blaðið - 20.05.2006, Blaðsíða 23

blaðiö LAUGARDAGUR 20. MAÍ 2006
VIÐTALI 23
Hvar stendurðu ípólitík í dag?
„Það er von að þú spyrjir. Fyrir
gamlan róttækling er þessu vand-
svarað. Pólitíkin hefur tekið
miklum breytingum. Maður finnur
ekki lengur hugsjónir. Það eru allir
orðnir framsóknarmenn! Ég hef
ekki kosið síðan múrinn féll.“
Skáldsaga um Jónas Hallgrímsson
Þú varst afkastamikill rithöfundur
en svo varð hljótt um þig. Hvað
gerðist?
„Það er svo gaman að vera til og
margt annað hægt skemmtilegt
hægt að gera en að skrifa. Ég ákvað
að það væri kominn tími á annað.
Ég skrifa aldrei bók nema ég hafi
þörf fyrir að skrifa hana. Ég er
ekki áráttuskríbent. Tilgangurinn
með því að skrifa skáldsögu hlýtur
að vera að koma einhverju frá sér í
læsilegum texta sem hefur innihald.
Innihaldið þarf ekki að vera pólit-
ískt en það þarf að vera hugsun í
verkinu þannig að lesandinn viti að
maður sé ekki bara að skrifa fyrir
sjálfan sig.
Ég hef ekki sent frá mér skáldverk
lengi vegna þess að í tæp tuttugu ár
hef ég verið að einbeita mér að skáld-
sögu. Sú bók hefur heltekið mig en
brauðstritið hefur orðið til þess að
ég hef ekki getað sinnt henni ein-
göngu. Bókin gerist á árunum 1800
-1850 og Jónas Hallgrímsson er kólf-
urinn í þeirri klukku. Jónas, Fjölnis-
menn og samtíðarmenn þeirra. Ég er
búinn að skrifa mörg hundruð blað-
síður og er núna að vinna úr þeim.
Ég er kominn í gang og hef hugsað
mér að koma bókinni út á næsta ári.
Þetta hefur verið sjálfsnám og heim-
ildaöflun, einsog að raða púsluspili."
stendur ekki undir þessu því ísland
er ekki eins og Ameríka. Á íslandi
hitti ég Þjóðverja sem hafði búið á ís-
landi í nokkra mánuði. Hann spurði
mig af hverju í ósköpunum ég væri
ekki búinn að fá mér amerískan
ísskáp sem ég gæti fengið klaka úr.
Hann hafði aldrei séð slíkt nema í
bíómyndum en á öllum heimilum
sem hann kom inn á í Reykjavík var
amerískur klakaísskápur. Eða gas-
grillin úti á öllum svölum!
íslenski „dugnaðurinn" er sérfyr-
irbæri. Hvar í heiminum væri það
lokkandi og notað sem gulrót að
fyrirtæki auglýsti eftir starfskraft í
fulla vinnu og bætti við í auglýsing-
unni: Mikil vinna um helgar og á
kvöldin. Annars staðar í heiminum
myndu menn ýta slíku boði frá sér.
En á Islandi þykir þetta kostaboð:
Mikil vinna um helgar og á kvöldin.
Danir vinna ekki eftirvinnu, það
þýðir ekki að bjóða þeim hana. Jafn-
vel þótt einhverjir vildu það fengju
þeira hana ekki borgaða, þeir yrðu
að taka hana út í frítímum.
Ég finn titringinn og stressið
sem fylgir íslendingum strax þegar
ég kem í Leifsstöð. Fólk er á harða-
hlaupum í tollinn eins og þar séu
síðustu brennivínsflöskur landsins
í hillunum. Um leið og ég kem til
Kaupmannahafnar finn ég hvað
hjartað slær mikið hægar en heima.
Þegar maður kemur til Kaupmanna-
hafnarfinnst manni blasa við hvað
borgin er miklu fallegri en Reykjavík.
Ertu ekki sammála því?
„Reykjavík er byggð fyrir fólk á
bílum. Reykjavík er ekki borg heldur
illa skipulagt sveitaþorp. Keyrðu
Hverfisgötuna sem er ömurlegasta
gata í vestur Evrópu. Hún er eins
og gettó og það er til háborinnar
skammar að slíkt skuli sjást í miðbæ
höfuðborgar, ryðgaðar járnplötur og
brotnir gluggar. Það ætti að setja ýtu
á þetta allt saman og moka þessu
burt. Og Laugaveginn líka!
Mér finnst gott að búa í Kaup-
mannahöfn. Ég kann svo vel við
Dani. Þeir eru ekki eins miklir
þumbarar og Islendingar og ekki
eins ókurteisir og íslendingar og
ekki jafn sjálfumglaðir. Þessi borg
á sterk ítök i mörgum Islendingum.
Fólk kemur hingað og því líður sam-
stundis vel jafnvel þótt það þekki
borgina ekki. Eina setningu heyri
ég oftar en aðrar setningar frá fólki
sem kemur hingað í fyrsta skiptið:
Mér finnst ég vera komin heim.“
kolbrun@bladid.net
99......................................
Reykjavík er byggð fyrír fólk á bílum. Reykjavík
er ekki borg heldur illa skipulagt sveitaþorp.
Keyrðu Hverfisgötuna sem er ömurlegasta
gata í vestur Evrópu. Hún er eins og gettó.
Full búð af nýjum vöru
y
Hefurðu mikið dálœti á Jónasi
Hallgrimssyni?
„Jónas er mér mjög kær. Hann fékk
með móðurmjólkinni fegurðarskyn
og hæfileika til að geta túlkað á ein-
faldan hátt í skáldskap það sem hann
skynjaði. Þetta gátu menn ekki á
íslandi á þessum tíma og tókst ekki
að líkja eftir Jónas þótt þeir reyndu.
Hann yrkir slíka gullmola að það
er með ólíkindum miðað við það
sem var að gerast á þessum tíma
þegar menn voru að sjóða saman
óskiljanlegar kenningar sem urðu
að ríma. Maðurinn er aumingi en
falleg eru kvæðin hans, var sagt um
Jónas. Miklar sögur eru í gangi um
drykkjuskap hans en Jónas drakk
ekki meira en aðrir. Eitt sumar
drakk hann þó stíft. Hann var á
ferðlagi um suður- og austurland.
Þetta var mikið rigningarsumar og
hann lá dögum saman inni í tjaldi
vegna himnabununnar fyrir utan.
Hann hélt sér gangandi á brennivíni
og kom svo fullur á bæi sem varð
til þess að prestar skrifuðu vinum
sínum og býsnuðust yfir þessum
aumingja. Þannig komust sögurnar
um drykkjuskap Jónasar af stað. En
falleg voru kvæðin hans.”
Hefur þú einhvern tíma slarkað á
ævinni eins og svo mörg skáld hafa
gert?
„Já, maður gerði það í gamla daga.
En þegar ég hef verið að vinna að
bók hef ég reynt að halda mér á
mottunni. Að skrifa og drekka fer
ekki saman hjá mér. Eg man eftir
því þegar ég vaknaði timbraður í
fyrsta skipti og gat ekkert skrifað
þann dag. Ég skammaðist mín. Nú
hef ég ekki smakkað vín í mörg ár.
En maður tók á því á tímabili. Það
tilheyrði tíðarandanum.“
fslenskt græðgissamfélag
Hver finnst þér munurinn á íslend-
ingum ogDönum?
„Ég var heima lungann af síðasta
vetri. I íslensku þjóðfélagi er pen-
ingahyggjan ríkjandi frá morgni til
kvölds. Fólk vinnur myrkranna á
milli. Ekki vegna þess að það þurfi
þess heldur af græðgi. Á sunnu-
dögum fer fólk í Smárann með
börnin sín og verslar meðan smá-
fólkinu er plantað í leikhorn. Menn
sperra sig í bílaeign, götuskrímslum
sem kallaðir eru jeppar. Vegakerfið
Lugano
sjólfstæð fjöðrun
Doris
90cm kr. 29.900.
120cm kr. 38.500.
160cmT?r 59.500.

Electa
— ^ t '
90cm kr. 39.000 -
T2Dcm“kr. 49.600.-
160cm kr. 79.500,-
frábœrt verð fyrir
fólk á öllum aldri
Mikið úrval af stökum dýnum
húsgagnaverslun
TOSCANA
==j SMIÐJUVEGI 2, KÓP S:587 6090
HÚSGÖGNIN FÁST EINNIG IHÚSGAGNAVAL, HÖFN S: 478 2535