Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1967, Page 27

hafið í ljóðum vestur-íslenzkra skálda
9
Kvæði Einars Páls Jónssonar
„Haf“ (Sólheimar) lýsir því fagur-
tega og eftirminnilega, hve mikil
ítök það á í huga hans. Þessi eru
upphafserindi kvæðisins:
Fagra, bjarta, breiða haf, —
brúað sólargeisla staf.
Alla leið, sem augað sér,
ertu líkt og slípað gler.
í þér speglast heiðishátt
himinhvolfið djúpt og blátt.
Líkt og bæn frá barnsins sál
birtast mér þín Huldumál.
Snemma unglings andi minn
yndis naut við barminn þinn.
Með eldi fyllta farmanns þrá
eg flúði þínar náðir á.
I síðari erindum kvæðisins verður
hafið skáldinu táknmynd lífsins, og
er sú algenga samlíking þar færð
í orðhagan og markvísan búning.
Hið sama má segja um kvæði Einars
„Brim“ og „í rúmsjó“ (bæði í Sól-
heimum), og á það jafnt við um list-
raena efnismeðferð og táknrænar
lýsingar þeirra. í lokaerindi hins
fyrrnefnda kvæðis lýsir sér einnig
hjúpstæður þjóðræknisandi skálds-
ins:
Hver sál, sem er íslenzks eðlis,
kýs ólgandi manndráps höf.
Lví lífið er líkast brimi
°g lognið þess hefndargjöf.
í kvæði sínu „Lokaróðurinn“
(Skilarétt) lýsir Páll S. Pálsson með
^löggskyggni og samúð lífi og hugs-
unarhætti gamals sjómanns, sem
br°tið hefir bát sinn í lendingu og
er hættur sjóferðum, en hugur hans
er þó allur úti á hafinu. Er það
auðsætt af upphafserindi kvæðisins,
sem mjög er allt í sama anda með
geðþekkum Ijóðrænum blæ:
Hann situr við hafið og horfir á
hvítvængjuð sigla skipin.
Órættar vonir, ófyllt þrá,
óhugur, kvíði, nú sitja honum hjá
og bregða bliku á svipinn.
Hann átti þó líka forðum fley
með fannhvítum, þöndum voðum,
er stýrði hann sjálfur sterkri
mund
mót straumum og fram hjá
boðum.
í kvæði Páls „Skipbrots-maður-
inn“ (The Castaway), sem einnig er
í bók hans Skilarétt, renna sævar-
lýsingin og hin táknræna merking
saraan í fastmótaða heild, er nýtur
sín því aðeins, að menn lesi kvæðið
allt, og fylgir það hér á eftir:
Hefðir þú sjón, þá hér þú mundir
sjá
við hlið hans standa engil,
— drottni frá.
Á sandinn hljóða starir stjörnu-
mergð,
en stunur hafsins leika undir-spil
við hugsun manns, sem himins
mænir til
með höggvinn skjöld og brynju
— og slitið sverð.
Sem brotið skip, af brim-sjó rekið
lífs,
er bárur kaldar hafa leikið við,
hann liggur hér við ömurleika
alls,
og ekkert það, er veitir honum
grið.