Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1967, Blaðsíða 39

ÝMISLEG SJÓNARMIÐ
21
beztu getu, og var vel liðinn í sveit
sinni.
Sagan er vel og hispurslaust sögð
af einfeldni hjartans, og því varð
það kannske, að ég hnaut ónotalega
þar um eina málsgrein. Hann lýsir
sveitinni, búskapnum, heilsufarinu,
veikindum, sem komu og fóru, er
leiddu til þess að sum börnin dóu
°S svo síðarmeir konan. Svo kom
harðindaár, heyfengur lítill að
sumri og langur snjóavetur naest.
^lestir bændur höfðu „sett á guð
°g gaddinn“, eins og komizt var oft
að orði. Þegar loks voraði hafði búfé
flestra falhð unnvörpum úr hor og
hungri. „Ég var sá eini í sveitinni,
sem var svo lánsamur að fella enga
skepnu úr hor, enda hefi ég verið
lánsmaður alla ævi."
Þetta snerti mig hálfilla. Það
gerði svo sem minnst til, þótt börnin
°g konan dæju. Hann var lánsmað-
Ur af því að rollurnar hans sluppu
við að horfalla.
3.
Önnur ævisaga. En í þetta sinn
skrifuð af einum merkasta fræði-
^aanni landsins. Hún er um einn
herlega stórgáfaðan prest, sem lét
húkið til sín taka andlega og ver-
aldiega og skynjaði og skildi alla
hiuti milli himins og jarðar, nema
®f til vill mannlegar tilfinningar.
ffann var kvæntur veikgeðja konu,
e®a eins líklega, konan varð veikluð
u sál og líkama í sambúðinni við
P^ssa hamhleypu, því á hennar
erðum hvíldi stjórn stórs og eril-
sarns heimilis, auk þess sem hún
0 honum 14, eða guð má vita hve
^hfkg börn. Heilsu hennar hnignaði
Ullz presturinn, eins og söguhöfund-
ur kemst að orði, neyddisi til að fá
fullan skilnað, — svo hann gæti, ef
að líkum lætur, fengið sér aðra
konu, „sem meira til frambúðar
var,“ eins og Hákon forðum undir
stjórn Jörundar hundadaga kóngs,
sem Þorsteinn kvað um.
Hver neyddi prestinn til að kasta
gömlu konunni út á öskuhauginn, ef
ekki kvensemin? Solveig gamla á
Háreksstöðum hafði annað að mun
ákveðnara svar undir svipuðum
kringumstæðum. En líklega má
ekki prenta svo óþvegna hrein-
skilni.
4,
Snemma á þessari ,öld byrjaði
Oliver Ditson músík forlagið í New
York að gefa út vandaða útgáfu af
úrvals söngvum eftir heimsmeistar-
ana. Voru sum heftin safnrit, svo
sem tvö hefti af frönskum söngvum,
önnur tvö af Norðurlanda söngvum,
fjögur úrvals hefti af óperusöngv-
um og frv. En flest voru heftin eftir
einstök tónskáld, svo sem Schubert
Shuman, Grieg Wolfe, Mendelson
o. s. frv. Voru til þess valdir fróð-
ustu sögukennarar, söngmenn og
músíkmeistarar. Einn af merkustu
og margfróðustu tónfræðimanna
Breta safnaði 100 þjóðlögum allra
landa, sem hann taldi þau beztu.
Ég náði í þessa bók og hélt að ég
hefði himin höndum tekið. En hún
varð mér vonbrigði. Ég þekkti fjölda
laganna og fannst þau ekki ávallt
af betri endanum og svo virtist
þekkingin ekki alltaf óskeikul. Til
dæmis sagði hann, að ísland ætti
aðeins sex þjóðlög og prentaði hann
tvö þeirra — Tólf sona kvæði og
eitt annað. Þessar upplýsingar hans