Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1938, Blaðsíða 77

En pað er ekki nema hálfsögð sagan um kynkirtl-
ana. Þeir eru ekki eingöngu til æxlunar; því auk pess
að þeir framleiða sæði eða egg, gefa þeir frá sér
merkileg efni beint inn í blóðið, sem blindir kirtlar.
Þessi efni ráða þeim mikla mun, sem er á líkams-
bygging og sálarlífi karls og konu. Hinn viðfrægi og
stórgáfaði læknir Dr. Aiexis Carrel lýsir þessu skil-
merkilega í bók sinni »Man, the unkno\vn«. Hann
segir mega hugsa sér, að þau efni, sem frá eistunum
ganga út í blóðið, væru blá á litinn. Allur karlmanns-
likaminn mundi þá vera blálitaður. Að sinu leyti
er eins um áhrifin frá eggjastokkunum. Hér er
átt við, að kynkirtlarnir móta allt eðli og starfsemi
mannsins, þótt sleppt sé því, sem ílestum verður fyrst
að hugsa til — fjölgun mannkynsins og athöfnunum
í sambandi við það. Allt upplag og sálarlíf er svo ó-
líkt, að það getur aldrei verið vit i að veita piltum
og stúlkum sama uppeldi, eða ætla þeim sömu störf
seinna í lífinu. Pað má óska þess, að konur séu jafn-
ar körlum og setja borgaralega löggjöf, er veita þeim
jöfn mannréttindi. En náttúrulögmálunum verðurekki
breylt.
Konan stendur að sumu leyti framar, bæði um lik-
amsfegurð og andlegt atgjörvi, en svo hefir karlmað-
urinn yfirburði á öðrum sviðum.
Stjórnarvöld. Hið margbreytta starf líffæranna lýt-
ur einbeittri stjórn, og gildir sama um það sem ger-
ist ósjálfrátt, svo sem hjartaslögin, hreyfingar þarm-
anna, vílckun eða þrenging æðanna o. fl.
Iieili og mœna eru venjulega talin fyrir, þegar
minnst er á það, sem mestu ræður. Pað er líka séö
fyrir að hafa góðan umbúnað um þessi dýrmætu
líffæri. Þau eru falin í höfuðkúpunni og göngum
hryggjarliðanna, og vafin í heila- og mænuhimnurnar.
Auk þess eru þau á floti í rikulegum vessa, sem ver
þau hristing og hnjaski. Pessum vökva geta læknar
náð út með ástungu milli hryggjarliða eða gegnum
(73)