Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1899, Qupperneq 44

Herbert Spencer.
Herbert Spenter er fæddtir í Derlty á Englandi 27.
apr. 1820. Kaöir Iians var kennari og svo hat'Öi einnig afi
hans verið og vmsir frændur hans; i kenslu sinni lagöi fa'Ö-
ir hans eigi svo tnikla áherzluá aö inuræta lærisveinum sinnm
mörg þekkingaratriði eins og á það, aö vekja ábuga þeirra
á því sjálfir, aö at'la sér þekkingar og kenna þeimað beita
hugsun sjálfra sin. AÖferð þessa hafði hann og við son
sinn; foreldrar Herherts höfðu mist öll hörn sin nema
hann og hann var einnig veikhygður; ]tað var þvi meðfram
tilefni til ]tess, að hann nant mikils sjálfræðis á barnsaldr-
inum, og var lionum eigi haldið til náms frekar en hann
sjálfur hafði löngun til. I barnaskóia þeini, er hann var í,
stóð hann og á baki mörgum jafnöldrum simnn i því, sem
læra þurfti utanbókarog leggja á minniö, en hann tók þ im
öllum fram í góðri greind og sjálfstæðri hugsun. KaÖb-h tns
og föðurbræÖur voru vel mentaðir inenn, og þegar þeir voru
saman, ræddu þeir jafnan um ýmisleg alvaileg málefni; var
þá Herbert jafnaðarlega við og veitti þvi mikla eftirtekt.
Þegar Herbert var barn, hafði faðir hans sakir heilsulas-
leika orðið að sleppa stöðu sinni sem skólakennari, en hann
kendi þó unglingum heima hjá st’r og geröi fyrir ]tá ýmis-
konar eðlisfr.l. og efnafr 1. tilraunir. Herbert var þá jafnan
viðstaddur og fylgdi nteö athygli þvi, sem fram fór; auk
þessa las hann mikið af allskonar fræðiritum.
Poreldrar Herberts höfðit báðir alist ttpp i flokki
Methodista, en seinna fekk faðir hans óbeit á klerkavaldi
]ivi, er honum þótti þar vera, og ballaðist þá að trúar-
stefnu Kvekara, en móðir hans vildi eigi yfirgefa Methodista-
flokkinn; afleiðingin af af þvi var, að á helgttm var ltann
með föður sínum við guðsþjónustu bjá Kvekttrum og með
móður sinni hjá Metliodistum; getur verið aö þetta hafi gef-
ið tilefni til, að triiarskoðanir ltans hafi snemmaorðiðnokk-
uð á reiki.
Þegar Herbcrt var á 14. ári var lionum komið fyrir til
kensltt hjá föðttrbróður sinum i Hinton, er var prestur i
(«6) _