Dagblaðið Vísir - DV - 22.09.2004, Blaðsíða 31

DV Siðast en ekki síst
MIÐVIKUDAGUR 22. SEPTEMBER 2004 31
Skipan hæstaréttardómara
Hæstiréttur íslands er einn af
hornsteinum íslenskrar stjórnskip-
unar. Um skipan dómara í réttinn
verður því að ríkja almenn sátt.
Undanfarin ár hefur ríkt mikill órói í
kringum skipan dómara sem hefur
dregið úr virðingu hans. Tvennt hef-
ur einkum verið gagnrýnt. í fyrsta
lagi að niðurstaða um hver er skip-
aður kunni að ráðast af geðþótta-
sjónarmiðum dómsmálaráðherra og
hitt að hæfismat og forgangsröðun
Hæstaréttar á umsækjendum kunni
að taka mið af því hverjir sæki um
hverju sinni.
Núverandi fyrirkomulag
Það fyrirkomulag sem tíðkast hér
á landi við skipan hæstaréttardóm-
ara hefur gefið þeirri umræðu byr
Lúðvík Bergvinsson
vill fara nýja leið við skip-
an hæstaréttardómara.
undir báða vængi að skipað sé í rétt-
inn pólitískt. Þá hefur því verið
haldið fram að umsögn hæstarétt-
ardómara taki mið af því hverja þeir
vilji sjá í réttinum og hverjum þeir
vilji vinna með. Það væri fásinna að
halda því fram að það skipti ekki
máli fyrir ríkisstjórn, eða dómara,
hverjir setjast í réttinn. í þessu sam-
hengi má minna á að deilur hafa
lengi verið uppi meðal lögfræðinga,
bæði hérlendis og erlendis, um það
hversu langt dómstólar geta farið
inn á svið löggjafans og endurskoð-
að ákvarðanir hans.
Ný aðferð
Samfylkingin hefur lagt fram
hugmyndir um hvaða aðferð eigi að
nota við að skipa í réttinn. Þær
ganga út á að forsætisráðherra geri
tillögu til Alþingis um hvern skipa
skuli í réttinn. Þegar forsætisráð-
herra hefur ákveðið hvern hann
hyggst tilnefna skal hann tilkynna
forseta Alþingis um tilnefningu
sína. Tillögu ráðherra skal vísa til
meðferðar í sérnefnd skv. 32. gr.
laga um þingsköp Alþingis sem
kjósa skal til að fjalla um tilnefningu
ráðherra. Nefndin skal fjalla um
Það fyrirkomulag
sem tíðkast hér á
landi við skipan
hæstaréttardómara
hefur gefið þeirri um-
ræðu byr undir báða
vængi að skipað sé í
réttinn pólitískt.
hæfni þess sem tillaga er gerð um og
skila skýrslu með mati sínu innan
fjögurra vikna frá því að hún fær til-
löguna til umfjöllunar. Sá skuli skip-
aður í réttinn sem hlýtur 2/3 hluta
greiddra atkvæða á Alþingi.
Kostir og gallar
Kostimir við að fara þá leið sem
Samfylkingin hefur lagt em margir.
í fyrsta lagi að meiri sátt myndi ríkja
um skipan í réttinn um leið og virð-
ing fyrir réttinum myndi aukast. í
öðm lagi færi umræða um kosti og
galla viðkomandi dómara fram fyrir
opnum tjöldum. Það væm meiri lík-
ur til þess að fagleg sjónarmið réðu
för við skipan dómara því öll um-
ræðan færi fram fyrir opnum tjöld-
um. Helstu gallarnir væm að ein-
hverjir hæfir einstaklingar kunna að
heykjast á því að sækjast eftir emb-
ættinu vegna hinnar opinbem um-
ræðu. Það breytir ekki því að hvaða
leið sem farin verður hefur ein-
hverja galla, en mikilvægast er að sú
aðferð leiði til aukinnar virðingar
fyrir dómstólum landsins og Hæsta-
rétti. Það á að vera útgangspunktur
málsins þegar aðferð við skipan
dómara í Hæstarétt fslands er
ákveðin.
Hvað segir
mamma
„Mér finnst sonur minn
standa sig vel sem þingmaður og
vona bara að hann haldi áfram
að vera sjálfum sér samkvæmur
og heiðarlegur," segir Elín
Þórjónsdóttir, móðir Sigurðar
Kára Kristjánssonar alþingis-
manns Sjálfstæðisflokksins. „Ég
legg mikið upp úr því að menn
standi við orð sín og það hefur
Sigurður Kári alltaf gert. Það má
vera að hann sé ákveðinn en
hann er sanngjarn. Sem krakki
var hann aldrei frekur en setti
sér ungur markmið og náði þeim
yfirleitt. Varðandi tóbaksvarnar-
lög þá veit ég það eitt að Sigurð-
ur Kári hefur alltaf verið á móti
tóbaksreykingum og ekki reykt
sjálfur frekar en ég. En hann vlll
að fólk fái sjálft að ráða því hvort
og hvar það reykir. Pabbi hans
reykti á tímabUi en það varð ekki
friður á heimUinu fyrr en hann
hætti.“
Siguröur Kári Kristjánsson
alþingismaður er á móti sífeUd-
um lagasetningum tíl höfuðs
reykingafólki og segir það lýö-
• Lögfræðinga-
stéttin er öU í upp-
námi eftir umsögn
Hæstaréttar um
umsækjendur um
embætti dómara
sem losnar þegar
Pétur Kr. Hafstein
hættir og fer að einbeita sér að
hestamennsku og sagnffæði. Skipt-
ast menn í tvennt. Mörgum finnst
Hæstiréttur vera lokaður klúbbur
sem vUji ekki óþekka menn eins og
Jón Steinar Gunnlaugsson inn til
sín. Aðrir hneykslast á Ólafi Berki
Þorvaldssyni og ákvörðun hans að
lýsa yfir sérstökum stuðningi við
Jón Steinar. Mikið farg hvfiir nú á
Geir H. Haarde settum dómsmála-
ráðherra að skipa dómara. Tafið er
ljóst að aUt verði vitlaust ef hann
skipar símavin sinn, Jón Steinar...
• Þingmenn í Framsóknarflokkn-
um hafa lýst því yfir að það muni
reyna á stjómarsamstarfið ef ráð-
herra Sjálfstæðisflokksins gengur
framhjá Eiríki Tómassyni og skipar
Jón Steinar. Þó er talað um að ýmsir
þurfi að éta ofan í sig, þar á meðal
Bjöm Bjamason, ef Geir ákveður að
skipa Eirík. Þess vegna sjá flestir
sem málamiðlun að ráðherra skipi
Stefán Má Stefánsson sem dómara.
Stefán Már er hins vegar annar
tveggja umsækjenda sem enga
reynslu hafa af málflumingsstörfum
enda þykjast menn nú sjá að miðað
við aðferðina sem Hæstiréttur
notaði við hæfnismatið að hæsta-
réttarlögmenn eigi engan séns...
• Stefán Már verð-
ur 66 ára í október.
Hann var metinn
fremstur ásamt
Eirfki Tómassyni en
glöggir menn hafa
veitt því athygli að
áður hefur of hár
aidur verið talinn umsækjendum tU
trafala. TU að mynda var Jakob R.
MöUer hæstaréttarlögmaður talinn
vel hæfur til að verða dómari þegar
Ingibjörg Benediktsdóttir var skip-
uð en síðast féU hann úr þeim flokki
vegna aldurs. Hann ákvað að sækja
ekki um í þetta sinn vegna þess að
hann væri of gamaU. Hann er þó
yngri en Stefán Már og gæti nagað
sig í handarbökin ef sá fær stöð-
una...
Öryggisleysi einbúa
Pétur Pálmason, bóndi á Reykja-
vöUum nærri Varmahlíð, hringdi:
„Ég er 74 ára einbúi í Skagafirði og
maður frá Sauðárkróki réðst á mig
með kjafti, klóm og hnefum. Hann á
Lesendur
sumarbústað hér nálægt og sakaði
mig um að kindumar mínar hefðu
verið inni á lóðinni hans. Hann getur
sjálfum sér um kennt því landið er
ekki girt. Ég á ekki svona skUið. Ég var
með vettlinga og kíki og var að Uta á
mína hjörð, hreyfði mig ekki neitt og
hann bara andskotaðist á mér. Ég
svaraði þessu ekki en hann smásefað-
ist og fór burtu. Hann hefur ekki látið
sjá sig síðan. Það þýðir líklega h'tið að
Skagafjörður Einbúinn Pétur Pálmason I
Skagafirði hafði samband og sagði hart að
fá á sig árás.
kæra. Það sér ekki á mér og við vorum
bara tveir þama. Ég get ekki annað
gert en að segja frá þessu, ég er einbúi
og ekki skemmttiegt að eiga svona yfir
höfði sér. Það er orðið helvíti hart ef
bændur þurfa að ganga orðið vopn-
aðir vegna svona manna."
LATTU SJA ÞIG
TexMex er lítill oe hlýlegur
veitingastaður par sem
OPIÐ
Virka daga kl. u -14 S kl. 17 - 22
Laugardaga og sunnudaga kl. 16 - 22
notalegt er að tylla sér niður.
Langholtsvegi 89 -104 Reykjavik • Simi 588 7999 • texmex@texmex.is