Ægir - 01.06.2002, Blaðsíða 6

6
P I S T I L L M Á N A Ð A R I N S
Þriðjudaginn 18. júní sl. voru lands-
menn rækilega minntir á hvað þarf
lítið út af að bera til þess að illa fari.
Ég hrökk illa við þegar ég hlustaði á
þær ótrúlegu fréttir að Guðrún Gísla-
dóttir KE, þetta stórglæsilega og öfl-
uga fjölveiðiskip, hefði strandað á
skeri í sundinu Nappstraumen við Ló-
fót í Norður- Noregi. Gat þetta verið
rétt? Sem betur varð mannbjörg og
maður þakkar guði fyrir það. Ég fór í
gegnum það í huganum að ég hafði
skrifað ítarlega lýsingu á þessu glæsi-
lega skipi í Ægi í október sl. og þar
kom fram hversu gífurlega öflugt
skipið væri. Orðrétt sagði Halldór
skipstjóri í þessari umfjöllun í Ægi:
„Mér líst mjög vel á skipið, það er
bæði stórt og öflugt. Skipið er stærra
en það í fljótu bragði virðist vera. Það
er geysilega öflug vél í skipinu, tvær
flottromlur og stór og sterk spil,
tækjabúnaðurinn er allur mjög öflug-
ur og fullkominn.“
Þetta alvarlega slys er til marks um
hversu lítill hinn mannlegi máttur er
í raun gagnvart náttúruöflunum.
Hætturnar leynast víða og þá gildir
einu hvort skipið er lítið eða stórt. En
við slíkar kringumstæður er það sem
máli skiptir að menn kunni til verka
og viðbrögðin séu fumlaus. Þar skiptir
sú þekking sem sjómann hafa aflað sér
í Slysavarnaskóla sjómanna miklu
máli - hún er í raun lykilatriði.
Að auka verðmæti sjávarfangs
Guðrún Gísladóttir var vel búin til
nútíma vinnslu á uppsjávartegundum.
Vilhelm Þorsteinsson, flaggskip Sam-
herja, gerði það ævintýralega gott á
norsk-íslensku síldinni í fyrra og
sannaði að unnt er að gera verulega
aukin verðmæti úr síldinni með flaka-
vinnslu um borð. Guðrún Gísladóttir
var að þreifa sig áfram með slíka
vinnslu og gekk nokkuð vel. Til
marks um það fór niður með skipinu
verðmætur síldarfarmur.
Fullkomin og öflug fjölveiðiskip
glæða vonir okkar um að unnt sé að
ná þeim kvóta sem úthlutað er úr
norsk-íslensku síldinni og ekki síður
er það mikilvægt að með því að vinna
aflann um borð er verið að stórauka
verðmæti þeirra síldartonna sem koma
upp úr sjó. Aukið verðmæti sjávar-
fangs er eitt af lykilatriðum í sjávarút-
vegi í dag og því kemur ekki á óvart
að á vegum sjávarútvegsráðuneytisins
er nú starfandi starfshópur sem er ætl-
að að gera tillögur um hvernig megi
auka verðmæti sjávarafla. Eins og
kemur fram í grein í þessu blaði er
gert ráð fyrir að sjávarútvegsráðherra
fái tillögur starfshópsins í hendur í
september nk. og verður forvitnilegt
að sjá hvað þær fela í sér. Það er ljóst
að ýmis tækifæri eru í þessum efnum.
Síldin er ekki eina tegundin sem
mögulegt er að vinna meiri verðmæti
úr. Það sama gildir til dæmis um
kolmunnann og einnig loðnuna.
Framtakssamir menn hafa einnig verið
að taka skref í líftækni sem tengist
sjávarfangi. Sum af þeim verkefnum
lofa góðu og gefa góð fyrirheit um
framhaldið.
Menntunarmálin
Áðurnefndur starfshópur sjávarútvegs-
ráðherra um aukið verðmæti úr sjávar-
fangi hefur meðal annars rætt um
menntunarmál þeirra sem starfa í sjáv-
arútvegi og menn velta því auðvitað
fyrir sér hvort þau mál séu í nægilega
góðu lagi. Því miður er það svo að
áhugi á menntun í greinum sem
tengjast sjávarútvegi er af skornum
skammti. Til dæmis hafa alltof fáir
nemendur sótt nám í sjávarútvegs-
braut Háskólans á Akureyri, þó fyrir
liggi að það nám sé hagnýtt og veiti
góða atvinnumöguleika að námi
loknu. Til þess að snúa þessari þróun
við þarf að breyta þeirri ímynd sjávar-
útvegsins að hann sé starfsgrein þar
sem menn eru eingöngu að fást við
frumvinnslu. Svo er nefnilega alls
ekki. Nútíma sjávarútvegur er mjög
tæknivæddur og hjá öflugustu sjávar-
útvegsfyrirtækjunum fer þeim fjölg-
andi sem eru háskólamenntaðir. Hins
vegar má kannski segja sem svo að al-
mennt sé ekki nóg að gert í nám-
skeiðahaldi og símenntun ófaglærðs
fólks í fiskvinnslu. Á liðnum vetri
bauð Útgerðarfélag Akureyringa
starfsfólki sínu upp á fjölmörg áhuga-
verð persónubundin námskeið, til
dæmis í tungumálum og tölvunotk-
un, og sömuleiðis var boðið upp á
tómstundanámskeið. Þessi svokallaði
ÚA-skóli þótti takast mjög vel og
framhald verður á næsta vetur. Spurn-
ing er hvort þarna sé ekki komin
ákveðin fyrirmynd að því hvernig
standa beri að málum í símenntun
fiskvinnslufólks.
Þegar hið
óvænta gerist
Pistil mánaðarins skrifar
Óskar Þór Halldórsson, blaðamaður