Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1905, Page 44

liítfa því borist, en beina framlagið frá félaginu er ekki
nema svolítið brot af því sem unnið hefir verið þessi 38
ár til þess að umskapa þetta mikla land. Auðvitað þurfti
íelagið t. d. að kosta mælingar við áveitu og leggja á ráð-
in, en verkið urðu svo landeigendur að mestöllu sjálfirað
leggja fram. En hitt var ekki vandalaust fyrir Dalgas að
fá menn tugum og hundruðum saman til samvinnu og
framlaga við slík fyrirtæki. Þar komu yfirburðir hans
bezt fram. Hann var óendanlega þolinmóður við alt
kvabbið, rannsakaði alt og skoðaði sjálfur, og þegar hann
svo á endanum sagði að svona ætti það að vera, þá stóð
það rétt ávalt. Jótar höfðu tröllatrú á honum og treystu
jafnt vitsmunum hans og mannkostum; maðurinn var svo
elskulega hreinn og beinn; sannkristið göfugmenni.
Ný kynslóð er að rísa upp á józku heiðunum. Landið
hefir partast í sundur í margar sjálfseignir, alllífvænlegar
þótt smáar séu. Húsmennirnir dönsku hafa fengið kjör
sín hætt stórum hin siðari árin, og landkaupalánin liafa
sérstaklega komið að góðu haldi í landrýminu mikla á
heiðunum. Dalgas var í huganum búinn að hólfa alt
landið með limgörðum, og sagði hann að 200 miljónir af'
gróðurkvistum þyrftu til þess. Og alt vinst það, og „menn-
ingin vex í lundi nýrra skóga“.
Dalgas var mesti lánsmaður. Hann var allur í miklu
og góðu verki og várð alveg ótrúlega vel ágengt. Hann
var enda eigi síður hámetinn í lifanda lífi en dauður.
Hann var eldheitur eins og trúboði, síritandi og talandi,
og hann gat dreymt drauma bjarta og stóra eins og
skáldin, og því var líka líf og litur yfir öllu hjá honum.
En svo fór það saman lijá___honum að hann var mjög
glöggur á að sjá hvað gjörlegt var og greiðast til fram-
kvæmda í hvert skiftið, og hafði beztu stjórn á sínum
mönnum. Honum tókst að halda Heiðafélaginu alvegfyr-
ir utan og ofan pólitísku illindin í Danmörku. Jafnt há-
ir sem lágir 'studdu hann, og kaupstaðarbúarnir engu síð-
ur. Af c. 5000 félagsmönnum voru yfir 1000 manns bú-
settir í Kaupmannahöfn.
(38)