Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1967, Page 52

GÍSLI JÓNSSON:
Athugasemd og kvæði
I fertugustu árbók þessa tímarits
prentaði ég leikritið Gestakoman
eftir Kristján Jónsson, sem talið
hafði verið týnt. Minntist ég þar og
á tvö kvæði, sem ekki fundust í
kvæðabókum Kristjáns, Herðubreið
og gamankvæði, sem kalla mætti
Sen og son. Nú stendur svo á, að ég
hefi undir hendi allar fjórar útgáf-
urnar af kvæðum hans, og sé ég nú,
að Herðubreið hefir verið tekin upp
í þriðju Reykjavíkur útgáfuna, en
hinu verið sleppt. Við það að fletta
bókinni kemst maður að raun um
það, að ógrynni af kvæðum og vís-
um þar er að mun lélegra en þetta
áðurnefnda kvæði. Sem sjá má af
efni kvæðisins, er það frá Reykja-
víkur árum Kristjáns og ort út af
einhverri kvenfélags yfirlýsingu í
Þjóðólfi. Kristján var óefað mál-
hreinsunarmaður, eins og vinur
hans Jón Ólafsson, sem gaf út
kvæðin síðar meir, og hataði öllu
öðru fremur karlkynsendingar í
ættarnöfnum kvenna; bera fleiri
kviðlingar hans þess vott. Kenndi
hann þær konur, sem hér um ræðir,
allar við Brók-Auði, sem naumast
var þó sanngjart, því Auður var
ágætis kona, sem sjá má í Laxdælu,
og vann það eitt til nafnsins, að hún
var nærri þúsund árum á undan
tímanum í klæðaburði kvenna.
í trausti þess, að eldri menn,
sem enn kunna að unna kvæðum
Kristjáns, hafi gaman af, læt ég
þetta kvæði fljóta hér með.
Sen og Son
Kannizt þér við keisarann á
Kína grund,
heiðursmann með höfðingslund?
Allar listir iðkar hann á ýmsan
veg,
og kaupir Þjóðólf eins og ég.
í fyrra vetur ferðamenn til fylk-
is bar —
engum manni er úthýst þar.
Þjóðólfsstranga þengill fékk með
þessum gest,
lofðung hann að lesa sezt.
Fróðlegar margar fréttir sjóli
fékk úr Vík
um kláðapest og pólitík.
Lofðung þegar lesið hafði litla
stund,
gjörðist honum gramt í lund.
„King Ling“, sagði keisarinn og
kalla vann
á ríkis stærsta ráðgjafann.
Gylfi þá við gæðing sinn svo
gjörði tjá:
„Græða á Þjóðólf margt nú má-
Heiðurskonur hafa ritað hér sín
nöfn
fyrir handan dimma dröfn.