Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags

Árgangur

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1938, Blaðsíða 85

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1938, Blaðsíða 85
Kosningarréttur og kjósendatala. Við kosningarnar í vor var kjósendatalan rúmlega 67 þúsund eða rúmlega 57 °/o af allri íbúatölu lands- ins. Kjósendum hefur fjölgað mjög mikið á síðari ár- um, og miklu meir en landsmönnum almennt, vegna rýmkunar á kosningarréttinum. Pegar alþingi var sett á stofn, var hann mjög takmarkaður. Kosn- ingarrétt höfðu þá ekki aðrir en þeir, sem áttu jörð, að minnsta kosti 10 hundruð að dýrleika, eða hús í verzlunarstað metið að minnsta kosti á 1000 ríkisdali, eða höfðu lífstíðarábúð á þjóðjörð eða kirkjujörð, sem var að minnsta kosti 20 liundruð að dýrleika. Ennfremur var 25 ára aldurstakmark. Árið 1857 var þessu breytt. Þá er svo ákveðið, að ltosn- ingarrétt skuli eiga allir bændur, sem hafa grasnyt og gjalda nokkuð til allra stétta, embættismenn og þeir, sem lokið hafa embættisprófi, kaupstaðarborgarar, sem gjalda til sveitar að minnsta lcosti 4 rd. (8 kr.) árlega, og þurrabúðarmenn, sem gjalda til sveitar að minnsta kosti 6 rd. (12 kr.) árlega. Þá er og ákveðið, að sveit- arstyrkur, sem ekki er greiddur eða eftirgefinn, svipti menn kosningarrétti. Pessi ákvæði um kosningarrétt- inn voru látin haldast óbreytt í stjórnarskránni frá 1874 og það var fyrst með stjórnarskrárbreytingunni frá 1903, að útsvarsgreiðslulágmarkið var fært niður í 4 kr. og það látið gilda fyrir alla karlmenn, sem ekki voru öðrum háðir sem hjú. Með stjórnarskrár- breytingunni frá 1915 var aukaútsvarsgreiðsla afnumin sem skilyrði fyrir kosningarrétti og hjúum og konum veittur smávaxandi kosningarréttur, þannig að aldurs- takmark þeirra var i fyrstu 40 ár, en lækkaði svo á hverju ári um eitt ár, en með stjórnarskránni frá 1920 var hið sérstaka aldurstakmark þessara nýju kjósenda fellt burt, svo að það lækkaði þá allt í einu um 10 ár. Hins vegar var þá íslenzkur ríkisborgararéttur gerður að skilyrði fyrir kosningarrétti og að menn (81) 6
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102

x

Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags
https://timarit.is/publication/866

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.