Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1932, Side 44

24
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
inni um Leó Tolstoj. sem áður er
nefnd.
Ekki verður það sagt að efnið
liafi unnið við það að vera fært í
búning hins dramatíska æfintýrs.
Sá búningur virðist, a. m. k. í með.
ferð Kambans, hafa orðið heldur
ólilutrænn (abstract).
VIII.
Efláust hefir það löngum verið
draumur Kambans, að fá að sýna
íslendingum leikstjórnarhæfileika
sína, og líklega liefir hann vonast
til þess að þeir mundu með tíman-
um kveðja sig til þess að verða
leikhússtjóri hins fyrirhugaða þjóð-
leikhúss, þegar það að lokum verð
iur fullgert. Þess var að vísu langt
að bíða.
En meöan liann var að semja
Sendiherrann frá Júpíter, virtist
tækifæri bjóðast til að fara heim
með leikinn og standa fyrir sýningu
hans með samvinnu Leikfélags
Reykjavíkur. Höfðu sumir máls-
metandi leikarar félagsins fýst
þessa, svo að liér virtist alt ætla
að ganga greiðlega um samvinn-
una. Þetta réðst þó á annan veg:
Þegar til kom vildu forráðamenn
félagsins ekki lileypa Kamban að
leikstjórninni, og gerðist af þessu
hörð rinima með þeim og Kamb-
an.*)
En þegar samvinnan við Leikfé-
lagið varð að engu, tók Kamban
þann kost að efla flokk og sýna
leikrit sín sjálfur. Sýndi hann fyrst
Vér Morðingjar (3. apr., aðalhlut-
verk Kamban og frú Soffía Kvar-
*) Má lesa þetta alt i Morgunblaðinu
(Kamban) os: Vísi (Leikfélagið) í febrú-
ar—júní 1927.
an)-, og þá Sendihen'ann frá Júpí-
ter (frumsýning 20. maí). Var það
til nýlundu um leiksviðsútbúnað,
að leikið var í dúktjöldum (Dra-
perier) í fyrsta sinn á íslenzku
leiksviði. Lék Kamban sendiherr-
ann við mikinn orðstír, en annars
þótti leikendum takast misjafnlega,
og það jafnvel frú Ivvaran, sem lék
komtessuna. Er lítill vafi á því að
gallar leiksins, sem áður var drep-
ið á, liafa háð honum á leiksviðinu.
í sömu átt bendir saga leiksins í
Khöfn (sjá ísaf. 30. okt. 1929).
Annars er eins og Kamban hafi
verið orðinn þreyttur í bili á leik-
ritagerðinni og má vera að hon-
um hafi sjálfur verið Ijósir gallar
Sendiherrans. Svo mikið er víst,
að nú boðar hann nýtt tímabil í rit-
störfum sínum (Mbl. 23. maí 1927).
Farast hcnum svo orð:
“Mig langaði til að benda út-
lendum þjóðum á, að nútímamenn-
ing væri ekki framandi hugtak á
íslandi. Eg vildi byrja á því í mín-
um fyrstu tveim leikritum, að
leggja þungamiðju efnisins í ís-
lenzkt menningarumhverfi. í öðr-
um síðari ritum legg eg þessa
þungamiðju í menningarumhverfi
stórborganna — umhverfi alþjóða-
menningar. Lokahlekkurinn í þess-
ari festi er Sendiherrann frá Júpí-
ter. Runnið upp úr vestrænni nrenn-
ingu ófriðareftirkastanna, hafið yf-
ir stað og tíma. —
Nú get eg aftur snúið nrér að
eigin þjóðlífi, þar senr hvert yrkis-
efnið öðru fegra bíður”.
Næstu tvö árin situr hann þolin-
rnóður við lindir íslenzkrar sögu
og safnar sér efni. Kenrur á þessum
árunr ekki annað eftir hann en