Ljósmæðrablaðið - 01.05.1990, Blaðsíða 30

ÁSTÞÓRA KRISTINSDÓTTIR, ljósmóðir:
Hyp eremesis
Gravidarum
Inngangur:
Þetta er skrifað í þeim tilgangi að geta
nýst starfsfólki að leiðbeina og fræða
sjúklinga sem eru með þennan sjúk-
dóm, punktar til að ganga út frá við
fræðsluna.
Fræðslan er nauðsynleg til að konan
geti skilið eðli sjúkdóms, tilgang með-
ferðar og nauðsyn þess að meðhöndl-
un sé svo kröftug sem raun ber vitni.
Fræðslan er einnig nauðsynleg til að
létta áhyggjum af konunni þar sem
hún hefur skiljanlega áhyggjur af
ástandi sínu og ekki síst hvernig barnið
verði þ.e. hvort það hljóti ekki skaða
af og t.d. vegna lyfja sem oft er nauð-
synlegt að gefa konunni á meðan þetta
sjúkdómsástand varir.
Markmið fræðslunnar er því að:
— konan viti og skilji afleiðingar og ,,or-
sakir“ sjúkdómsins,
— konan sé sátt við meðferð m.t.t. lyfja
o.þ.h.
— konan skilji tilgang meðferðar.
Skilgreining:
Uppköst á meðgöngu sem leiða til
28 ___________________________
þurrks og sveltis konunnar. Er oftast
bundið við fyrstu 6 til 12—16 vikur
meðgöngunnar.
Orsakir:
Uppköstum er stjórnað af tveim
stöðvum í heila.
A — emetic stöð stjórnast af boðum
frá stöð í heila sem svo aftur stjórnast af
boðum frá meltingarvegi.
B — chemo-receptor trigger zone
(CTZ) er örvuð af nemum víðsvegar
um líkamann. Þegar nemarnir skynja
breytingu senda þeir boð til CTZ og
framkalla uppköst sem svo hefur aftur
áhrif á stöð A, er þá kominn vítahring-
ur. Örvun á stöð A veldur því að ógleði
kemur og síðan fylgja uppköstin.
Hyperemesis gravidarum er á fyrstu
6 til 12—16 vikum meðgöngunnar. Or-
sökin er ekki þekkt en álitið er að
hækkun á oestrogeni og/eða HCG
(human chorionic gonadotrophin) sem
er í hámarki um 12 vikna meðgöngu
hafi annað hvort eða bæði áhrif á stöð
B (CTZ) í heila og valdi þar með upp-
köstum. Ekki er heldur vitað um áhrif
________________ 1_IÓSMÆÐRABLAÐIÐ