Ljósmæðrablaðið - 15.11.2002, Page 26

1998 hjá konum sem uppfylltu skilyrði
rannsóknarinnar og eignuðust einbura á
Landpítala-Háskólasjúkrahúsi.
Leyfi fyrir rannsókninni var fengin frá Tölvu-
og Siðanefnd. Þegar búið var að velja konumar
sem voru 615 talsins var þeim sent bréf og
þeim kynnt rannsóknin og boðið að taka þátt.
Aðeins ein kona kaus að taka ekki þátt.
Mæðraskrámar sem um ræðir eru geymdar á
skjalasafni Kvennadeildar á Landspítalanum
en þar fékk ég leyfi til að sitja og sækja þau
gögn sem þörf var á fyrir þessa rannsókn.
Þau skilyrði sem sett voru til að viðkomandi
kona væri með í úrtaki voru að hún og faðir
barnsins væru íslensk. Einnig varð verðandi
móðir að vera heilbrigð í þeirri merkingu að
hún mátti ekki þjást af krónískum sjúkdómum
svo sem sykursýki, háum blóðþrýstingi,
skjaldkirtilssjúkdómum eða hjarta- og
æðasjúkdómum. Aldur móður varð að vera á
bilinu 20 til 40 ára og líkamsþyngdarstuðull
(LÞS) fyrir þungun á bilinu 19,5 til 25,5 kg/
m2. Full meðganga var einnig skilyrði eða
lágmark 38 vikur.
Allar konumar vom reglulega í mæðraskoðun
og því fylgst vel með þeim alla meðgönguna.
Hvaða gögn vom sótt ?
Almennar breytur vom skráðar s.s. aldur, hæð,
hjúskaparstaða, reykinga venjur og starf
foreldra. Þess ber þó að geta að gögn um
atvinnuhagi vom ekki tekin með við úrvinnslu
gagna. Þyngdarsögubreytur vom líka skráðar
(þyngd fyrir þungun og í lok meðgöngu og
þyngd við 20. viku). Þyngd fyrir þungun var
sjálfgefin og þyngd í lokin var tekin frá siðustu
mæðraskoðun fyrir fæðingu.
Einnig voru skráðar meðgöngubreytur
(meðgöngulengd, blóðþrýstingur, sykur og
prótein í þvagi, grindargliðnun,
hemóglóbingildi, meðgöngueitrun og
meðgöngusykursýki), fæðingarbreytur
(keisaraskurður, sogklukku- og
tangarfæðing,eðlileg fæðing, axlarklemma,
súrefnisskortur) og fæðingarþyngd,
fæðingarlengd og ástand bams eftir fæðingu.
Til að ákvarða hvaða konur væru með, sem
fengu háþrýsting á meðgöngu, var stuðst við
staðla frá Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni
(WHO). Þannig að konur með 140 í efri mörk
(systolic) og 90 í neðri mörk (diastolic) voru
skilgreindar með meðgönguháþrýsting og
konur með meðgöngueitrun voru ekki teknar
með. Skráð var í mæðraskrámar ef viðkomandi
kona greindist með meðgöngueitrun og sú
greining var að mestu byggð á háþrýstingi og
prótíni í þvagi. Flest tilfelli í rannsókninni vom
mild afbrigði af meðgöngueitrun (16 af 22).
Hvað varðar meðgöngusykursýki þá em konur
sendar í sykurþolspróf ef einn + af sykri greinist
í þvagi tvisvar á meðgöngu. Einnig ef þær hafa
áður eignast barn yfir 4500 grömmum eða
fengi tvo eða fleiri plúsa af sykri í þvagi.
Samkvæmt stöðlum frá Alþjóða-
heilbrigðismálastofnuninni þá hefur
viðkomandi sykursýki ef blóðsykur við föstu
er yfir 6,1 rnmól per líter eða ef viðkomandi
er með blóðsykursgildi yfir 7,8 mmól per líter
120 mínútum eftir inntöku á 75 grömmum af
glúkósa.
Niðurstöður
Eiginleikar þátttakendanna voru á þessa vegu
(meðaltal ± staðalfrávik):
* Aldur: 29 ± 5 ár
* Hæð: 1,68 ± 0,06 m
* Þyngd fyrir þungun: 62,8 ± 6,0 kg
* LÞS fyrir þungun: 22,2 ± 1,6 kg/m2
* Meðgöngulengd: 40 vikur og 3 dagar
* Þyngdaraukning á meðgöngu: 16,8 ± 4,9
kg
* Hlutfallsleg þyngdaraukning: 27% ± 8%
Hlutfallsleg þyngdaraukning er reiknuð sem
þyngdaraukning á meðgöngu deilt með þyngd
fyrir þungun. Þátttakendur rannsóknarinnar
þyngdust að meðaltali um 27% af upphaflegri
þyngd sinni.
Eiginleikar nýbura voru á þessa vegu (meðaltal
± staðalfrávik):
* Fæðingarþyngd: 3778 ± 496 g
* Fæðingarlengd: 52,0 ± 2,0 cm
* Höfuðummál: 36,0 ± 1,4 cm
* Ponderal Index (PI): 26,7 ± 2,2 kg/m3
Meðalfæðingarþyngd var rúmlega 15 merkur.
Ponderal index er nokkurskonar
líkamþyngdarstuðull nýbura og er fundinn með
þvi að deila í fæðingarþyngd (kg) með
fæðingarlengd (m) í þriðja veldi.
Fjórða hver kona í rannsókninni fékk fylgikvilla
á meðgöngu eða erfiðleika í fæðingu eða
26,4%. í allt fengu 56 konur fylgikvilla á
meðgöngu og 106 konur upplifðu erfiðleika í
fæðingu. Hlutfallsleg áhætta á að lenda í
meðgöngu- eða fæðingarkvillum nær
tvöfaldaðist ef þyngdaraukning á meðgöngu
var hærri en 20,8 kg þegar 12,5-15,5 kg
þyngdarhópur var notaður sem viðmið. Við
áhættuútreikninganna var leiðrétt fyrir aldri,
hæð, hvort um var að ræða frum- eða fjölbyiju,
meðgöngulengd og fæðingarþyngd.