Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1905, Page 31

Harald Höffding.
Það muim ná fáir lærðra manna á Islandi, þeirra er
siglt hafa og stundað nám við Kaupmannahafnarháskóla,
að ekki kenni þeir yls í brjósti, er þeir heyra eða sjár'
Höffdings prótessors getið. Þeim verður eflanst á að
minnast á stundirnar, er þeir undu hjá honum fyrsta
námsárið sitt, og mun þeim þá andlitið á manninum einna
minnisstæðast, andlitið, er þeim alltaf fannst svo skrítið
og jafnvel ófrítt í fyrstu, en þeir sumir hverjir fóru að
dást að, þegar fram í sótti og þeir fóru að sjá, hvaða sál
kom í Ijós í hinum tíðu svipbrigðum þess, og hvern vina-
þokka og góðvild bar ósýnilega út frá manni þessum í
allar áttir. .
Það er ekki heldur að ástæðulausu, er landar snúa
nafni manns þessa á íslenzku og nefna hann Höfðingja.
Að vísu berst hann ekki á í framgöngu og lætur lítiðyfir
sjei’, en það er svipurinn, — hann er eitthvað svo heiður,
að þar hlýtur höfðingssál að búa inni fyrir, höfðingssál í
orðsins sönnu merkingu, maður rjettsýnn og rjettlátur, er
ekki vill vamm sitt vita, maður, sem ann sannleikanuni
og gengur því götu sína beint, en þó hægt og yfirlætis-
laust, án þess að hrinda öðrum úr vegi, maður, er vill
meta allt rjettilega, jafnt hjá sjúlfum sjer og öðrum, og
því ávalt kemur fram eins og sönnum höfðingja sómir.
Það mun sumum enn í minni, að árið 1890 háðu þeir
Höffding og Brandes allsnarpa hólmgöngu út af Nietzsche
heimspeking um það, hvort mikilmennin ættu að vera
drottnar eða þjónar mannkynsins. Hjelt Brandes fram
hinu fyrra og fór allgeist á stað, en Höffding mótmælti
þessu, Dró Brandes þá þegar úr orðum sinum, en brá á
glímu við Höffding sjélfan. Brandes var þar, eins og
hann á eðli til, öllu glímnari, þó að hann ljeki nokkuð
opt á bolahragði persónulegra aðdróttana; Höffding var
aptur á móti stirðari, en barðist þó fallega og vel og hol-
(25) [a]