dropi við dreypingu, skal þrýsta á húðina yfir tárasekknum til
þess að lyfið renni ekki niður i nefhol og komist þaðan inn i blóð-
rásina.
Strax við fæðingu svara ljósop við aukinni birtu þ.e. þau
þrengjast, þegar ljósi er beint að augum.
Húðfelling (epicanthus) er oft sjáanleg við innri augna-krók hjá
börnum, stundum allt til 4—5 ára aldurs. Þegar nefrótin hækkar
með aldrinum hverfur þessi felling og barnið fær annan svip.
Margir halda að börn, sem fæðast með slíka húðfellingu séu til-
eygð, þar eð lithimna annars auga hverfur undir fellinguna, þegar
þau Hta til hliðar. í fljótu bragði getur barnið virst rangeygt, en
auðvelt er að ganga úr skugga um hvort augun séu réttstæð, með
þvi að beina Ijósi að augum þess. Ef endurskin ljóssins er alltaf í
miðju glærunnar á báðum augum, í hvaða átt sem barnið lítur, er
ekki um augnskekkju að ræða. Sé barn rangeygt, er ljósendur-
kastið frá öðru auga ekki í miðri glærunni þ.e. fyrir miðju ljós-