blaðið - 24.11.2006, Blaðsíða 22

22 FÖSTUDAGUR 24. NÓVEMBER 2006
blaðið
5QJ
ííS1
F0TLUN
1 o»c
ÍS'Z
(Q Q' —
11
■l-„--1 J
kolbrun@bladid.net
I túninu heima
Verk mánaðarins á Gljúfrasteini i nóvember er minningasaga Halldórs
Laxness, i túninu heima, og mun Halldór Guðmundsson spjalla um hana
á Gljúfrasteini klukkan 16:00 á sunnudag. Halldór ætlar að bera bók Lax-
ness saman viö bækur tveggja annarra íslenskra höfunda sem einnig ól-
ust upp í sveit, en þeir eru Þórbergur Þórðarson og Gunnar Gunnarsson.
Fötlunarfræöi er ungt fræðasviö sem
felur í sér nýjan skilning á fötlun sem
ögrar ríkjanai orðræðu og gagnrýnir
hana. Þessi nálgun hefur á unaan-
förnum árum breytt fræ&astarfi, fært
fötlu&um nýjan sjálfsskilning og haft
dýrmæt áhrif á baráttu þeirra.
Ný heimspekileg hreyfing , heimspeki-
praktíkin, hefur endurvakiö vi&leitni forna
heimsppkinga til aá lifa eftir hugmyndum
sínum. I bókinni er m.a. fjallab um sókra-
tíska samræáu. barnaheimspeki, heimspeki-
lega ráðgjöf, heimspekikaffihúsiá og sjö
grunnþætti lífslistarinnar.
7. USTGREININ
I bókinni er fjallaö um kvik-
myndastjörnur frá ýmsum
hli&um og tengsl áhorf-
andans viö þær. Auk þess
eru einstakar stjörnur
túlkaðar, allt frá Joan
Crawford til Tom Cruise.
Kvtkmynddqreina
Hér er fjallaá um þær
ólíku leioir sem farnar
hafa veriá í flokkun og
skilgreiningu Hollywood-
kvikmynda.
Tilraunamyndir Fri&riks Þórs ,
oa heimilaarmyndirnar
Elasmi&urinn og Rokk í
Reykjavík eru sko&a&ar og
rýnt í leiknar kvikmyndir
hans.
HÁSKÓLAÚTGÁFAN
www.haskalautgafan.hi.is
íóhann Páll Valdimarsson gefur út ferðasögu
r
I för með skáldum
ti að aka - Á reykspú-
andi Kadilakk yfir
Ameríku er ferðasaga
eftir Ólaf Gunnarsson
og Einar Kárason. Rit-
höfundarnir ákváðu að láta gaml-
an draum rætast og keyra þvert
yfir Bandaríkin í Kadilakk. Með í
för var útgáfustjórinn Jóhann Páll
Valdimarsson en það kom í hans
hlut að taka myndir í ferðasögu
þeirra félaga. Jóhann Páll rifjar
upp þessa ferð sem reyndist ansi
viðburðarík og átakamikil.
Skrautlegir ferðafélagar
„Þar sem ákveðið hafði verið að
fara á gömlum Kadilakk sem gæti
bilað var ljóst að við yrðum að
hafa með okkur bifvélavirkja," seg-
ir Jóhann Páll. „Einn bifvélavirki
á landinu þekkir þessa árgerð af
Kadilakk eins og höndina á sér og
hann heitir Aðalsteinn Ásgeirsson,
kallaður Steini í Svissinum. Ólafur
varaði mig við því að hann væri
brjálaður skaphundur. Þegar nær
leið ferðinni fékk ég sífellt alvar-
legri viðvörunarpósta frá Óla Gunn
um að kannski værum við að taka
allt of mikla áhættu, Steini gæti tek-
ið algjört æðiskast í útlöndum. Það
voru sannarlega farnar að renna
á mig tvær grímur og við veltum
upp þeim möguleika hvort ekki
væri einhver annar bifvélavirki
sem kæmi til greina sem ferðafé-
lagi. Það reyndist ekki vera. Við lét-
um slag standa. Svo kom á daginn
að Steini reyndist hinn yndisleg-
asti ferðafélagi og mikill karakter.
Vissulega tók hann sínar rokur en
þær stóðu ekki lengi. Ef salatið var
ekki nógu ferskt á veitingastöðun-
um rauk hann á dyr og skellti á eft-
ir sér hurðum og borðaði ekki neitt
í mótmælaskyni. Þegar við hinir
komum út af veitingastaðnum þá
lá Steini í sólbaði á umferðareyju,
sallarólegur, og það var eins og ekk-
ert hefði gerst.
Annar ferðafélagi var Sveinn
Sveinsson í Plús film. Hann vildi
endilega koma með í þessa ferð og
gera heimildarmynd um hana. Þá
vorum við orðnir of margir til að
geta verið í Kadilakknum. Sveinn
hóf ferðalagið í Ameríku á því að
leigja sér bílaleigubíl. Þetta var
töffarasportbíll sem hentaði ekki
nógu vel. Topplúgan sem Sveinn
þurfti að komast upp úr til að geta
Jóhann Páll Valdimarsson.
„ Það er alveg klárt að ef ég hefði ekki
haft hagsmuna að gæta í sambandi
við útgáfu bókarinnar þá hefði ég sagt
ferðafélögum mínum að fara til fjand-
ans. Fteyndar eru skrautlegar lýsingar
á því í bókinni þegar ég missti nokkrum
sinnum stjórn á skapi mínu."
myndað var svo þröng að hann stóð
fastur í loftlúgunni. Eitt sinn þeg-
ar við vorum að bíða eftir að gert
væri við Kadilakkinn ráfuðum við
Sveinn inn á bílasölu. Sveinn var
með tékka sem hann hafði reynt
að fá skipt í bankastofnunum í
mörgum bæjum án árangurs en
bílasalinn var tilbúinn að losna við
handónýtan eldgamlan BMV fyrir
hvaða pappír sem var og tók glaður
við tékkanum. Sveinn ók á brott í
þessum forna BMV. Svo skiptust
þeir á um að bila, Kadilakkinn og
BMV-bíllinn. Ferðin litaðist mjög
af þessum raunum með bílana.
Þeir biluðu á verstu hugsanlegu
augnablikum.“
Ferðalag sem reyndi á þolrifin
Jóhann Páll segir að tíðar bílabil-
anir hafi reynt mjög á mannskap-
inn og skapað spennu milli ferðafé-
laganna. „Svo var ég svo óheppinn
að lenda í því að sjá um bróðurpart-
inn af öllum praktískum málum.
Það var aldrei hugmynd mín því ég
ætlaði mér að verða áhorfandi og
taka myndir. Ég þurfti líka að hafa
Ólafur Gunnarsson „Hann varoft
utan við sig og algerlega laus við
allt praktískt vit.“
hemil á þeim stóru egóum sem ég
var að ferðast með. Að jafnaði er
ég skapstillingarmaður en þetta
reyndi mjög á þolrif mín. Það er
alveg klárt að ef ég hefði ekki haft
hagsmuna að gæta í sambandi við
útgáfu bókarinnar þá hefði ég sagt
ferðafélögum mínum að fara til
fjandans. Reyndar eru skrautlegar
lýsingar á því í bókinni þegar ég
missti nokkrum sinnum stjórn á
skapi mínu.“
Bókina skrifuðu Ólafur og Einar
eftir að heim til Islands var komið.
,Þeir punktuðu mikið hjá sér með-
an á ferðinni stóð, Ólafur þó sýnu
meira, “ segir Jóhann Páll. „Hann
var sískrifandi og fyllti margar
skrifblokkir. Hann var oft utan við
sig og algerlega laus við allt prakt-
ískt vit. Ef við Óli værum ekki
svona kærir vinir til þrjátíu ára þá
hefði ég örugglega hent honum út
úr bílnum.“
Þegar Jóhann Páll er spurður
hvort hann væri til í að endurtaka
þetta ævintýri segir hann: „Ef þú
hefðir spurt mig þegar við komum
til baka hvort ég myndi fara í aðra
svona ferð þá hefði ég aftekið það
með öllu en í dag væri ábyggilega
hægt að selja mér svona klikkaða
hugmynd."
mciuiiugai inuiiiiii
Uppruni tegund-
anna kemur út
Á þessum degi kom út á Englandi
bókin Uppruni tegundanna eftir
Charles Darwin en þar setti höfund-
ur fram þróunarkenningu sína sem
olli miklu fjaðrafoki. Darwin skýrði
orsök þróunarinnar þannig að ein-
staklingur fæddist með visst erfða-
upplag og þeir einstaklingar sem
aðlöguðust umhverfinu á hverjum
tíma og gætu af sér flest afkvæmi
lifðu af.
Vísindamenn tóku verkinu flestir
fagnandi en kirkjunnar menn brugð-
ust margir illa við og flokkuðu bók-
ina sem guðlast. Darwin hélt áfram
að skrifa og deilur mögnuðust eftir
bækurnar The Descent of Man og
Selection in Relation to Sex þar sem
hann hélt því fram að maðurinn
væri kominn af öpum.
Þegar Darwin lést árið 1882 var
þróunarkenning hans almennt við-
urkennd. Hann var grafinn í Westm-
inster Abbey.