Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1967, Blaðsíða 26

8
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
Og saerinn var alltaf hans
undrasvið
í afspyrnuroki og blíðu.
Og smákviku gljáfrið í grjóti
og gnýrinn í fallandi brimsins
skalf
hann stælti að þreyta við Ægi
afl —
við andóf, í logni og róti.
Hann lifði þar upp í anda
svo ótal margt fleira en sögur tjá.
Því óx út á sædjúpin öll hans
þrá —
og yfir til drauma stranda.
Og margoft þá sá hann sig sjálfan
sem sækonung, stýrandi’ um
höfin blá.
Og knörinn með reiða hann
aleinn á,
en áhöfnin varning hálfan.
Ekki átti það þó fyrir honum að
liggja. Að föður hans drukknuðum,
flytur hann vestur um haf, og gerist
þar á stríðsárunum sjálfboðaliði í
sjóhemum, „því sjórinn var einasti
óvinur hans,“ og lýkur ævidögum
hans með því, að hann verður haf-
inu að bráð. Vísa Gísla „Sigling“
(Farfuglar) er kjarnyrt og vel kveð-
inn samtímis gætir þar íhygli, er
eykur gildi hennar:
Vindur af vogi stendur,
voðir þenur hann gnoðar,
unnur þars öskrar á grunni
undan báleyar tindum.
Skyldi’ hún til hafnar halda
— höfn er skáhalt við stafni —
eða frá lýð og láði
leitandi’ um djúpið beita?
Snjöll og margvís er táknræn sjó-
sóknarlýsingin í skörulegum „For-
mannsvísum“ Guttorms J. Gutt-
ormssonar, er hann orti fyrir minni
Sigtryggs Jónassonar og flutti á 40
ára afmæli landnámsins í Nýja ís-
landi (Kvæðasafn,). Gott dæmi þess
er eftirfarandi erindi:
Engu tapað, en öllu skipað
upp, hefur kappinn og þakkað
happið.
Allra fyrstur út á vastir,
utar flestum sótti hlutinn.
Kjörviður er í knerri dýrum,
kjölur og rengur endast lengi.
Verður sá með súðir ófúnar
settur í naust á fimbulhausti.
Hins vegar er kvæði Guttorms
„Á Esjunni“ (íslenzku hafskipi)
hreinræktuð sjóferðarlýsing, vafa-
laust ort í fyrri Islandsferð skálds-
ins (1938), prentað í Kanadaþisili.
Kjarnmikið er málfarið, myndirnar
skörpum dráttum dregnar, og ekki
verður skáldinu fótaskortur í með-
ferð hringhendunnar:
Bringu arkar öldutröll
að með harki vega
— Dumbshafs svarka Dyngju-
fjöll -
digurbarkalega.
Engum brár að lauga lízt,
leikur grár þó kárni.
Nóg af tárum heims er hýst
hafsins bárujárni.
Fæst við hraðans hjálpartól
hönd, með kaðalsörum,
sjómanna’ aðals út við pól,
æfð í svaðilförum.
\