Freyr - 01.04.1979, Side 23

þá sérstaklega æskilegt að notfæra hana við
ár, þar sem uppeldisskilyrði fyrir lax eru
óveruleg eða ekki fyrir hendi. Tilraunir með
hafbeit hafa verið gerðar í tilraunastöðinni í
Kollafirði og nú síðast með styrk frá Norður-
landaráði í Botnsá í Súgandafirði, Fossá á
Skaga og í Berufjarðará.
Útgjaldaliðir við hafbeit eru kostnaður við
að gera sleppitjörn við á með nauðsynlegum
útbúnaði, kaup á sjógönguseiðum og flutn-
ingur þeirra frá fiskeldisstöð að sleppitjörn-
inni, fóður handa seiðunum í 2 til 4 vikur og
fóðrun, svo og kostnaður við veiði laxanna,
þegar þeir skila sér aftur í ána úr sjó. Niður-
stöður af hafbeitartilraununum, sem nú
standa yfir, munu gefa hugmynd um arðsemi
aðferðarinnar eftir nokkur ár.
Laxeldi í sjó.
Ef fóðra á lax í sjó, er um þrjár aðferðir að
ræða, en þær eru: 1) eldi í eldiskvíum eða
netbúrum, sem fljóta í yfirborðinu, 2) í afgirt-
um sundum eða sjávarlónum eða 3) í tjörn-
um á landi, sem sjó er dælt í. í Noregi hefur
laxa- og regnbogasilungseldi gengið vel í
eldiskvíum í sjó og í sundum og sjávarlónum,
en þar eru aðstæður miklum mun hagstæð-
ari en hér við land, hvað snertir sjávarhita,
nauðsynlegt afdrep og nálægð byggðar. Hér
á landi er dæling á sjó í tjarnir á landi líkleg-
ust til árangurs, þar sem nýta má jarðhita til
þess að ylja eldissjóinn að vetrinum.
Helstu kostnaðarliðir við kvíaeldið eru
kaup á eldiskvíum, vélbáti, laxaseiðum,
fiskfóðri og vinnuafli við fóðrun og hirðingu
fisksins í eldiskvíum og hreinsun og viðhaldi
á eldiskvíunum sjálfum. Fóður og vinnuafl
eru hér hæstu útgjaldaliðirnir. Nota má
loðnu og þurrfóður til fóðrunar. Eitt kíló af
frystri loðnu kostar nú kr. 27,50, frysting 19
kr. og geymsla í frysti á mánuði 8,40 kr. Eftir
mánuð frá frystingu kostar eitt kíló af loðnu
því 54,90 kr. og hækkar síðan um 8.40 kr. á
mánuði. Ef 5 kg af loðnu þarf til að framleiða
eitt kíló af laxi, kostar fóðrið miðað við
meðalgeymslutíma um 400 kr. á hvert kíló af
uppölnum laxi. Sænskt þurrfóður kostar nú
nálægt 500 kr. á hvert kíló. Sé gert ráð fyrir,
að 2 kg af þurrfóðri þurfi til að framleiða eitt
kg af laxi, verður fóðurkostnaðurinn á kg um
1000 kr.
Af laxeldi í kvíum í sjó er enn sem komið er
lítil reynsla fyrir hendi hér á landi. Fiskifélag
íslands gerði tilraun með kvíaeldi frá því í júlí
1972 þartil í maí 1973, að gat kom á kvína og
hluti seiðanna synti út úr henni. Var þá til-
rauninni hætt. Árið 1973 vargerð tilraun með
sumareldi laxaseiða í eldiskví í sjótjörn í til-
raunastöðinni í Kollafirði. Síðar gerði Fiski-
félagið tilraun með kvíaeidi í Höfnum á
Reykjanesi, en henni varð ekki lokið vegna
óhapps eða skemmdarverka. Árið 1975 hófu
tveir menn kvíaeldi með lax í Fáskrúðsfirði,
nálægt Búðum. Urðu ýmsir erfiðleikar á vegi
þeirra við eldið svo sem af völdum ísa og
fugla. í aftakaveðri í janúar 1978 misstu þeir
félagar allan laxinn úr annarri eldiskvínni,
sem fiskur var hafður í. Áætlaði annar
Fáskrúðsfirðinganna, Sigurður Arnþórsson,
í blaðaviðtali í september 1978, að alls hafi
þeir félagar sleppt í kvíarnar 15 þúsund lax-
aseiðum, og taldi hann gott, ef þeir fengju
10% af því sem góðan lax. Haustið 1978 var
laxinum lógað og hann seldur. Stærstu lax-
arnir vógu 10—15 pund, en meðalþyngdin
var 7—8 pund. Sigurður taldi, að tap hafi
orðið á tilrauninni, og var henni hætt.
Silungseldi.
Klak og eldi silungs er stundað samtímis lax-
eldi í eldisstöðvunum hér á landi. Þarf sams-
konar útbúnað við klak og eldi silungs eins
og við lax og tilsvarandi hirðu og fóður. Að
vísu er þurrfóðrið fyrir silung aðeins ódýrara
en fyrir lax, og hirðing er heldur minni við
silunginn. Kostnaður er þó nær sá sami við
eldi silungs og lax, en markaðsverð á silungi
er svo lágt, að það borgar sig ekki fjár-
hagslega að stunda silungseldi eins og að-
stæður eru nú. Ef t.d. loðna er notuð sem
fóðurfyrir silung, má gera ráð fyrir, að fóður-
kostnaðurinn geti með núverandi verði verið
70—80% af markaðsverði silungsins.
FREYR
213