Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1932, Síða 34

14
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
Þessi niöurlagsorð smásögunnar
Dúnu Kvaran, eru nú aðalefni
leiksins Konungsglíman.
Hekla, ráðherradóttirin, svífst í
örvæntingu afbrýðisseminnar einsk-
is til að vinna ást Hrólfs. Vitneskjan
um það að hann ann Ingibjörgu,
rekur hana til þess örþrifaráðs að
láta hann velja rnilli hennar og
langrar fangelsisvistar föður hans,
eða sín og frelsi föður hans til
handa. í öngum sínum beitir hún
valdi, en þegar Hrólfur þrátt fyrir
alt gengur að kostum liennar: vel-
ur hana og frelsi föður síns, þá
er henni allri lokið og hún hugs-
ar ekki til að ganga eftir sínu.
En ofsi hennar hefir farið sem felli-
bylur yfir sál Hrólfs, og frá þeirri
stundu tekur hann að unna henni.
“Ástin vex lieitara í hjarta þess,
sem færir fórnina, en í hjarta þess
sem fær hana”. Og um framkomu
hennar lætur hann vin hennar
segja: “Mér virðist breytni hennar
hvorki falleg né ljót, góð né ill.
Það er ástin.”
Það er lítill vandi að sjá að þess-
um konum kippir í kynið til systra
sinna í Laxdælu og Eddu. En í
Konungsglímunni einkum rná sjá
þess menjar að Kamban hefir geng-
ið í skóla fornsaganna. Á fóst-
bræðralagið hefir þegar verið minst.
En tækni hans, þegar hann lýsir
viðbrigðum Heklu á Þingvöllum, er
hún fær að vita um samband þeirra
Hrólfs og Ingibjargar, er mjög í
sögustíl, og svipað er að segja um
samtal Hrólfs og móður hans, er
hún láir honum að hafa ekki geng-
ið að kostum Heklu til að frelsa
föður sinn. Ásta, móðir hans, lýkur
brígsiunum með þessum orðum:
“Ef þú fær þriðja biðilinn í þess-
um mánuði, verður þú að fara að
hugsa um lieimanfylgjuna.”*)
Þrátt fyrir ágæta spretti, eins
og þriðja þátt Konungsglímunnar,
stendur leikritið heldur að baki
Höddu-Pöddu, byggingin er ekki
eins föst, viðburðaflækjan meiri en
góðu hófi gegnir. Á leiksviðinu var
því heldur ekki tekið eins vel og
H. P., þótti unggæðislegt og nokk-
uð fult af belgingi. Auk þess skorti
leikendur kgl. leikliússins (að sögn
Sven Langes) þá dýpt tilfinning-
anna, sem til þess þurfti að sýna
Hrólf og Heklu. En í Reykjavík
tókst frú Stefam'u Guðmundsdótt-
ur, þrátt fyrir lélegan útbúnað, að
gera Heklu að lifandi konu.
V.
Eg gat þess áður, að kjarninn í
þessum yngstu verkum Kambans,
væri konur og ást, eins og eðlilegt
er ungum manni. — Þess má geta
áð á þessu tímabili kyntist hann
frk. Agnete Egeberg, dóttur Jens
Egeberg málara og kennara við
fjöllistaskólann í Khöfn, og bund-
ust þau heitorði áður en hann færi
vestur um haf 1915. Sumarið eftir
fór hún vestur á eftir honum, og
giftust þau þá í New York, en þar
dvöldu þau síðan til haustsins 1917
að þau fluttust aftur til Kaup-
mannahafnar.
Eins og áður er sagt, var þessi
vesturför ger í þeim tilgangi, að
fá Höddu-Pöddu sýnda í New York.
*) Sbr. t.d. orð Þorgerðar Egilsdóttur I
Laxdælu, er hún eggjar sonu sína að
hefna Kjartans, og kveðju Jóns Arason-
ar: “ber þú .. . kveðju mína . . . einkan-
lega sr. Sigurði, dóttur minni, og Þórunni
syni mínum.” — Menn og Mentir I. 383.