Litli Bergþór - 01.04.1991, Side 9

Þorsteinn var af Reykjaætt og því raddmaður góður, hann
gat látið heyra lil sín þótt langt væri til bæja og bjargaðist
hann giftusamlega.
Fyrsta bíl sem kom í Tunguhverfið, var ekið af Gísla
Bjamasyni yfir Fljórið á ís framan við Krók. Það var
nýstárlegur viðburður.
Þegar brúin ffá 1929 var búin að þjóna hálfa öld og
fullnægði ekki þörfum tímans lengur, var ljóst að ný brú
þurfti að koma á Fljótið. í fyrstu var rætt um að byggja á
sömu slóðum og sú gamla. Ég taldi nauðsynlegt að athuga
nýja möguleika á brúarstæði, þar sem brú kæmi að betri
notum fyrir þá framtíð sem hún myndi þjóna. Þetta fékk
góðan hljómgrunn þótt nokkrir teldu óþarft að eyða tíma til
þess. Úrtöluraddir hljóðnuðu fljótt.
Það má ef til vill segja að framkvæmdir hafi dregist
óþarflega lengi en það skiptir litlu máli þar sem málið fékk
farsælan endi og nú virðist þetta mannvirki vera áfangi á
lengri leið til bættrar framtíðar í samgöngum. Skammt frá
þeim stað sem Brennu-Flosi fór forðum.
Öllum sem komið hafa við sögu þessa máls á einn eða
annan hátt, þakka ég fyrir, hér hefur vel til tekist.
Langþráður vökudraumur hefur ræst, áfangi á lengri leið
til framúðarheilla.
Traust og yfirlætislaust mannvirki sem fellur vel að
umhverfinu er tekið í notkun.
Flutt í Aratungu 19.1.1991. Sveinn Skúlason.
Það fer ekki hjá því að ámar þrjár, Brúará, Tungufljót og Hvítá, hafi mikil áhrif á samgöngur hér í sveit. Samtals nær 200
km langar renna þær um sveitina og á mörkum hennar.
Ömefni benda til brúa fyrr á úð, Brúará, bærinn Brú við Tungufljót og Brúarhlöð við Hvítá, og sagnir greina frá steinbogum
yfir ámar.
Raunar virðast gamlar sagnir og vísbendingar gefa til kynna að ýmsum hafi þótt kostur að ámar torvelduðu samgöngur. Til
er sú skoðun að helstu rök fyrir því að velja biskupsstól stað í Skálholú hafi verið hve staðurinn var óaðgengilegur óvinum.
Þjóðsaga greinir frá ósætú milli bændanna á Gýgjarhóli hér í sveit og bóndans í Haukholtum í Hmnamannahreppi, sem varð
til þess að að steinbogi sem var á Hvítá á Brúarhlöðum var brotinn niður. Þá er þekkt sagan um biskupsfrúna í Skálholú,
sem lét höggva steinboga af Brúará úl að losna við ágang betlara. Auðvelt er að véfengja þetta allt. Alveg eins má hugsa
sér að val Skálholts sem biskupsstóls hafi byggst á því að auðvelt var að draga þangað kirkjuviði eftir ís á Hvítá á vetuma.
Sagnimar um steinboganna hafi þjóðsagnablæ og eru hæpnar heimildir. Enn er steinbogi á Brúará þó oftast renni vatn yfir
hann. Vera kann að sagan sé þannig úl komin að við breyúngu á veðurfari hafi vatn aukist í ánni og þá ekki lengur verið
unnt að ganga yfir á steinboganum.
Það líða raunar ekki nema 78 ár frá því að steinboginn á Brúará átti að hafa verið broúnn þar til bændur í Biskupstungum
bindast samtökum um að velta björgum í gljúfur í Brúará svo hægara væri að komast yfir. Á þetta sama gljúfur var síðar
settur timburfleki.
Það er s vo á söm u slóðum, sem stærsta
átak í samgöngumálum hér í sveit
hefst upp úr síðustu aldamótum. Þá er
byggð brú beint yfir steinboganum,
semégnefndiáðan. íkjölfariðfersvo
lagning „Kóngsvegarins" svonefnda
með brúm bæði á Tungufljót og Hvítá.
Þetta var upphaf notkunar hjólsins hér
í sveit.
Samtals hafa verið byggðar 14 brýr á
stórámar þrjár í og á mörkum þessarar
sveitar á þessari öld. Nýbrúhefurþví
verið tekin í notkun á um 6 ára fresti að
meðaltali frá því brúin á Brúará var
byggð. TværþessararbrúaeruáHvítá
fyrir innan Bláfell. Það er stundum
sagt um suma Tungnamenn að þeir
hafi meiri áhuga fyrir afrétúnum en
byggðinni, og má ef til vill tengja það
því að það er eina brúarbyggingin,
sem mérerkunnugt um að heimamenn
Frá opnun brúarinnar.
Litli - Bergþór 9