Freyr - 01.08.1991, Blaðsíða 19

15.-16.’91
FREYR 583
gyltnanna hér á landi virðist því vel
frambærileg miðað við það sem
gerist erlendis. Má í því sambandi
benda á að í Noregi hafa að meðal-
tali verið 10,4 lifandi fæddir grísir í
goti eftir skýrslufærða gyltu og 8,8
lifandi grísir undir gyltu við þriggja
vikna aldur (Pétur Sigtryggsson
1989, „Rannsóknir á íslenskum
sláturgrísum á árunum 1980-1983
og 1989“, Fjölrit RALA nr. 137).
árið 1983 voru betur valdar heldur
en fyrra árið og var minna fellt úr
þeim á unga aldri. Sá árgangur
entist mun betur heldur en sá fyrri
og meðalfjöldi gota á gyltu í 1983
árganginum var 6,65 got.
Bragdgœði kjötsins
Fyrir 4-5 árum var allmikið um að
neytendur kvörtuðu um að íslenskt
svínakjöt væri of feitt. Nú hefur
best gæðakröfum af öllum kjötteg-
undum sem um var spurt. Einnig
töldu aðspurðir að verðið á svína-
kjöti væri hagstæðast af þeim kjöt-
tegundum sem spurt var um (Neyt-
endablaðið, 4. tbl. 1989, bls. 8-9).
í greininni „Hvernig horfir um
kjötframleiðsluna á íslandi ?“ eftir
Agnar Guðnason (Freyr, 10. maí
1990, bls. 396-397) stendur meðal
annars:
Fótagerð og ending gyltna
Erlendis er víða farið að bera á því
að gyltur endist illa. Ýmsir
fótagallar eru algengir í svínum í
nágrannalöndum okkar og mikið
er um að gyltur séu felldar af þeim
sökum. Fyrirbæri þetta er oftast
arfgengur galli og hefur arfgengi
hans í danska svínastofninum
mælst um 0,45 (sjá Jprgensen og
Vestgaard 1990, „Genetics of Leg
Weakness in Boars“, Acta Agric.
Scand. 40: 59-69).
I norska svínastofninum er mik-
ið um að gyltur séu felldar vegna
fótagalla og þar er meðalfjöldi gota
á gyltu ekki nema 2,5 got. Að hluta
er því um að kenna að gyltur séu
felldar vegna fótagalla (Trygve
Grpndalen 1989, „Oppdrett av
purker-beinproblemer“, Gris i ’90,
Stavanger 3. og 4. november
1989). Hér á landi ber lítið á fóta-
göllum í svínum.
I sambandi við þessa tilvitnun
sem hér er fjallað um voru fengnar
upplýsingar um það hve oft gyltur
á ákveðnu svínabúi hér á landi
gutu á æviskeiðinu. Teknar voru
gyltur sem fæddust á árunum 1982
og 1983 og þeim fylgt eftir til ævi-
loka og talið hve oft hver um sig
hafði gotið. Árið 1982 voru alls
settar á 98 gyltur og 70 gyltur árið
1983. Árið 1982 var verið að fjölga
ört í stofninum og sett á hátt hlut-
fall af unggyltum. Úr þeim hópi
var síðan fellt miskunnarlaust á
unga aldri gyltum sem ekki upp-
fylltu skilyrði um frjósemi eða voru
gallaðar að öðru leyti. Að meðal-
tali gutu gyltur í þessum árgangi
5,14 sinnum.
Gylturnar sem settar voru á
flestum svínabændum, sem eru
með nákvæmt skýrsluhald og þá
um leið skynsamlegar kynbætur,
tekist að koma til móts við kröfur
neytenda um fituminna svínakjöt,
einkum eftir að nýjar matsreglur
öðluðust gildi hinn 1. september
1988. Arfgengi fitumála er hátt
(0,5-0,6), þess vegna er tiltölulega
auðvelt að minnka fitusöfnun grísa
mjög mikið, en varast ber að ganga
of langt í þessum efnum þar sem
kjöt af hóflega feitum svínum þykir
bragðbetra heldur en af mögrum
svínum.
Svínakjötsframleiðslan lýtur
sömu grundvallarreglum og önnur
framleiðsla þ.e.a.s. að fram-
leiðsluvaran verður að vera í sam-
ræmi við gæðakröfur og kaupgetu
neytenda, ef hún á að seljast.
1 neytendakönnun, sem gerð var
hér á landi haustið 1989, töldu
aðspurðir að svínakjötið fullnægði
„En það er önnur kjötfram-
leiðsla sem mun keppa við kinda-
kjötið í mun meira mœli í framtíð-
inni en verið hefur og það er svína-
kjöt. Svínabœndum hefur tekist að
ná svo góðum tökum á framleiðsl-
unni, á svo ótrúlega skömmum
tíma, að það nálgast kraftaverk
miðað við þann svínastofn sem til
er í landinu.
Svínakjöt hefur batnað svo mik-
ið á seinni árum, að það telst til
undantekninga effólkfær ekki gott
svínakjöt. Hér áður fyrr, eða að-
einsfyrir um 5 árum, var það mjög
tilviljanakennt hverning gœði
svínakjöts voru. Ég hefi heyrt
fjölda manns halda þvífram að nú
vœri íslenskt svínakjöt mun betra
heldur en það semfengist erlendis. “
Til samanburðar má tilfæra um-
mæli frá útlöndum. Fyrstu ummæl-
in eru úr bókinni „The Growing