Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1959, Síða 31

aldarminning þorsteins erlingssonar
13
Thorsteinsson fundum pilt austur
í Fljótshlíð, er okkur þótti gott
mannsefni. Það var Þorsteinn Erl-
ingsson. Steingrímur kenndi hon-
um latínu um veturinn, en að öðru
leyti dvaldist hann mest hjá okkur,
°g útvegaði ég honum töluverðan
fjárstyrk hjá góðum mönnum."
f kaflanum „Þeir fundu pilt“
1 hinni prýðilegu inngangsritgerð
sinni um Þorstein Erlingsson að
fjórðu útgáfunni af Þyrnum (Rvík,
1943) hefir dr. Sigurður Nordal ritað
ítarlega um fyrstu fundi þeirra þjóð-
skáldanna og Þorsteins og um það
brautargengi, er þeir og þriðja höf-
uðskáld þeirrar tíðar, Benedikt
Gröndal, veittu honum á náms-
brautinni. Farast dr. Nordal meðal
unnars þannig orð:
„Þorsteinn fór haustið 1876 til
Reykjavíkur, byrjaði að læra þar
undir skóla, og þá kom á prentíÞjóð-
ólfi fyrsta kvæði hans, erfiljóð eftir
Pál Pálsson frá Árkvörn. Um vetur-
mn naut Þorsteinn kennslu höfuð-
skáldanna þriggja, Matthíasar, Stein-
gríms og Gröndals. Við tvo hina síð-
ar nefndu batt hann vináttu, sem
hélzt órofin til æviloka þeirra. En
Matthías þóttist heldur kenna kulda
af ritum hans sér til handa og segist
ekki vita, hvernig á því hafi staðið
(Sögukaflar, 295). Það er þó ekki
yandskilið. Þorsteinn varð á skóla-
arum sínum miklu handgengnari
Steingrími og hneigðist meir að
skáldskaparstefnu hans. Eitt af því,
aem íslenzkir stúdentar á Hafnar-
arum Þorsteins fundu sér til deilu-
efnis, voru þeir Matthías og Stein-
grimur. Var Þorsteinn í þeim
flokknum, er hélt Steingrími fram.
a var og greinilegri skoðanamunur
^ueð þeim Matthíasi og Þorsteini. En
rétt er að geta þess, að Þorsteinn
kunni fyllilega að meta skáldskap
Matthíasar. Ég heyrði hann fara með
erindi úr kvæðum Matthíasar, og
viknaði hann við af fegurð þeirra.“
Kvæði Þorsteins frá yngri árum
bera því vitni, hve mjög hann heill-
aðist af skáldskaparstíl Steingríms;
ást hans og aðdáun á meistaranum
hélzt óbreytt, og lýsir það sér glöggt
í hinu fagra kvæði „Minni Stein-
gríms Thorsteinssonar“, á átttugasta
afmælisdegi hans, 19. maí 1911, og
þá eigi síður í snjöllu erfiljóðinu um
hann. Fagurlega minnist Þorsteinn
einnig Benedikts Gröndals, bæði í
vísunum „Til Gröndals", ort á átt-
ræðisafmæli hans, 6. okt. 1906, og í
erfiljóðunum um hann, er lýkur með
þessu yndislega erindi:
Við krjúpum ekki’ að leiði lágu,
því listin á sjer paradís;
nú streyma Gröndals hljómar háu
af hafi því, sem aldrei frýs.
Hvern snilling þangað baninn ber,
sem Bjarni’ og Jónas kominn er.
Eftir sex ára nám í Lærða skól-
anum í Reykjavík brautskráðist Þor-
steinn vorið 1883. Kornungur hafði
hann byrjað að yrkja, og það var
vitanlega skáldhneigð hans og æsku-
ljóð, sem vakið hafði athygli á hon-
um og varð til þess, að þjóðskáldin
og aðrir velunnarar gerðu honum
fært að ganga menntabrautina. Flest
af því, sem hann orti, áður en hann
kom í skóla, er nú glatað, en all-
margt af kvæðum hans frá skólaár-
unum er til í handriti og sumt prent-
að, aðallega í Söngvum og kvæðum,
sem Jónas Helgason gaf út 1881, og
í Söngkennslubók hans frá 1883. Úr-
val úr ljóðum Þorsteins frá þessum