Freyr - 15.02.1994, Blaðsíða 21
Launamiðaframtal.
Árið 1993 þurftu allir launagreiðendur að til-
kynna launagreiðslur mánaðarlega og síðan að skila
launamiðum, en eindagi þeirra var 21. janúar 1994.
í sjálfu sér er ekki flókið að fylla út þá skýrslu.
Frumrit skal sent til skattstofu ásamt launaframtali.
Gert er ráð fyrir að launþega sé sent samrit en
bændur halda einu fyrir sig. Ef launamiðar eru ekki
vélritaðir skal nota kúlupenna og skrifa fast þannig
að öll þrjú eintökin verði greinileg. I reit 01 skal
setja kennitölu. í reit 02 færast vinnulaun en í reit
06 færast greiðslur til verkstæða og verktaka, bygg-
ingafyrirtækja, trésmíðaverkstæða o. s. frv. Allar
fjárhæðir færast með virðisaukaskatti á launamiða.
Jafnframt skal færa hér allar greiðslur til þeirra,
sem stunda sjálfstæða starfsemi eða atvinnurekstur
en reikningar frá þessum aðilum eiga að vera á
númeruðum eyðublöðum með nafni og kennitölu. I
reit 22 færast greiðslur fyrir vörubílaakstur, t.d.
áburðarflutning og gripaflutning. I reit 30 skrifar
bóndi fullt nafn, kennitölu og fullt heimilisfang.
Frekari skýringar eru prentaðar aftan á launamiða.
Hér að framan hefur aðeins verið minnst á þá reiti,
sem bændur nota mest. Athygli skal vakin á því að
reiknuð laun barna yngri en 16 ára skal ekki færa á
launamiða.
í reit 70 þarf að færa vinnlaun á ný og einnig
afdregna staðgreiðslu í reit 71.
Fyrningarskýrsla.
í almennum búrekstri er árleg fyrning reiknuð
samkv. eftirfarandi reglum: Lágmark Hámark
Búvélar 11% 15%
Útihús 3% 4%
Ræktun 4,5% 6%
Loðdýrabú 4,5% 6%
Gróðurhús 6% 8%
Tölvur, skrifstofubúnaður 15% 20%
Borholur 7,5% 10%
Sú nýbreytni er nú við lýði að bændur hafa nokk-
urt val um fyrningarprósentu. þ.e.a.s. fyrningarpró-
sentan verður að vera á því bili sem hámark og
lágmark gefa tilefni til. Heimilt er að breyta fyrn-
ingarprósentunni árlega.
Almennt eru bifreiðar ekki eign búsins heldur
einkaeign og færast því á skattframtal. Þá er notuð
föst fyrning (nú 122.195 kr.), sem ríkisskattstjóri
gefur upp árlega og er sú upphæð skráð á eyðublað-
ið fyrir rekstur bílsins á bls. 6. Bflar eða önnur
einkaeign er ekki háð ákvæðum um söluhagnað eða
sölutap. Allar eignir í atvinnurekstri, hvort sem það
er landbúnaður eða annar atvinnurekstur eru hins
vegar háðar ákvæðum um söluhagnað eða sölutap,
þegar og ef eignir eru seldar, sem notaðar eru í
atvinnurekstri.
Gerð fyrningarskýrslu:
Ekki eru nein tengsl á milli fasteignamats og fyrn-
ingarskýrslu. Það má sem sagt ekki nota fasteigna-
mat sem fyrningargrunn fyrir ný útihús. Aftur á
móti er fasteignamatið notað, þegar eignir eru
skráðar á framtalið og gildir það um allar fasteignir.
í þeim tilfellum þegar hús er í byggingu og það
hefur ekki verið metið til fasteignamats, þá er nýja
húsið fært á kostnaðarverði eða réttara sagt bók-
færðu verði. Þá ætti það að vera ljóst að við gerð
fyrningarskýrslu kemur fasteignamatið ekkert við
sögu.
Á mynd I er sýnd handunnin fyrningarskýrsla.
Þar sem töluvert tap er til staðar er valin sú leið að
fyrna eignir um lágmarksfyrningu. Úthús 3%, rækt-
un 4,5% og vélar um 11% og skrifstofuáhöld um
15%.
Áburðardreifari verður ónýtur á árinu og hann
stóð í 10% af kaupverði (famreiknað) og fyrnist um
þá upphæð. Bókfært verð verður því núll. Nýr
áburðardreifari er keyptur og einnig tölva og prent-
ari. Fullvirðisréttur er keyptur á 1.400.000 kr og sú
leið er valin að færa hann á fyrningarskýrslu og er
lækkaður um 20%. Þetta er kölluð niðurfærsla en
ekki fyrning. Ástæða þess að sú leið er valin, að
færa keyptan fullvirðisrétt á fyrningarskýrslu, er sú
að betra er að halda utan um niðurfærsluna.
Bókfært verð á framleiðslurétt færist til eignar á
landbúnaðarskýrslu.
Nú skal skýrt betur hvernig fyrningaskýrslan er
unnin.
Byrjað er á því að færa af gömlu skýrslunni yfir á
þá nýju. Dálkar 5 og 11 á gömlu skýrslunni fara í
dálka 3 og 4 á nýju skýrslunni og tölurnar eru
óbreyttar. Síðan eru þessir dálkar margfaldaðir með
verðbólgustuðli ársins, sem er nú 1,0311. Niður-
stöður eru settar í dálka 5 og 6. Með þessari marg-
földun er verið að reyna að skrá eignir rétt miðað
við upprunalegt verð. Árleg fyrning er síðan reikn-
uð af þessari upphæð. Síðan er árleg fyrning og
áður fengnar fyrningar lagðar saman og sú upphæð
færð í dálk 11. í síðasta dálk, nr. 12, er fært bókfært
verð, sem er mismunur á upphæð í dálk nr. 5 og 11.
Allar eignir á fyrningarskýrslunni eru meðhöndlað-
ar á sama hátt nema að því leyti að árleg fyrning er
mismunandi há prósenta því að eignir endast mis-
jafnlega lengi.
Aðrar fyrningar. Fyrna má á móti söluhagnaði,
en það er aðeins leyfilegt, að búið sé rekið með
hagnaði og ekkert yfirfæranlegt tap sé fyrir hendi.
Nokkur atriði til minnis.
1. Allar eignir á fyrningarskýrslu (þó ekki fram-
leiðsluréttur) skal framreikna með verðbólgust-
uðli ársins. Hann er 1,0311 fyrir árið 1993.
6*94 - FREYR 117