Freyr - 01.08.1991, Blaðsíða 16

580 FREYR
15.-16.’91
Lífrœnarvarnirgegn meindýrum
ígarðyrkju
III. trips (kögurvœngjur). Seinni hluti
eftir Garðar R. Árnasoon
2.2. Thripstick.
Tripsránmaurinn hefur ekki alltaf
tilætluð áhrif og er því gott að
aðstoða hann með Thripstick, þeg-
ar beðin eru klædd plasti. Thrip-
stick inniheldur límefni og skor-
dýralyf (deltametrin - Decis). Pað
hentar mjög vel með lífrænum
vörnum, því það gefur ekki frá sér
neinar eitraðar lofttegundir fyrir
nytjadýrin, nema ef úðinn lendir á
hitarörum.
Til að hægt sé að nota Thrip-
stick, verða beðin og helst líka
gangar að vera klædd með plasti.
Gæta þarf þess að efnið fari bara á
plastið, nema rétt þar sem gengið
er, en ekki á jarðveg, plöntur né
hitarör og er því best að úða því
með lágum þrýstingi. Lífsferill
tripsins er rofinn, þegar
tripslirfurnar láta sig falla til jarð-
ar, til að púpa sig, því þær festast
þá í límefninu og skordýralyfið
drepur þær síðan.
Best er að úða efninu á plastið,
áður en plönturnar eru settar út og
áður en göt eru skorin í það fyrir
plönturnar. Ef búið er að skera
götin í plastið, áður en úðað er,
þarf að hylja þau á meðan úðað er.
Efnið má einnig nota eftir útplönt-
un, sé þess vandlega gætt að úðinn
lendi bara á plastinu, t.d. um leið
og vart verður við tripsið. Efnið
heldur virkni sinni í 8-12 vikur eftir
úðun.
2.3. Verticillium
lecanii
Sveppaættinni Verticillium má
skipta í tvo megin flokka, annars
vegar í tegundir sem leggjast á
plöntur og hins vegar í tegundir
sem leggjast á skordýr og að hluta
til á aðra sveppi. Verticillium
lecanii tilheyrir síðari flokknum.
Til að drepa skordýrið þurfa
sveppagróin að spíra utan á skor-
dýrinu og sveppaþræðir að vaxa
inn í það. Með öðrum orðum, þá
verða sveppagróin að komast í
beina snertingu við skordýrin. Þar
sem hér er um sveppategund að
ræða, skipta loftslagsþættirnir
mjög miklu máli fyrir árangurinn.
Þar af skiptir loftrakinn mestu máli
og þarf hann að vera mjög hár í
a.m.k. 12-15 klst. eftir úðun. í
gróðurhúsum eru oft umtalsverðar
sveiflur í hita og loftraka og yfir-
leitt er auðveldast að halda loftrak-
anum nægilega háum að nóttu. Yf-
irleitt væri því best að úða sveppn-
um síðdegis. Til að ná loftrakanum
upp áður en úðað er, þyrfti að úða
vatni yfir plönturnar og bleyta
ganga vel. Best er að nota mikið
vatnsmagn við úðunina, því það
auðveldar spírun gróanna og úðað
er með háum þrýstingi og hitanum
haldið nokkru yfir 18 °C. Sveppa-
gróin eru mjög viðkvæm og drep-
ast fljótt við óhagstæð skilyrði.
„Efnið“ má geyma um tíma á svöl-
um stað (4-6°C), en það má aldrei
frjósa.
Fyrir nokkrum árum var á mark-
aði „efni“ sem innihélt Verticilli-
um lecanii, en framleiðslunni var
hætt vegna mjög breytilegs árang-
urs. í dag er annað „efni“ á mark-
aði, sem inniheldur mun virkari
stofn af V. lecanii og er selt undir
nafninu Mycotal.
Úða þarf Mycotal eins fljótt og
kostur er, eftir að vart hefur orðið
við meindýrin og á meðan fjöldi
þeirra er enn lítill. Almennt er
ráðlagt að úða a.m.k. 3 sinnum á 7
daga fresti, en gegn tripsi má
reikna með fleiri úðunum, t.d 4-5
sinnum á viku fresti, til að viðhalda
sveppasmitinu í húsinu. Fyrir úðun
er ákveðnu magni af Mycotal
blandað saman við nokkra lítra af
15-20 °C heitu vatni, 500g eiga að
duga á 1500 m:. Hrært er stöðugt í
lausninni fyrstu 5 mínúturnar og
síðan af og til næstu 3-4 klst, en þá
er lausnin tilbúin til úðunar.
Mycotal hefur gefið áhugaverð-
an árangur bæði gegn nellikutripsi
og blómatripsi, svo og gegn ýmsum
öðrum meindýrum, t.d. mjöllús og
blaðlús. Sveppurinn sýkir bæði
lirfur tripsins og fullvaxin dýr.
Ekki má nota sveppalyf í a.m.k.
3 daga fyrir og á eftir úðun og ekki
ætti að nota sveppalyf sem inni-
halda captan, imazalil, benomyl,
maneb, tiram, prochloraz, né
tolylfluanid.
Verticillium lecanii er ekki á
skrá hér á landi, enn sem komið er.
2.4. Sápuefni.
Með lífrænum vörnum, eða þeg-
ar fjöldi meindýranna er að verða
of mikill, mætti úða plönturnar
með skordýrasápu, t.d. efsta hluta
þeirra. Sápuefnin hafa oft gefist
vel erlendis, ef þau ná að þekja vel
neðra borð blaðanna, þar sem flest