Freyr - 15.05.1972, Page 23

þau efni, er bókin tjáir, geta vafalaust aukið nokk-
uð við þekkingu sína með því að lesa það nýtt,
sem hér er skráð. Fyrir hina, sem eru byrjendur
á einu eða öðru sviði þeirra ræktunarmála, sem
bókin fjallar um, er auðvitað um víðfemar Ieið-
beiningar að ræða, byggðar á reynslu við hérlend
skilyrði, en á síðari árum hefur aukin ræktun
matjurta, kryddjurta og berja, hér á landi, mótað
viðhorf til frekari athafna á þeim sviðum svo að
fengin reynsla geti tjáð nýjum ræktendum hvers
er að vænta sem ávaxta af ræktunarstörfunum er
rétt er að farið. G.
Rit um kalrannsóknir
Árið 1969 hóf Rannsóknarstofnunin að Neðra Ási,
Hveragerði, útgáfu rita um náttúrufræðileg við-
fangsefni, sem ýmsir fræðimenn hafa unnið að á
vegum stofnunarinnar.
Umrædd stofnun hefur á árinu 1971 sent frá sér
4 myndarleg smárit af þessu tagi, þar af fjalla 3
eftirtalin um kalvandamál undanfarinna ára:
a. Winterkilling of Grasses in Icelandic Hay-
Fields eftir M. L. ’t Hart og W. H. van
der Molen, sem starfandi eru við búnað-
arháskólann í Wageningen, Hollandi, 14
bls.
b. Zur Karteniibersicht der Kahlschaden an
den Kulturwiesen Islands im Jahre 1969,
eftir Heinz Ellenberg o. fl., 22 bls. og kort.
íslenzkt yfirlit.
c. Wird die Intensivierung der Griinland-
kultur in Island durch das Klima be-
grenzt? eftir Barbara Ruthsatz og Erica
Geyger við háskólann í Göttingen, Þýzka-
landi. 58 bls. íslenzkt yfirlit.
Fyrsta ritið gefur stutt yfirlit yfir kalvandamál
þau, sem íslenzkir bændur hafa mátt horfast í
augu við hin síðari ár. Er efni ritsins að verulegu
leyti byggt á rannsóknum og ályktunum hérlendra
aðila, sem glímt hafa við mál þessi að undanförnu.
Annað ritið, sem er hið sjöunda í röðinni frá
Neðra-Ási, fjallar um kortlagningu þeirra kal-
skemmda, er fram komu hér í túnum vorið 1969.
Er þetta gert í þeim tilgangi að reyna að kom-
ast að orsökum og hugsanlegu orsakasamhengi
skemmdanna. Þcssa kortlagningu framkvæmdi höf-
undur, ásamt aðstoðarfólki, er hann dvaldi hér í
byrjun sumars 1970. Kemst höfundur að þeirri
niðurstöðu, að frávik frá meðaltali ákveðins svæðis
megi rekja til mikillar notkunar N-áburðar. Auk
áburðarmagns bendir höfundur á þætti veðurfars-
ins og þá sérstaklega vorþurrka. Einnig er bent á
hættu af kyrrstæðu leysingavatni ofan á frosinni
jörð. Höfundur drepur á mikilvægi réttra gras-
stofna, en álítur þó að slíkt hafi minni þýðingu
í sambandi við umræddar kalskemmdir.
Titill þriðja ritsins er í eftirfarandi spurninga-
formi:: Takmarkast fullnýting grasræktar á íslandi
af Ioftslaginu? Höfundar greina frá allítarlegum
örveðurfræðilegum mælingum, er þeir fram-
kvæmdu hér og þar á Iandinu vorið 1970. Niður-
stöður athugana þeirra eru á þann veg, að þeir
telja að ekki sé unnt að segja með vissu að neinn
einstakur þáttur valdi kali, heldur virðist það
verða til vegna víxlverkana óhagstæðrar veðráttu,
ákveðinnar Iegu lands og nútíma ræktunaraðferða.
Bent er ennfremur á, að ofnotkun köfnunarefnis
virðist hafa mjög neikvæð áhrif á þroskun og þol
jurta. Legu lands og veðráttu verður ekki breytt,
hins vegar er þetta unnt með búskaparhætti, t. d.
með því að nota minna köfnunarefni og nota inn-
lenda grasfræstofna, segja höfundar að lokum.
Ó. V. H.
F R E Y R
215