Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2008, Blaðsíða 240

notendur hafi ekki einsleitar þarfir og þar sem meirihluti þeirra noti vöru framleiðanda
án aðlagana þá séu margir notendur með þarfir sem ekki séu uppfylltar. Sumir þessara
notenda gera sjálfir smábreytingar á vörunni eða búa til nýja þannig að hún uppfyllir
þarfir þeirra betur. Þessir notendur eru yfirleitt leiðandi notendur. Vörur sem leiðandi
notendur hafa þróað eru oft undirstaða vara sem eru settar á markað.
Samanburður líkana
Líkönin sem notuð hafa verið í gegnum tíðina í vöruþróun hafa ekki tekið róttækum
breytingum heldur hafa orðið smávægilegar breytingar og umbætur sem gerst hafa smátt
og smátt. Vöruþróun fylgdi lengi vel fossalíkaninu. Þá vann hver í sínu homi og voru til
dæmis kröfur afhentar rannsóknar- og þróunardeild sem vann sinn hluta og afhenti til
næstu deildar. Helstu kostir fossalíkansins eru hve auðskiljanlegt og einfalt það er.
Deildaskipting er einnig skýr og auðvelt er að hafa góða yfirsýn yfir verkefnið. Þá er áætl-
anagerð einföld þar sem skýrt er hvar ábyrgðin liggur. Einfaldleikinn er jafnframt helsti
ókostur fossalíkansins þar sem ekki er tekið tillit til breytinga sem eiga sér stað á þörfum
viðskiptavina frá því að kröfur eru skilgreindar og þar til að varan er tilbúin til aflrend-
ingar. Það er því dýrt að fara tilbaka í líkaninu.
Farið hefur verið yfir ýmis líkön og aðferðir hér að framan og sérstök áhersla lögð á
þrepa-gátta líkan Coopers. Eiginleikar líkananna eru mismunandi og eru helstu eigin-
leikar mismunandi líkana sýndir á mynd 4. Þessir eiginleikar líkananna eru oftar en ekki
einnig helstu kostir þeirra. Þannig henta líkönin misvel fyrir hina fjóru almenna flokka
vara; þjónustu, hugverk, hluti eða búnað og unnin efni. Líkan Eppingers og Ulrichs
hentar t.d. vel fyrir þróun á áþreifanlegum vörum á meðan spírallíkanið hentar vel fyrir
hugverk. Straumlínuvöruþróun og líkan Urbans og Hausers henta t.d. vel fyrir þjónustu
þar sem þau hafa þarfir viðskiptavina í fyrirrúmi. Fyrirtæki verða að vega og meta hvað
skiptir þau máli. Eðli verkefna geta jafnvel kallað á að mismunandi líkönum sé beitt
Sljórnun llfsfonls
vöru
Mynd 4. Skynsamlegt er að nota þrepa-gátta líkan Coopers í grunninn við uppbyggingu vöruþróunar en jafnframt
verður að hafa í huga áherslur annarra líkana eða aðferða sem gætu nýst fyrirtækinu.

J
2 3 8
Arbók VFÍ/TFÍ 2008