Foreldrablaðið - 01.11.1959, Blaðsíða 24

merkingu í orðið barnabók, sem sé þá
merkingu aðeins, að hér sé ekki um bók
að ræða. Þannig mæla vísindin . ..
Ekki skal á móti því mælt, að tæp-
lega mun hið sama lesefni henta sjö ára
bami og sextán ára unglingi. Þó mun
það geta átt sér stað, en heyrir til al-
gjörðra undantekninga. Hin atriðin tvö
skulu bráðum rædd.
Af algerlega óvísindalegum hvötum
og aðeins fyrir forvitnisakir fékk ég
fyrir nokkmm árum hundrað böm í
Austurbæjarskólanum til að láta mér í
té skrár yfir bókaeign þeirra. I skrám
þessum komu fram 497 bókanöfn
þýddra og frumsamdra bóka og þar að
auki. nokkur bókanöfn, sem ég var í
vafa um, hvort telja bæri fremur til
þýddra eða frumsamdra, en af þessum
497 bókum voru 373 bækur þýddar, en
aðeins 124 frumsamdar. Hinar frum-
sömdu bækur voru þó ekki nándar
nærri allar það, sem venjulega er átt
við með barnabókum, heldur var þar
víða um að ræða sígild verk öndvegis-
höfunda skrifuð fyrir þroskaða lesendur
með næman listasmekk. Öðru máli var
að gegna um hinar þýddu bækur. Næst-
um allar voru þær bömum og ungling-
um ætlaðar, flestar nýútkomnar, ný-
þýddar, en nokkrar endurprentanir á
gömlum þýðingum. Síðan þetta var
hefur sá munur, sem þarna kom fram,
vafalaust orðið meiri og hinar fmm-
sömdu bækur orðið í enn ríkari mæli
í minnihluta. Af bókaskrám þessum
mátti ýmislegt læra, t. d. það, hvaða
bækur vom í flestra eigu eða nutu að
líkindum mestra vinsælda. I sambandi
við þetta fékk ég síðan mjög duglegan
tólf ára bekk til að segja mér í ritgerð-
arformi álit sitt á bókum og hef reynd-
ar oft síðan fengið börn á þeim aldri
til hins sama. Á þessu aldursskeiði em
óskir kynjanna nokkuð ólíkar viðvíkj-
andi því, sem lesið er. Getur litið svo
út sem glögg skipting í telpna- og
drengjabækur sé nauðsynleg og sjálf-
sögð. Sé betur að gætt, kemur í ljós, að
svo þarf þó ekki að vera. Slík skipting
kann að vera hentug til að auka fjöl-
breytni, en nauðsynleg er hún ekki. Það
stafar af því, að ólíkar óskir kynjanna
eru ólíkar aðeins gagnvart æsiefni og
hrollvekjum. Drengir óska þess efnis,
en stúlkur fara þar miklu hægar í sak-
ir og vilja miklu heldur lesa um óvið-
jafnanlegar fegurðardrottningar eða
kvikmyndadisir. Þeir einir, sem telja
þessi efni nauðsynleg umfram önnur,
geta talað um nauðsyn á glöggri skipt-
ingu telpna- og drengjabóka.
Það er mikill misskilningur að halda,
að barna- og unglingabækur þurfi endi-
lega að fjalla sem mest um börn og
unglinga. Virðist þó svo, að hver einasti
höfundur þeirra bóka gangi út frá því
sem gefnu. Eitthvað kann að vera rétt
í þessu, svo langt sem það nær. Af rit-
gerðum þeim, sem ég gat um áðan, af
bókaskránum og svo af kynnum mínum
við börn á ýmsum aldri, er mér ljóst,
að skoðunin er mjög hæpin. Börn og
unglingar vilja einmitt mjög gjarnan
lesa um þroskað fólk. Engum þarf að
koma það á óvart, því að séu böm að
þykjast í leik, þykjast þau næstum
aldrei vera börn. Hugur þeirra allra svo
að segja stefnir til þroskaára.
Hér á borðinu fyrir framan mig hef
ég grein úr danska blaðinu Politiken
frá 21. sept. 1956. Greinin er undirrit-
uð Peter Grove. Ekki veit ég, hver sá
er, en geri ráð fyrir, að hann sé einn
hinna vísindamannlegu uppeldisfröm-
22 FORELDRABLAÐIÐ