Freyr - 01.08.2002, Side 39

Frá Hysvær eyjum. Gamla skólahús eyjanna er næst. Fjær eru nokkur
bændabýli. Eyjarnar eru i eyði, en fyrsti vísir að ferðaþjónustu er á eyjun-
um. Ljósm. Árni Snæbjörnsson.
stæða menningararfleifð (al-
heimsskrá um menningararf-
leifð). Að þessu verkefni vinna
ýmsar stofnanir og heimamenn
og er verkefnið kostað af ríki,
fylki og Vega - sveitarfélaginu.
Gangi þetta eftir telja heimamenn
slíkt mikinn ávinning fyrir svæð-
ið varðandi ný umsvif, uppbygg-
ingu og þróunarstarf sérfróðra
aðila.
En hvað er þama átt við með
menningararfleifð? Það er ekki
nýtt form ffiðunar, heldur ný
skilgreining eða alþjóðleg viður-
kenning á því sem fyrir hendi er
og telst sérstætt. Þess vegna þarf
ekki að óttast reglugerðafargan
sem bannar alla uppbyggingu,
heldur að við framtíðar skipu-
lagningu framkvæmda, atvinnu-
uppbyggingu og nýtingu auð-
linda skuli fara fram mat og
skoðun með það að markmiði að
fyrirhuguð starfsemi spilli ekki
þeim verðmætum sem fyrir eru
og áður hafa verið skilgreindar.
Með því að óska eftir tilnefningu
á heimslistann skuldbindur við-
komandi ríkisstjóm sig um leið
til þess að varðveita þau verð-
mæti/gildi sem tilgreind em.
Til þess að komast á heimslista
UNESCO þurfa menningarminj-
ar, búsetulandslag og náttúr-
an/umhverfíð að hafa alþjóðlegt
gildi. Þær skilgreiningar sem not-
aðar em fyrir Vega-skerjagarðinn
em: Eyjahaf umlukið sjó með
þúsundum eyja, hólma og skerja
sem mynduð em á kvartíertíman-
um. Landslag sem myndar nátt-
úmfyrirbæri með fagurfræðilegt
gildi. Svæðið hefur alþjóðlegt
gildi vegna fuglalífs. Einstætt
menningarlandslag á strandsvæð-
um sem rekja menningu og bú-
setu aftur til steinaldar.
Nú er unnið að því að skrá og
skilgreina atriði og fyrirbæri sem
tilnefningin byggist á. Rannsókn-
ir og kannanir hafa staðið í nokk-
ur ár og enn er verið að safna
gögnum. Skilgreiningum og
skráningu heima fýrir á að vera
lokið fyrir 1. febrúar 2003. Um
umsóknina verður svo fjallað í
Beijing í Kína árið 2004.
Moli
Nýtt fóðurhneyksli i
Evrópu
í júlímánuði sl. komst upp um
nýtt fóðurhneyksli í Evrópu. Upp-
runa þess má rekja til þess að
írskt lyfjafyrirtæki, Wyeth Mediea,
hefur sent frá árinu 1999 lyfjaúr-
gang til förgunar í Belgíu.
Sendingarnar hafa verið merktar
sem hættulausar en hefðu átt að
merkjast sem varasamar. Fyrir
nokkru fór þannig sending frá
Irlandi til Belgíu merkt „sykur-
vatn” en í henni voru tvo tonn af
hormóninu MPA. Þetta hormón er
m.a. notað I getnaðarvarnarpillur
og getur valdið ófrjósemi í fólki,
það er jafnframt notað við
fóðurframleiðslu til að auka vöxt
búfjár en slík notkun er bönnuð í
öllum löndum ESB og víðar.
Viðtakandi sendingarinnar var
fyrirtæki Bioland í Belgíu. Það
seldi efnið til gosdrykkjaverk-
smiðju og til fóðurframleiðslu í
___'_______~
Hollandi. Á innan við hálfum
mánuði dreifðist fóðrið þaðan til
11 landa I Evrópu. í Hollandi einu
er talið að mengað fóður hafi farið
á yfir 7000 býli. í Þýskalandi var
sala á kjöti stöðvuð frá 1800 býl-
um á tímabili og að auki mjólk frá
nokkrum fjölda búa.
Bændur hafa undirbúið málsókn
til að fá skaða sinn bættan, þar á
meðal hafa þýsku bændasamtökin
DBV falið þremur lögfræðingum
að fjalla um málið. Eftirleikurinn
getur þó orðið erfiður þar sem Bio-
land hefur verið lýst gjaldþrota.
Á hinn bóginn er þetta mál ein-
ungis talið toppurinn á isjakanum
og að fjölmörg önnur lyljahneyksli
séu í gangi, en opinbert eftirlit af-
hjúpar jafnt og þétt hormónanotk-
un í búfjárhaldi sem ætlað er að
hraða og auka vöxt búljár. Þessi
ólöglega starfsemi er talin velta
tugum milljóna króna á hverju ári.
(Landsbygdens Folk
nr. 29-30/2002).
Freyr 7/2002 - 39 |