Freyr - 15.01.1987, Blaðsíða 27

Pétur Bjamason,
Laxeldisstöðínni Hveravík,
Reykjanesi, N.-ísafjarðarsýslu.
Seiði á markaöi eru margs konar
Starf laxeldisstöðvarinnar í Hveruvík á Reykjanesi í N.-ísafjarðarsýslu hófst haustið
1984 með því að upp voru sett2 eldisker 6 m íþvermál og byggt yfir þau. Ennfremur var
komið fyrir tvöföldu dœlukerfi til sjódœlingar og lögnum til íblöndunar á heitu vatni.
í apríl 1985 voru fyrstu seiðin
fengin frá Seftjörn á Barðaströnd
og þau seltuvanin.
Við höfðum lengi velt vöngum
yfir því hvort hægt væri að nota
hveravatnið til beinnar íblöndunar
í sjó, þar sem sú aðferð er mikið
ódýrari en forhitun. Við höfum
sent sýnishorn og prufur í allar
áttir, en fengum ávallt sömu svör-
in, að í vatninu fyndust engin efni
sem væru skaðleg fiskum, en eng-
inn vildi taka að sér að gefa afger-
andi svör. Við yrðum bara að
prófa.
Eftir að seiðin komu í stöðina
var eldisvatnshitanum haldið í um
10°C og virtust seiðin dafna vel í
því og þrífast vel.
Þegar kom fram í maímánuð var
ákveðið að kaupa seiði í bæði
kerin og voru keypt um 4000 seiði
um 30—40 gr. að þyngd. Eftir að
seiðin höfðu verið seltuvanin voru
þau alin við fulla seltu og 10°C
hita allt fram á þennan dag, 16
mánuðum síðar.
Þegar leið fram á fyrsta sumarið
kom í ljós að seiðin stækkuðu
mjög misjafnlega. Sum rifnuðu út
en önnur stækkuðu mikið minna.
Þá var sett upp eitt kar í viðbót og
seiðin flokkuð í þrjá flokka
(stærðir), og nú 16 mánuðum síðar
má segja að ‘A sé enn innanvið eitt
kíló, xh um tvö kfló og XA allt upp í
4—5 kfló.
Það sem helst hefur komið í ljós
er að með því að ala fiskinn í
kerjum á landi er hægt að fylgjast
mikið betur með öllum þáttum
eldisins heldur en með flotkvía-
eldi. Unnt er að vinna öll störfin
undir þaki í skjóli fyrir veðri og
vindum og þar sem hvorki fóð-
urafgangur né úrgangur frá fiskin-
um kemst út, án þess að honum sé
hleypt út, þá er mikið hægara að
fyigjast með að ekki myndist upp-
söfnun sem gæti valdið mengun.
Ef of mikið er gefið safnast strax
haugur við ristina og ef of Iítið er
gefið, segir fiskurinn strax til með
harðari sókn í fóðrið.
Varðandi það hvað seiðin vaxa
misjafnlega hratt má segja, að það
að kaupa seiði í dag er eins og að
kaup óvalin egg úr bjargi. Maður
veit alis ekki hvað í þeim leynist
fyrr en tíminn leiðir það í ljós.
Það er því ljóst að í seiðaeldið á
íslandi vantar alla ræktun og stað-
bundnar eldisstöðvar þurfa allt
annars konar seiði heldur en
hafbeit.
í hafbeitarseiðum þarf að rækta
Anamaðkar sem „húsdýr“.
Áhugi á ánamaðkaræktun hefur
vaknað í ailmörgum löndum, segir
í frétt norska blaðinu Samvirke.
Ánamaðkarnir eru notaðir í
kjarnfóður og seldir til þess að
bæta jarðveg í landbúnaði og
garðyrkju. Þeir eru notaðir til
Iækninga og settir í safnhauga þar
ratvísina og átthagaskynið. en í
eldisseiðin þarf að rækta mikil
holdgæði og síðbúinn kynþroska,
helst engan.
I Englandi eiga menn nú kost á
að kaup kynlaus seiði, sem fram-
leidd eru með Clearwater aðferð-
inni, sem felst í því að hryggnum
er kynhverft með hormónum og
síðan æxlað saman við venjulegar
hryggnur og hrognin síðan með-
höndluð með rafmagni, svo að úr
verða geldinga, sem halda silfur-
búningi allt árið og bæta sífellt við
stærð og þyngd, eins og sauðirnir
áður fyrr.
Þegar íslenskir eldismenn geta
fengi þess konar seiði, geta þeir
fyrst skipulagt framleiðslu sína og
ráðið hvað þeir setja á markað
hverju sinni. T.d. getur 52ja kerja
stöð þá slátrað úr einu keri á viku
allt árið og boðið viðskipta-
mönnum sínum nýjan fisk árið um
kring.
sem þeir vinna við að breyta úr-
gagnsefnum í frjósama mold.
Á Ítalíu eru ánamaðkar ræktað-
ir á meira en 2.000 bændabýlum
og fimm fyrstu ánaðamaðkabúin
eru að hefja starfsemi sína í Dan-
mörku.
í Noregi kannar Rannsóknaráð
landbúnaðarins þar m.a. hvort
ánamaðkar geti ekki verið nyt-
samir við að breyta Ieðju frá
skólphreinsistöðvum í mold.
Frzyr 62