Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1900, Blaðsíða 23

Enke’s þegar sjezt 1786, 1795 og 1805, Biela’s 1772 og 1805,
Tattle’s 1790, Winnecke’s 1819. Halastjörnu Biela's, sem sást
klofin 1 tvent 1846 og 1852, hefir mönnum eltki síðan tekizt að
finna aptur, og hefir hún líklega sundiazt. Stjörnuhröpin miklu
> 27. Ntívember 1872 og 1885 hafa að öllum líkindum 'stafað frá
1 leifnnum af henni. Halastjörnur Brorson’s og Tempel’s I, sem
liafa ekki sjezt síðan 1879, hafa ef til vill einnig sundrazt.
Áriú 1898 komu ekki færri en 10 halastjörnur í ljös, en af
r þeira sást þó engin með berum augum. }>ær eru hjer taldar í
sömu röð og þeirri, er þær komust í næst stílu. I fundin af
Perrine í Ameríku 19. Marts. II var hin tímabundna halastjarna
Winneeke’s, III var Encke’s. IV var Wolf’s. V fundin af
Giacobini í Nizza 18. Júní. VI fundin af Perrine 14. Júní. VII
fundin af Coddington í Ameríku 11. Júní og af Paulyi Búkarest
14. Júní. VIII fundin af Chase í Ameríku 14. Ntívember. IX
fundin af Perrine 12. Sept. og af Chofardet í BesanQon 14. Sept.
X fundin af Brooks í Ameríku 20. Okt. Vllf. halastjöinuna fann
Chase með ljtísmyndun, er hann hafði nóttina 14.— lð.Ntívember
beint Ijósmyndakíki móti þeim stað á himninum, er vænta mátti
að vígahnettir Ljtínsstranmsins kæmu frá þá nótt. Leit þá i fyrstu
svo út, sem halastjarna þessi væri þjettur kafli í straumnum, er
j hitt gæti jörðina og komrS í ljós sem fjölmörg stjörnuhröp.
Gangur halastjörnunnar sýndi þtí skjótt, að hún stóð í engu sam-
bandi viis Ljónsstrauminn, heldur hjelt sína sjerstöku braut langt
í burtu frá jörðinni.
Stjörnuhröp.
Jörðin verður jafnan fyrir smáum vígahnöttum, sem eins og
hún ganga sínar brautir kring um sólina. Reki slíkir vígahnettir
sig á jörðina, núast þeir svo í gufuhvolfi hennar, að þeir verða
glóandi og birtast þá sem stjörnuhröp efía vígabrandar. Stundum
komast þeir alla leið niður á yfirborð jarðarinnar og kallast þá
loptsteinar. Á vissum dögum á árinu verður jörðin fyrir heilum
straumum af slíkum vígahnöttum, er mynda hringi um sólina, sem
ná meira eða mima saman. Iíunnastir þeirra eru Perseus-straum-
urinn (Perseídarnir), er veldur þeim stjötnuhröpum, sem árlega
verða kring um Lárentíusmessu 10. Ágúst og kallast því tár
Lárentíusar hins helga, og Ljtínsstraumurinn (Letínídarnir) er
veldur þeim stjörnuhröpum, sem ár hvert verða kringum 14. Ntív.
Má vænta að hin síðasttöldu verðí ærið mörg árið 1900. Stjörnu-
hröp þau, er verSa undir lok Nóvembermána-Sar, stafa frá hinni
sundruftu halastjörnu Biela’s, og var einkum mikiS af þeim 27.
Ntívember 1872 og 1885. Höfifu menn því búizt vift, alf mjög
mikilf mundi líka veríta um þau 1898 (sjá almanakití 1898); en
þaií brást.
PLÁNETURNAR 1900.
Merkúríiis cr vanalega svo nœrri sðlu, a# hann sjest ekki
i með berum augum. 8. Marts, 4. Júlí og 30. Október er hann