Ljósmæðrablaðið - 15.04.2002, Blaðsíða 32

Tafla 7
Eftirlit móður og fósturs með meðgöngusykursýki, án insúlínmeðferða
Eftirlit móður
Sykurstjórnun með mataræði
Markmið: fastandi blóðsykur < 5,6 og 1 klst. og eftir máltíð 7,5 mmól/L
Eftirlit á 1-2 vikna fresti
Eftirlit fósturs
Móðir fylgist með hreyfingum fósturs á síðasta þriðjungi meðgöngu
Ómskoðun á síðasta þriðjungi meðgöngu meta vöxt og legvatnsmagn
Fósturhjartsláttarrit 2var í viku frá 34-36 vikum
Bíófýsískt mat ef hjartsláttarrit sýnir ekki hraðanir (non-reactíft rit)
Framköllun fæðingar við 39-40 vikur
I fæðingu
Venjulega er ekki þörf á insúlíngjöf
Fylgjast með blóðsykri á 2-4 tíma fresti, meðhöndla ef hækkaður
Forðast sykurríka drykki
Eftir fæðingu
Almennt fæði
Mæla blóðsykur fastandi og eftir máltíð í sængurlegu
-ef eðlilegur blóðsykur þá hætta mælingum
-ef hár blóðsykur þá áfram meðferð
________Sykurþolspróf 6-8 vikum eftir fæðingu__________________________________
Ljósmæðrablaðið
apríl 2002
við lægri fæðingarþyngd hjá konum með
sykursýki heldur en öðrum konum (27).
Meðferð íog eftir fæðingu. Alla jafna þarf ekki
að nota insúlín í fæðingu. Forðast skal
glúkósulausnir í æð og sykraða drykki. Fylgjast
þarf með blóðsykri á tveggja tíma fresti og ef
blóðsykur er > 7 mmól/L er gefið hrattverkandi
insúlín í æð (Actrapid ®) santhliða glúkósulausn.
Einum til tveimur dögum eftir fæðingu er
mældur blóðsykur fastandi og einni klukkustund
eftir máltíð. Ef þau gildi eru innan marka getur
konan hætt mælingum. Síðan er mælt með
sykurþolsprófi (75 g, 2t) 6-8 vikum eftir
fæðinguna.
Líkur á meðgöngusykursýki í næstu þungun.
Ef innan við 24 mánuðir líða á milli þungana
og konan þyngist um >6,8kg á tímabilinu eru
mestar líkur á endurtekinni meðgöngusykursýki
(58,59). Þyngdarstuðull yfir 30, greining
snemma á meðgöngu og insúlínþörf hafa einnig
forspárgildi fyrir endurtekna
meðgöngusykursýki (54).
Getnaðarvarnir. Konur sem hafa haft
meðgöngusykursýki geta notað samsetta
getnaðarvarnarpillu en hugsanlega er ekki
æskilegt að nota getnaðarvarnir sem innihalda
eingöngu prógestín, svo sem Depo-Provera®
og Implanon®, vegna óhagstæðra áhrifa á fitu
og sykurbúskap. Hins vegar vantar rannsóknir
til lengri tíma (40).
Líkur á sykursýki og háþrýsting í framtíðinni.
Mælt er með að gera sykurþol 6-8 vikum
eftir fæðingu og fræða konurnar um
framtíðarhorfur (40). Ef sykurþol eftir fæðingu
er eðlilegt er mælt með árlegri fastandi
blóðsykurmælingu og fylgjast þarf með öðrum
áhættuþáttum fyrir kransæðasjúkdóm. Stór
Aströlsk rannsókn sýnir að 2% kvenna eru
komnar með sykursýki sex mánuðum eftir
sykursýki á meðgöngu (60). Til lengri tíma fá
40% kvenna frá Mið og Suður-Ameríku
(Hispanic) sykursýki innan 6 ára frá
meðgöngusykursýki (61) og 50% allra kvenna
fá sykursýki síðar á ævinni (6). Líkur á
háþrýstingi eru tvöfaldar miðað við konur sem
ekki hafa fengið meðgöngusykursýki og tengist
einnig ofþyngd (40). Einnig er ýmislegt sem
bendir til að sykursýki í kjölfar
meðgöngusykursýki fylgi einnig hækkun á
lípíðum og hærri tíðni kransæðasjúkdóma. Lyf
eins og sterar og tíazíð hafa óhagstæð áhrif á
sykurbúskap og ætti að nota með varúð hjá
konum sem hafa haft meðgöngusykursýki (40).
Mikilvægt er að konurnar séu vel upplýstar
um hvað þær geta gert til að hafa áhrif á
framtíðina og leggja áherslu á að forðast
reykingar, borða rétt, hreyfa sig og halda
kjörþyngd.
Langtímahorfur barns. Barnið er ekki aðeins
líklegra til að vera þungt við fæðingu heldur
líka síðar á ævinni. Við kynþroskaaldur eru
börn kvenna sem höfðu sykursýki á meðgöngu
líklegri til að vera of þung og með óeðlilegt
sykurþol. Þetta er ekki bundið við börn sem
eru of þung við fæðingu og virðist