Bændablaðið - 08.06.2004, Blaðsíða 18

18 Þriðjudagur 8. júní 2004
Hólmgeir Karlsson er í
forsæti Norræna mjólkur-
tækniráðsins, formaður
undirbúningsnefndar var
Pétur Sigurðsson, forstöðu-
maður framleiðslusviðs MS,
og formaður fagnefndar
þingsins Einar Matthíasson,
markaðs- og þróunarstjóri
MS.
Norrænt mjólkuriðnaðarþing
Í apríl á þessu ári hóf mjólkursamsalan
Central Lechera Asturiana að selja
megrunarmjólk undir merkinu NATUR
Linea. Hér er um að ræða mjólk þar sem
náttúrulegt innihald af CLA fitusýru
hefur verið aukið í því skyni að hraða
niðurbroti á líkamsfitu og umbreytingu
hennar í orku.
Miklar rannsóknir hafa verið gerðar á
CLA fitusýrunni- Conjugated
Linoleio ACID - á undanförnum
árum. Þykir sýnt að kýr á
grasfóðri gefi af sér CLA ríka
mjólk sem hefur áhrif á bruna
líkamsfitu. Einnig hafa verið
rannsökuð áhrif CLA sýru í þá
veru að hindra krabbameins-
myndun.
Faraldsfræðilegar rannsóknir hafa
sýnt að þeir sem neyta 3-4 skammta af
mjólk á dag eru að jafnaði grennri en þeir
sem ekki borða mjólkurvöru eða neyta
hennar í litlu magni. Ýmis önnur lífvirk
efni eru í mjólk auk kalksins og steinefna
sem virka hvetjandi á niðurbrot líkams-
fitu.
Flóuð mjólk hefur þótt góð
sem róandi drykkur fyrir
svefninn. Nú er komin á
markað mjólk í Bandaríkjun-
um sem seld er undir heitinu
"Night Time Milk". Kvöld-
mjólk, Svefnmjólk eða Nátt-
húfa kæmu ef till vill til
greina sem söluheiti vörunnar
hér á landi að dómi blaða-
manns.
Í mjólk spendýra er hor-
mónið melatonin sem er
breytilegt að magni eftir því
hvernig líkamsklukkan gengur
og auðveldar svefn. Melatonin
er notað í svefnpillur og fæst
gegn lyfseðli í apótekum í
Evrópu. Í Bandaríkjunum er
dálítið um það að það sé notað
viðbætt í matvæli. Í kvöld-
mjólkinni bandarísku er sagt
að sé tvöfalt náttúrlegt magn
melatonins. Í Finnlandi og
Bretlandi eru tilraunir gerðar
með allt að fimmföldun mela-
tonins í mjólk.
Kýr sem mjólkaður eru að
nóttu til gefa af sér meira magn
melatonins í mjólk er kýr
mjólkaðar í birtu.
Íslenskir næringarfræðing-
ar segja að melatonin sé
náttúrulegt og öruggt svefn-
meðal, jafnvel í miklu magni.
Hjá Mjólkursamsölunni fást
þær upplýsingar að melatonin-
mjólk sé vissulega í hug-
myndabankanum sem forvitni-
legur kostur, en ennþá sé talið
hæpið að markaður hér stæði
undir svo sérhæfðri vöru.
Megrunar-
mjólk á markað
"Night Time Milk" komin á markað
í Bandaríkjunum
Kvöld-
mjólk
fyrir
svefninn
Hólmgeir Pétur
Doktor Helge B. Castberg
hjá Elopak í Noregi flutti
fróðlegan fyrirlestur á Norræna
mjólkuriðnaðarþinginu um
framtíðarviðhorf, m.a. hvað
umbúðir varðar. "Tæknin er
fyrir hendi til þess að gera
undur og stórvirki í nýjum
umbúðum en það verður bið á
að hún komist til framkvæmda
í mjólkuriðnaði þar sem verið
er að selja ódýrar og litlar
einingar í smásölu," segir
Helge.
"Ég held að næstu árin veði
haldið áfram með einfaldar
umbúðir úr pappa, plasti og
plasttrefjum vegna þess að það
er auðvelt að eyða þeim og
endurvinna. Strax og við erum
farin að klæða umbúðir að
innan með efnum sem eiga að
stuðla að meira geymsluþoli,
auka bragðgæði eða draga
fram séreinkenni vörunnar,
erum við farin að flækja
endurvinnsluferlið og gera það
erfiðara."
Minnisrönd með
útvarpsbylgjum
Helge Castberg segir að
innan fimm ára verði Wal Mart
verslunarkeðjan komin með
minnisrönd með útvarps-
bylgjum á alla vöru í sínum
verslunum. Það þýðir að ekki
þarf að tína vörur upp úr inn-
kaupakörfum þegar farið er í
gegnum kassahlið, og kaup-
endur geta fengið nákvæmar
upplýsingar um innihald, verð
og upprunasögu hverrar ein-
ingar í körfunni.
"Talandi vörur eru
tæknilega mögulegar en verða
að ég held aðeins notaðar til
skemmtunar í auglýsinga-
herferðum og kynningum. Það
er í sjálfu sér auðvelt að láta
tappa og lok bjóða góðan
daginn við notkun, en það
kostar sitt. Hið sama má segja
um upplýsingar varðandi hita-
stig og geymslu vöru sem hægt
er að tjá með litabreytingum á
umbúðum. Hugsanlegt er að
það muni aukast að hægt verði
að sjá á kælivöru eins og mjólk
hvort hitastig hafi farið yfir 4
gráður einhversstaðar í
geymsluferlinu. Vandinn er að
mjólkurbú geta ekki tekið
ábyrgð á kælingu vörunnar hjá
smásala og verslunarkeðjurnar
hafa ekki áhuga á þessu máli.
Krafan verður því að koma frá
neytendum."
Nanótæknin framtíðin
Persónulega segirst Helge
Castberg binda mestar vonir
við nanótæknina. "Bílafram-
leiðanda í Bandaríkjunum hef-
ur þegar tekist að smíða
stuðara sem vegur aðeins 15%
af þyngd venjulegs stuðara en
heldur þó sama styrk og áður.
Þetta þýðir að í framtíðinni
gæti bíll sem nú vegur 1 tonn
verið aðeins 150 kíló á þyngd.
Þegar þessi tækni verður inn-
leitt í umbúðaiðnaðinn verður
allt léttara og meðfærilegra og
hægt að koma fyrir upp-
lýsingagjöfum og tækjum á ör-
smáum flötum. Ég er sann-
færður um að nanótæknin á
eftir að breyta lífi okkar á rót-
tækan hátt."
Dr. Helge B. Castberg hjá Elopak í Noregi:
Talandi vörur
og nanótækni
Fjölmargar hugmyndir um nýjar umbúðir fyrir mjólkurafurðir
eru á teikniborðinu í rannsóknarstofum í Evrópu og Banda-
ríkjunum, en flestar stranda á of miklum einingakostnaði eða
ákvæðum í löggjöf. Nanótækni og útvarpsbylgjur munu þó
gjörbylta umbúðaiðnaði innan 5 - 10 ára.
4
Fjórtán af átján
Fjórtán af átján mikilvægustu
vítamínum og steinefnum eru í
mjólk. Í fimm desilítrum af mjólk
eru svona mörg prósent af
ráðlögðum dagskammti: Vitamín B
12 100%; Riboflavin 53%; Niacin
25%; Tiamin 18%; Vitamin B6 18%;
Vitamin A 28%; Vitamin D 40%;
Kalcium 75%; Kalium 27%; Fosfór
78 %; Magnesíum 21%; Selen 22%;
Zink 32% og Joð 47% .
Heimild: Rannsókn LUI fyrir
Mjölkfrämjandet í Svíþjóð
Helge B. Castberg. Mynd: GRJ