Freyr - 01.08.2003, Page 26

hyllir undir sameiginlegan mark-
að Evrópusambandsins með los-
unarheimildir gróðurhúsaloftteg-
unda, í framhaldi af fullgildingu
hinnar svokallaðrar Kyoto-bókun-
ar við rammasamning Sameinuðu
þjóðanna um loftslagsbreytingar
(1). Allt útlit er nú fyrir að bókun-
in muni senn taka gildi sem al-
þjóðlegur sáttmáli með þátttöku
flestra þjóðríkja, þ.m.t. íslend-
inga, og að alþjóðlegur markaður
með losunarheimildir verði til í
framhaldinu. Samkvæmt henni
verður ríkjum heimilt að telja sér
til „tekna“, þ.e. til frádráttar frá
losun, þá bindingu kolefnis eftir
1990 sem leiðirafbeinum aðgerð-
um í nýrækt skóga að frádreginni
skógareyðingu. Fyrirtækjum, sem
hyggjast auka losun sína umfram
heimildir, verður gert kleift að
kaupa losunarheimildir með ýms-
um hætti. Ein leiðin er sú að
kaupa losunarheimildir sem verða
til við bindingu koltvísýrings með
skógrækt. Með lögfestingu Ky-
oto-bókunarinnar er sennilegt tal-
ið að skilgreindir verði koltvísýr-
ingskvótar, sem gangi kaupum og
sölum og öðlist verðgildi á alþjóð-
legum markaði. Vísir að slíkum
markaði fyrir kolefniskvóta er
raunar þegar fyrir hendi og sam-
kvæmt nýjustu fréttum selst hvert
tonn koldíoxíðs á kr. 1620 (20
Evrur) (2), en talið er líklegt að
með þroskuðum markaði fyrir
1. mynd. Skipting skógræktarsvæðis
kolefniskvóta eigi verð á tonni
eftir að hækka í 3000-4000 kr. Því
hefur verið haldið fram að hér-
lendis kosti 900-2000 kr. að binda
hvert tonn með skógrækt og land-
græðslu (3). Því er hugsanlegt að
senn skapist tækifæri til nýrrar
gerðar nytjaskógræktar þar sem
meginástæðan verði binding kol-
efnis gegn greiðslu.
Þjóðhagsleg arðsemi timbur-
FRAMLEIÐSLU MEÐ OG ÁN KOL-
EFNISBINDINGAR
Hér er reiknað dæmi fyrir raun-
verulega jörð í Eyjafírði, sem hef-
ur verið skipulögð til skógræktar.
Til að auðvelda útreikninga er
miðað við sömu aðferðir við ný-
skógrækt á hverri landgerð fyrir
sig. Ut frá flokkun á gróðurfari
(1) komu fram fímm megin land-
gerðir (sjá 1. mynd). Stærð skóg-
ræktarsvæðis er 73 ha.
Mólendi: Almennt frekar þurrt,
jarðvinnsla ekki nauðsynleg, gróð-
ursettar 3000 pl./ha án endurgróð-
ursetningar, 75% lerki, 25% stafa-
fura, ársgamlar plöntur, gefínn
áburður, meðalársvöxtur áætlaður
um 4 mVári, vaxtarlota um 110 ár.
Graslendi: Afar frjótt graslendi,
herfing með skógarstjörnu, gróð-
ursettar 2500 pl./ha af sitkagreni,
2ja ára pl. og reiknað með endur-
gróðursetningu upp á 750 pl./ha
eftir 10 ár með sitkagreni, 2ja ára
pl., gefínn áburður í bæði skiptin,
i landgerðir út frá gróðurfari.
meðalársvöxtur áætlaður um 7
mVári, vaxtarlota um 90 ár.
Deiglendi: Full rakt, tæting,
gróðursettar 2500 pl./ha, 80%
sitkabastarður, 2ja ára og 20%
alaskaösp, reiknað með endur-
gróðursetningu upp á 500 pl./ha
eftir 10 ár með sitkabastarði, 2ja
ára pl., gefmn áburður í bæði
skiptin, meðalársvöxtur áætlaður
um 6 mVári, vaxtarlota um 95 ár.
Framrœst mýrlendi: Full rakt,
tæting, gróðursettar 2500 pl./ha,
50% sitkabastarður, 2ja ára og
50% alaskaösp, reiknað með end-
urgróðursetningu upp á 500 pl./ha
eftir 10 ár með sitkabastarði, 2ja
ára pl., gefínn áburður í bæði
skiptin, meðalársvöxtur áætlaður
um 6 mVári, vaxtarlota um 95 ár.
Miðað er við að 1. grisjun fari
fram 35 árum eftir gróðursemingu
og 2. grisjun mitt á milli 1. grisj-
unar og lokahöggs og ekki verði
um fleiri grisjanir að ræða. Gert er
ráð fyrir að endurgróðursetning
(gróðursetning í eyður vegna af-
falla) fari ffam 10 árum eftir 1.
gróðursetningu. Sem dæmi er bætt
við að binding á einu tonni af kol-
efni sé metin á kr. 2000 sem sé ein-
greiðsla á miðri vaxtarlotu. Annar
kostnaður miðast við þær forsend-
ur sem gefnar eru fyrir mismun-
andi landgerðir og það verð sem
greitt var hjá Norðurlandsskógum
fyrir efhi og vinnu sumarið 2002.
Samkvæmt þessum útreikning-
um eru innri vextir skógræktar á
viðkomandi jörð um 1 % ef aðeins
er tekið tillit til timburffamleiðslu.
Hér verður þó að gæta þess að að-
eins hluti þess kostnaðar, sem hér
er reiknað með, fellur á viðkom-
andi bónda þar eð bændur fá
greidd 97% af kostnaði við ræktun-
ina, auk þess sem mikið af vinn-
unni við skógræktina getur bóndinn
innt sjálfur af hendi. Vegna þess
hversu langan tíma ffamleiðslan
tekur er ljóst að miklu máli skiptir
að halda stofhkostnaði í lágmarki.
□ Mólendi
■ Graslendl
□ Deiglendi
□ Framrasst mýrlendi
■ Flóar og óframræstar mýrar, ekki
til skógræktar
126 - Freyr 6/2003