Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1932, Side 76

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1932, Side 76
56 TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA 1 unni, og ekki ólíklegt að þau spegli sára lífsreynslu liöfundarins. Hér er eitt erindið til bragðbætis: “Öllu framar þú auð að safna æ skyldir meta, hvar sem fæst! Ábatanum er heimska að hafna, með hverju móti sem hann næst: því frjálst og stolið pund er pund— peningar liggja ei á grund.” ónnari hlið á skáldinu, sem ýms- um mun hugþekkari, er snúið upp í kvæðinu “Titlings minning”, um “elli-dauðann kanarí-fugl”, er átti það erindi til íslands: “öðrum að skemta og deyja þar”. Kvæðið and- ar ríkri samúð og ber ótvíræð merki þess, að skáldiö harmar ein- læglega örlög síns vængjaða vin- ar. Beiskia blandast hrygðinni, þar sem skáldið segir, að dauðanum hefði verið nær “með öllu að eyða Jllfyglum þeim, sem gera tión. Ef til vill talar höfundur hér á tákn- rænan hátt. beinir orðum sínum að mannhröfnum þeim, sem oft gerðu súg að lionum með krúnki og græðgi. Hvað sem því líður, má segja, að séra Jón yrki hér, að vissu leyti í anda rómantísku stefn- unnar. því að djúp samúð með mál- leysingjum, engu miður en með mannanna börnum, var eitt af höf- uðeinkenni hennar. Eér einnig að minnast bess, að kvæði Tullins, sem séra Jón sneri á íslenzku, voru beinlínis ort undir áhvifum frá helzta fyrirrennara rómantísku stefnunnar á Englandi. Ást séra Jóns á dýrum kemur víðar fram í kvæðum hans (“Gauksmál”), og verður stundum úr gletni og liáð (Sbr. “Um dauða mús í kirkju”). Hesta vísur orti séra Jón einnig margar að góðum sið íslenzkra skálda. Einna athyglisverðust allra al- varlegra kvæða séra Jóns eru sjálfs- lýsingar hans, því að þær varpa ljósi bæði á skapgerð hans og lífs- skoðanir: “Smá-atvik”, “Grafskrift” “Bustarfúsi”, “Kaldeggin” og fleiri. Kvæði þessi eru laus við öll stór- yrði og hvimleitt sjálfshól, en ein- mitt vegna látleysis þeirra og ein- iægni, grípa þau lesandann föstum tökum og vekja samhygð hans með skáldinu; og kaldhæðni séra Jóns — sterkur þáttur í ljóðum hans —- eykur mjög á áhrifamagn þessara sjálfslýsinga hans. Stundum bland- ast lýsingin beiskju, eins og í “Bustafúsa”, en þar segir meðal annars: “heimskum og hörundsárum bann varð metnaðar-dárum óvildarefni þrátt.” Eðlilega koma fram í slíkum kvæðum skáldsins kvartanir yfú’ óbFðum kjörum hans, en bjartsýni og karlmensku gætir þar einnig. og en^ar ýkjur eru í þessum orð- um hans: “Margur kvartar meira’ en eg, minna til þó kenni.” Enn í dag syngja íslendingar á gleðimótum, og raula fyrir munni sér við vinnu sína: “Fátæktin er mín fylgikona, frá því eg kom 1 þenna heim,” og mun vísan sú enn þá eiga langt líf fyrir höndum- Hver dáir ei°i þá hrey=tibmd, sem þar gægist fram að baki gletninn-
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134

x

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga
https://timarit.is/publication/895

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.