Freyr - 15.02.1994, Blaðsíða 17
CD h- 00 CT) O T— CN co
co CO co 00 CO cn CT) CT) CT) CT)
O) cn cn CD CT) CT) CT) CT) CT) CT)
'r~ 'r“ T_ 'r~ T- ^1- T-
Próun verðs á áburði miðað við þróun byggingarvísitölu. Verð á áburði er 43%
lœgra árið 1994 (100-57) en það var árið 1985 ef tillit er tekið til almennrar
verðlagsþróunar, t.d. byggingarvísitölu.
landi. Margs ber að gæta við slíkan
samanburð. Samkvæmt okkar at-
hugunum er áburður sem seldur er
bændum í Noregi og Svíþjóð ekki
umtalsvert ódýrari en áburður sem
seldur er íslenskum bændum. Aftur
á móti hefur t.d. í Bretlandi verið
mjög hörð samkeppni milli áburðar-
seljenda. Inn á breska markaðinn
hefur undanfarin ár borist áburður
frá Búlgaríu og Rússlandi á „dump-
ing“ verði. Þetta eru nær eingöngu
eingildar tegundi, þ.e. köfnunarefn-
isáburður, kalíáburður og fósfat-
áburður sem dreifingaraðilar í
Bretlandi blanda líkt og bændur
gerðu hér á árum áður, þ.e. áður en
farið var að framleiða blandaðan
áburð þar sem öll næringarefnin er
að finna í sama korninu og í flestum
tilvikum einhver snefilefni þar að
auki. Hið lága verð á áburðinum
sem fluttur hefur verið til Bretlands
frá Austur-Evrópu hefur þrýst mjög
á verð breskra framleiðenda og leitt
til þess að breskir framleiðendur
hafa átt í fjárhagserfiðleikum und-
anfarin ár og stefna a.m.k. sumir
þeirra að því að hætta framleiðslu.
Áburður hefur lœkkað í verði.
Athuganir okkar benda til þess að
ekki séu miklar líkur á því að inn-
fluttur áburður verði aðjafnaði seld-
ur á lægra verði til íslenskra bænda
en áburður frá Áburðarverksmiðj-
unni. Rétt er þó að taka fram að við
slíkan samanburð verða menn að
gæta þess að verið sé að bera saman
verð á hliðstæðum áburði hvað efna-
innihald og gæði. Á það skal bent að
söluverð á áburði frá Áburðarverk-
smiðju ríkisins hefur lækkað umtals-
vert á undanförnum árum. Árið
1993 lækkaði verð á áburði um 5,2%
og árið 1884 lækkar það um 3%. Ef
tekið er mið af almennri verðlags-
þróun hefur verð á áburði frá
Áburðarverksmiðjunni lækkað um
43% frá árinu 1985 miðað við fast
verðlag.
Fjárhagsstaða Áburðarverksmiðj-
unnar er mjög góð um þessar mund-
ir. Verksmiðjan varð fyrir miklum
fjárhagslegum skakkafölluml á ár-
unum 1982-1985 og mátti rekja þessi
skakkaföll fyrst og fremst til óða-
verðbólgu sem ríkti á þessum árum.
Hins vegar hefur tekist, samfara
auknum stöðugleika í efnahagsmál-
um hér á landi að byggja upp fjárhag
fyrirtækisins. Skuldir fyrirtækisins
sem námu rúmlega ársveltu þess á
árinu 1985 eru nú sáralitlar. Umtals-
verð vinna hefur verið lögð í að
hagræða í rekstrinum. í þeim efnum
hefur verið leitað fanga á öllum svið-
um. Mestur árangur hefur náðst
með því að nýta tölvutækni sem
víðast í verksmiðjunni. Starfsmönn-
um hefur fækkað umtalsvert, bæði í
tengslum við tölvuvæðinguna og
með öðrum hagræðingaraðgerðum.
í janúar 1985 unnu 205 manns hjá
fyrirtækinu en gert er ráð fyrir að
þeir verði um 100 í júní 1994.
Hér að framan var þess getið að
nokkur óvissa ríkti nú um framtíð
áburðarframleiðslu hér á landi. Is-
lenski áburðarmarkaðurinn er mjög
lítill eða um 50-53 þúsund tonn. Ef
áburðarnotkun dregst ekki meira
saman en orðið er og ef Áburðar-
verksmiðjunni tekst að halda 95-
100% hlutdeild í markaðinum hefur
hún möguleika á að framleiða áburð
á samkeppnishæfu verði. Minnki
framleiðsla og sala Áburðarverk-
smiðjunnar um 15-20% frá því sem
hún er nú mun verksmiðjan verða
undir í samkeppninni við innfluttan
áburð.
Miðað við þær aðstæður sem ís-
Frh. á bls. 130.
6*94 - FREYR113