blaðið - 20.05.2006, Blaðsíða 26

26 I SAGAN
LAUGARDAGUR 20. MAÍ 2006 blaöið
Þögn ríkir um atburði
menningarbyltingarinnar
Fjölmiðlar í Kína þögðu þunnu
hljóði um 40 ára afmæli menning-
arbyltingarinnar á þriðjudag enda
er upprifjun á þeim voðaverkum
sem unnin voru í nafni hennar
stjórnvöldum lítt að skapi.
Vald áróðursdeildar Kínverska
kommúnistaflokksins nær til fjöl-
miðla landsins og því hafa stjórn-
völd sitt að
bíða hnekki.
Stjórnmálaskýrendur vara jafn-
framt við því að þetta geti reynst
hættulegt þar sem yngri kynslóð
Kínverja þurfi að komast í skilning
um atburðina og að eldri Kínverjar
þurfi að horfast í augu við óhæfu-
verk fortíðarinnar og iðrast mis-
gerða sinna.
segja um hvað
tekið er til
umfjöllunar
og hvað ekki.
Stjórnvöld
efndu ekki
heldur til
neinna opin-
berra athafna
til að minnast
99....................
Kommúnistaflokknum
finnst óþægilegt að
horfast í augu við eigin
sögu en opinber ályktun
nægir ekki til að afgreiða
menningarbyltinguna
Eitt safn um
byltinguna
Aðeins eitt
safn er til í
Kínaummenn-
ingarbylting-
una en það var
opnaðásíðasta
ári fyrir utan
hafnarborgina
tímamótanna ............................... Shantou, um
og áréttuðu
þar með þá
stefnu sína að þau séu búin að
gera upp við þennan kafla í sögu
þjóðarinnar.
Árið 1981 viðurkenndu stjórnvöld
að menningarbyltingin hefði verið
mistök og hörmuðu þann skaða
sem hún hefði leitt yfir þjóðina.
Stjórnmálaskýrendur og þeir
sem upplifðu hörmungar menning-
arbyltingarinnar segja að kínversk
stjórnvöld haldi niðri umræðu um
byltinguna vegna þess að þau óttist
að upprifjun á þessu ógnartímabili
leiði til þess að traust og tiltrú þjóð-
arinnar á stjórnvöldum kunni að
Minningarkort
Minningar- og styrktarsjóðs
hjartaskjúklinga
C^ai
HjartaHeill
sími 552 5744
Gíró- og kreditkortþjónusta
300 km austur
af Hong Kong.
Safnið er ekki rekið af ríkinu og
nýtur ekki stuðnings þess en starfs-
menn leggja engu að síður áherslu á
að sú mynd sem þar er dregin upp
af byltingunni sé í samræmi við
stefnu Kommúnistaflokksins.
„Safnið kann að láta lítið yfir sér
en það er mikilvægt fyrir þjóðina
að horfast í augu við fortíð sína,“
segir Peng Qi’an fyrrum varaborg-
arstjóri í Shantou sem lenti sjálfur
í ofsóknum Rauðu varðliðanna á
tímum menningarbyltingarinnar
og slapp naumlega undan aftöku.
Peng óttast að þetta skeið í sögu
þjóðarinnar sé að gleymast sem
hann telur engum til hagsbóta.
Þögnin getur verið hættuleg
Þær gagnrýnisraddir hafa jafnvel
heyrst að þögn um voðaverk fortíð-
arinnar geti verið jafnhættuleg og
atburðirnir sjálfir. „Þegar meiri-
hluti einstaklinga neitar að horf-
ast í augu við sagnfræðilegar stað-
reyndir líður samfélagið sem heild
fyrir þögnina eða lygarnar," segir
Liu Xiaobo, andófsmaður og bók-
menntagagnrýnandi í grein sem
IÐNSKÓLINN
f hafnarfirði Innritun á haustönn 2006
Innritun eldri nemenda og annarra sem ekki eru að
Ijúka grunnskólanámi í ár fer fram í skólahúsinu að
Flatahrauni 12dagana 22.-24. maífrá kl. 09.00 til 16.00.
Innritun nýnema sem eru að Ijúka grunnskólaprófi nú í
vor fer fram rafrænt samkvæmt auglýsingu
Menntamálaráðuneytisins og lýkur 12.júní.
Við innritun skulu nemendur hafa með sér grunn-
skólaskírteini eða staðfest prófskírteini frá fýrri skóla.
Forráðamenn nemenda yngri en 18 ára þurfa að
undirrita umsóknina. Nemendur sem innritast á
almenna námsbraut (fornám) þurfa að mæta til viðtals
með foreldri eða forráðamanni.
Allar nánari upplýsingar og ráðgjöf eru veittar
á skrifstofu skólans.
Sýning
Hin árlega vorsýning nemenda í skólahúsinu að
Flatahrauni 12 er opin alla daga frá
kl. 13.00 -17.00 og lýkur sunnudaginn 28. maí.
Skólameistari
hann birti nýlega á vefnum.
„Þegar menn halda áfram að ljúga
kynslóð eftir kynslóð munu lyg-
arnar eyðileggja út frá sér,“ segir
hann.
Áróðursyfirvöld hafa lagt bann
við útgáfu nýrra bóka um menning-
arbyltinguna en sumir útgefendur
hafa farið fram hjá banninu með
því að endurútgefa frásagnir og end-
urminningar sem voru fyrst gefnar
út fyrir nokkrum árum.
Þá hafa yfirvöld meira að segja
komið í veg fyrir að kínverskir
fræðimenn haldi til New York
til að taka þátt í ráðstefnu um
menningarbyltinguna.
Xu Youyu prófessor í heimspeki
við Félagsvísindaakademíuna í
Kína sem er einn þeirra sem hefur
knúið á um opna umræðu um menn-
ingarbyltinguna greindi frá því á
dögunum að nokkrir fræðimenn
hefðu fyrr á árinu haldið leynilegan
fund í Peking þar sem hún var tekin
til umfjöllunar. „Kommúnista-
flokknum finnst óþægilegt að horf-
ast í augu við eigin sögu en opinber
ályktun nægir ekki til að afgreiða
menningarbyltinguna,“ sagði hann
í viðtali við Reuters-fréttastofuna.
„Til að takast á við afleiðingar
(menningarbyltingarinnar)verðum
við að hvetja til frekari umræðna
og skoðanaskipta í stað þess að
bæla þær niður. Annars verður van-
þekking og misskilningur er áfram
ríkjandi. Það er engum hollt,“ segir
hann.
Maður kveikir í sígarettu fyrir framan stóra veggmynd af Maó formanni í Hefei í Anhui-
héraði í Kína. Lítið fór fyrir fréttum og minningarathöfnum í landinu í vikunni þegar 40
ár voru liðin frá því að menningarbyltingin hófst.
Áratugur ofbeldis
og ringulreiðar
Eftirmyndir gamalla veggspjalda frá tímum menningarbyltingarinnar á flóamarkaði í
Peking þann 16. maí en þá voru 40 ár liðin frá því að byltingin hófst.
Ástæður menningarbyltingarinnar
í Kína voru einkum valdafíkn Maós
formanns, pólitískt óöryggi hans og
trúfólks áfyrirheitum hans um frelsi
og jafnrétti að mati sérfræðinga og
þeirra sem upplifðu atburðina. Maó
sannfærði fólk um að Hin mikla
menningarhreyfing öreiganna sem
hann ýtti úr vör fyrir 40 árum hafi
verið nauðsynleg til að eyða óæski-
legum áhrifum borgarastéttarinnar
í samfélaginu og meðal ráðamanna
í Kommúnistaflokknum.
Milljónir róttækra ungmenna,
Rauðu varðliðarnir svo kölluðu
sem einkum komu úr röðum verka-
manna og námsmanna, hlýddu kalli
formannsins um að steypa forystu
Kommúnistaflokksins af stóli.
Á barmi borgarastyrjaldar
Byltingin hófst þann 16. maí 1966 og
í kjölfarið tók við áratugur ringul-
reiðar og ofbeldis sem kostaði millj-
ónir manna lífið og leiddi næstum
til efnahagslegs og samfélagslegs
hruns í landinu.
Menningarverðmæti voru eyði-
lögð og milljónir máttu þola ofbeldi
og yfirgang af hendi Rauðu varð-
liðanna og draugar byltingarinnar
ásækja Kínverja enn þann dag í
dag. í árslok 1968 voru Kínverjar á
barmi borgarastyrjaldar. Þá fyrir-
skipaði Maó Rauðu varðliðunum að
láta af aðgerðum til að binda enda
á ofbeldið.
Nýtt samfélag á rústum þess gamla
Á sínum tíma litu margir á menning-
arbyltinguna sem viðamikla sam-
félagslega tilraun sem ætlað var að
rífa hið gamla kínverska samfélag
til grunna og byggja nýtt og betra á
rústunum. Nú telja stjórnmálaskýr-
endur að Maó hafi fyrst og fremst
viljað ryðja úr vegi pólitískum and-
stæðingum sínum sem hann taldi
sig standa ógn af. Þar á meðal voru
Liu Shaoqi sem eitt sinn var talinn
líklegur eftirmaður Maós.'
Maó hafði verið harðlega
gagnrýndur af framámönnum í
flokknum fyrir aðra samfélagstil-
raun undir heitinu Stórt stökk fram
á við og stóð frá 1958-1961. Tilraunin
var ætlað að flýta fyrir iðnþróun í
landinu en hún mistókst og leiddi
til hungursneyðar og dauða millj-
óna. Stjórnmálaskýrendur segja
að tilraunin hafi verið reiðarslag
fyrir Maó og að staða hans í innsta
kjarna kommúnistaflokksins hafi
veikst á kostnað uppgangs Lius.
Xu Youyu, prófessor í heimspeki
sem var á sínum tíma félagi í Rauðu
varðliðunum sagði í viðtali við AFP-
fréttastofuna á dögunum að Maó
hefði blekkt fólk með því að rægja
mótherja sína á borð við Liu Shaoqi
og Deng Xiaoping í því skyni að afla
sér stuðnings.
Með aðstoð Lin Biao herforingja
tókst Maó að afla sér vinsælda
meðal verkamanna og námsmanna
sem flykktu sér að baki honum og
fylgdu í blindni. Þar með styrkti
hann stöðu sína sem foringi þjóð-
arinnar þrátt fyrir andstöðu meðal
margra háttsettra félaga í flokknum.
„Lin Biao snéri trú okkar á marxis-
mann í hreina trú á Maó,“ segir Xu.