Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1932, Page 96

76
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
við fyrsta högg. Verzlunarmálaráðherr-
ann tók samt ekki illa í málið. Sagði að
stjórnin hefði vakandi auga á öllum
verzlunartækifærum, og vildi notfæra sér
þau. Við mintumst líka lítillega á þetta
mál við forsætisráðherrann, Rt. Hon.
R. B. Benuett, er við áttum tal við hann
um námsstyrksmálið. Spurði hann um,
hvaða vörutegundir Canadamenn gætu
helzt selt á Islandi, og svo, hvað Islend-
ingar hefðu til að selja hér. Bentum við
á ýmsar vörutegundir, og síðast varð
okkur á að minnast á möguleika til
brennisteinsframleiðslu. Varð þá eins og
hann lifnaði allur við. Sagði að þar væri
um merkilegt atriði að ræða, því Can-
adamenn flyttu inn meira en 50,000 tonn
af brennisteini árlega. Annars býst eg við
að bæði þessi mál verði að bíða frekari
framkvæmda, þar til að fram úr rætist
með fjármála- og verzlunarástandið sem
nú á sér stað.
Gleðitíðindi tel eg það, að á þessu ári
hefir Harvard háskólinn í Boston, Mass.,
kvatt landa vorn ,dr. Sigurð Nordal, til
að flytja fyrirlestra um norræn fræði við
þann merka skóla. Á undanförnum ár-
um hefir skólinn valið nafnkunna ensku-
mælandi fræðimenn til að flytja slíka
fyririestra um einhver ákveðin vísinda-
leg efni. En dr. Nordal er sá fyrsti, sem
valinn er utan hins enskumælandi heims,
og er það stór heiður, ekki aðeins fyrir
dr. Nordal sjálfan, sem er viðurkendur
að standa með þeim fremstu á Norður-
löndum í sinni vísindagrein, heldur og
fyrir islenzku þjóðina í heild.
Dr. Nordal er væntanlegur hingað
vestur i lok marzmánaðar, að tilhlutan
Þjóðræknisfélagsins. Dvelur hann hér
aðeins um tveggja vikna tíma og flytur
3—4 erindi. Eitt á meðal ensku mælandi
fólks. Tvö íslenzk erindi flytur hann hér
í bæ, annað fyrir Jóns Bjarnasonar
skóla, en hitt alment íslenzkt erindi, og
,svo að líkindum eitt erindi utan bæjar.
Annar merkur Islendingur að heiman
hefir dvalið hér vestra á þessu síðast-
liðna ári. Það er hr. Sigurður Skagfield,
söngvarinn góðkunni. Hefir hann, eins
og þér vitið haldið söngsamkomur víða
í bygðum Islendinga hér vestra, og al-
staðar getið sér hinn bezta orðstír. Hann
hefir hrifið fólk með hinni miklu og und-
urfögru söngrödd sinni, sem hefir læst
sig eins og leiftur inn í sálir manna og
vakið öldur endurminninga og aðdáunar.
Eg hefi nú nálega lokið máli mínu.
Þó verð eg að minnast enn á eitt mál
og það er útbreiðslumálið — aðalmál
Þjóðræknisfélagsins. Eins og yður er
kunnugt, þá hefir Þjóðræknisfélagið lagt
allmikla áherzlu á útbreiðslumálið. Það
hefir sent menn út um bygðir Islendinga
til að vekja menn og fá menn til að sinna
málinu ,og það hefir lagt mikla rækt
við íslenzkukenslu á meðal unglinga í
Winnipeg og viðar, og fyrir allan þann
áhuga ber að þakka. En samt er langt
frá því að félagið hafi náð þeirri út-
breiðslu, sem það þyrfti að ná, eða get-
að vakið þann áhuga, sem þjóðræknis-
málið verðskuldar. Og það gerir það
aldrei á meðan að jafnmargir málsmet-
andi íslendingar hér vestra standa utan
félagsins og láta sig mál þess engu
skifta, og nú á sér stað.
Vér hinir eldri menn og konur, sena
ábyrgð berum á afstöðu hinna yngri
Islendinga til þjóðræknismálanna, erum
óðum að týna tölunni. Og ef þetta er
ekki lagað áður en vér föllum frá, verð-
ur ekki um neinn þjóðernislegan styrk
eða þjóðernislega samheldni að ræða í
þessari álfu. Eg legg til ,að á þessu
komandi ári verði ítarleg tilraun gerð af
Þjóðræknisfélaginu, til þess að ná starfs-
sambandi við þá leiðandi Islendinga alla,
sem utan félagsins standa. Að málið sé
rætt við þá, og ef eitthvað í sambandi
við Þjóðræknisfélagið eða fyrirkomula?
þess sé í vegi fyrir því að samvinna ná-
ist, þá sé það fært í lag. Látum osa
gleyma öllum smámunum og persónu-
legum misskilningi, en minnumst þess
aðeins, að sameinaðir stöndum vér, en
sundraðir föllum vér, og að aðalmarkmið
okkar Islendinga er, “að verða menn
með mönnum hér, þars mæld oss leiðin
er.”
J. J. BíldfeU.
Þegar forseti hafði lokið ræðu sinni,
bar dr. Rögnvaldur Pétursson fram tU*
lögu, og Mrs. Byron studdi, að forseta
væri þakkað á viðeigandi hátt fyr'r
sitt ítarlega og greinargóða erindi, og
reis þá þingheimur upp úr sætum sínum
og þakkaði ávarpið með lófataki.