Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1963, Page 28

10
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ISLENDINGA
störfum að sinna, og vinna því fé-
lagsstörfin í hjáverkum, þá þyrfti
félagið í rauninni að vera þess um-
komið, að hafa í þjónustu sinni sér-
stakan erindreka, sem ferðaðist um
meðal deildanna og ynni með þeim
hætti að útbreiðslu- og fræðslumál-
unum samtímis. í samræmi við
samþykkt, er gerð var á ársþinginu
1947, réði stjórnarnefndin frú Hólm-
fríði Danielson sem erindreka (um-
boðsmann) fyrir nokkurn hluta
starfsáranna 1947—48. Ferðaðist
hún á því tímabili víða meðal deild-
anna, kenndi íslenzku og söng,
stofnaði leshring í íslenzkum bók-
menntum og átti fundi með þeim,
og flutti erindi á mörgum samkom-
um. Rækti hún þetta starf af mikl-
um áhuga og dugnaði, átti allstaðar
góðri samvinnu að fagna, enda bar
það ágætan árangur. Hún hefir
einnig með ýmsum öðrum hætti lát-
ið sig skipta fræðslumál félagsins.
(Um erindrekastarf frú Hólmfríðar,
sjá skýrslu forseta, skýrslu deilda,
og skýrslu hennar sjálfrar í þing-
tíðindunum frá þeim árum).
Haustið 1950 varð Þjóðræknis-
félagið fyrir því happi, að Páll V. G.
Kolka læknir, sem jafnframt er
góðkunnur sem skáld, rithöfundur
og fyrirlesari, gaf kost á sér til að
ferðast um íslenzku byggðirnar
vestan hafs á vegum félagsins.
Heimsótti hann flestar deildir fé-
lagsins, flutti erindi og sýndi kvik-
myndir frá íslandi á samkomum,
og kom einnig heim á fjölda ís-
lenzkra heimila. Vann hann með
þessu öllu hið ágætasta þjóðræknis-
og kynningarstarf. Margar samkom-
urnar voru prýðilega sóttar, aðrar
miður, eins og gengur, og kemur þar
margt til greina, en hvarvetna átti
hinn góði gestur hinum beztu við-
tökum að fagna að verðleikum.
(Sambr. ummæli í skýrslum forseta
og deilda, og sjá einnig hina ítar-
legu og athyglisverðu skýrslu Páls
læknis í Tímariti félagsins 1951).
Þrem árum síðar áttu félagið og
deildir þess jafn kærkomnum gesti
að fagna heiman um haf, en það var
séra Einar Sturlugsson, prófastur
frá Patreksfirði, hinn mikli velgjörð-
armaður íslenzka bókasafnsins við
Manitobaháskóla, er var hér á ferð
seinni hluta sumars og haustið 1953.
En um ferðir hans fer þáver. forseti
félagsins, dr. Valdimar J. Eylands,
þessum orðum í skýrslu sinni fyrir
það starfsár félagsins:
„Hann kom hingað vestur í boði
háskóla Manitobafylkis, íslendinga-
dagsnefndarinnar og Þjóðræknis-
félagsins. En hann hafði ekki á sér
gestasnið meira en svo að hann fór
að segja má dagfari og náttfari um
helztu byggðir vorar í Manitoba,
Saskatchewan, British Columbia,
Washington og Norður-Dakota. Á
þessum ferðum sýndi hann hreyfi-
myndir frá íslandi 19 sinnum, flutti
15 erindi um ísland, og 15 guðs-
þjónustur. Er mér ekki kunnugt um
nokkurn gest frá íslandi, sem á jafn
skömmum tíma hefir lagt á sig aðra
eins vinnu og séra Einar gerði hér.
Stjórnarnefnd Þjóðræknisfélagsins
stóð fyrir þessum ferðum prófasts-
ins og skipulagði þær. Að lokum
vottaði nefndin honum þakkir og
leysti hann út með lítilfjörlegum
minningargjöfum. Tel ég sjálfsagt,
að þetta þing vilji nú formlega votta
honum þakkir félagsins og Vestur-
íslendinga.“ Var vitanlega vel und-