blaðið - 01.12.2006, Qupperneq 36

KoUúii
Afmælisborn dagsins
WOODY ALLEN LEIKSTJÓRI OG LEIKARI, 1935
BETTE MIDLER SÖNGKONA, 1945
RICHARD PRYOR GAMANLEIKARI, 1940
36 FÖSTUDAGUR 1. DESEMBER 2006
blaöið
Listin er samstarf milli
Guðs og listamannsins
og því minna sem lista-
maðurinn gerir því betra
AndréGide
kolbrun@bladid.net
Hörmulegt
flugslys
Bókaíorlagið Útkall sendir
frá sér bókina Útkall - Leifur
Eiríksson brottendir eftir Óttar
Sveins-
son
Um mið-
nætti
miðviku-
daginn
15. nóv-
ember
1978 var
Flug-
leiða-
vélin
Leifur
Eiríks-
son, DC
8-63, í
aðflugi að flugvellinum við Kól-
ombó á Srí Lanka. Um borð
voru þrettán íslendingar, þar
af átta manna áhöfn. Einnig
voru þar 249 indónesískir píla-
grímar. Flugleiðaáhöfn beið
þess að taka við vélinni á flug-
vellinum. Vélin brotlenti í skógi
tæpa tvo km frá brautarenda.
Þetta var fjórða stærsta flug-
slys sögunnar á þeim tíma.
í þessari bók segja (slending-
arnir fimm, sem björguðust,
og íslenska áhöfnin, sem
beið á flugvellinum, í fyrsta
skipti alla söguna af þessum
atburði. Einnig upplýsir Skúli
Jón Sigurðarson frá Flugmála-
stjórn það sem gerðist við
rannsóknina ytra þegar hann
og Flugleiðamenn komust með
reyfarakenndum brögðum að
sannleikanum hjá flugmálayfir-
völdum á Srí Lanka og leynilög-
reglumenn tóku að fylgja þeim
við hvert fótmál.

Ingunn Snædal „Þegarég vann fórég
að gráta. Mér fannst einkennitegt að
eitthvert fólk úti í bæ skyldi skilja það
sem ég var að skrifa, sem var svo mikið
um sjálfa mig, og þykja það gott."
Bluíil/Eyþór

Fótspor
á fjöllum

Frásagnir
ferðalanga
Útkall sendir einnig frá sér bók-
ina Fótspor á fjöllum eftir Pál
Ásgeir Ásgeirsson
Hér birtast hressileg viðtöl við
sex orð-
lagða
ferða-
langa
sem
hafa
ferðast
um ís-
land alla
sína ævi.
Fallega
mynd-
skreytt
bók í
sama
broti og
árbók Ferðafélags íslands.
Gerður Steinþórsdóttir
íslenskufræðingur er harðvít-
ugurferðamaður sem hefur
vitjað margra fáförnustu staða
á Islandi og hefur kannað
óbyggðir víða um heim.
Valgarður Egilsson, læknir,
skáld og fjallgöngumaður, er
rómaður fyrir leiðsögn sína um
Víkur og Fjörður. Guðmundur
Hallvarðsson frá Búðum í
Hlöðuvík er þjóðsagnaper-
sóna meðal Hornstrandafara
eftir fararstjórn þar í áratugi.
Ingvar Teitsson læknir, sem
stýrir Ferðafélagi Akureyrar,
þekkir Norðurland öðrum
betur. Harðfylgi á ferðalögum,
víðtæk reynsla og skarp-
skyggni hafa aflað Höskuldi
Jónssyni, fyrrverandi forseta
Ferðafélags (slands, virðingar
í hópi ferðamanna. Og Sigrún
Valbergsdóttir, leiðsögumaður
og fjallageit, hefur legið úti
á Hornströndum og Arnar-
vatnsheiði en Svarfaðardalur
stendur hjarta hennar næst.
Og svo skálda ég bara
ngunn Snædal fékkBókmennta-
verðlaun Tómasar Guðmunds-
sonar fyrr á þessu ári fyrir
ljóðabókina Guðlausir menn
- hugleiðingar um jökulvatn
og ást. Bjartur gefur út bókina en
fyrsta upplag hennar er uppselt og
önnur prentun væntanleg.
Lýg herfilega
Guðlausir menn er einlæg og
sterk ljóðabók og afar opinská. Ing-
unn er spurð hvort hún sé að yrkja
um sjálfa sig og fólkið í kringum sig.
„Já, ég er að því en um leið lýg ég al-
veg herfilega upp á mína nánustu og
sjálfa mig,“ segir hún. „í ljóðunum
var ég að reyna að koma á framfæri
tilfinningum mínum fremur en
að segja kórrétt frá atburðum. Þeir
gerðust ekki nákvæmlega eins og
þeim er lýst í bókinni og ekki í þess-
ari röð og sumt gerðist alls ekki en
það gerðist kannski eitthvað annað.
Og svo skálda ég bara.
Þegar ég skrifaði bókina var
ég að kenna uppi í Borgarfirði og
var að deyja úr leiðindum. Þetta
hafði átt að verða vetur hinnar
miklu sköpunar: ég í sveitinni að
semja og mála. Ekkert af því sem
ég hélt að myndi gerast gerðist. Ég
sá þessa Ijóðasamkeppni auglýsta
og ákvað að vera með. Ég hugsaði
ekkert lengra. Ég ætlaði bara að
vera með í einhverju. Ég sendi inn
handritið. Þegar ég vann fór ég að
gráta. Mér fannst einkennilegt að
eitthvert fólk úti í bæ skyldi skilja
það sem ég var að skrifa, sem var
svo mikið um sjálfa mig, og þykja
það gott.“
Tímifyrirsálina
Guðlausir menn eru önnur
ljóðabók Ingunnar. „Mér finnst
skemmtilegra að yrkja en að skrifa
sögur, ég held að ég sé líka betri í
því,“ segir hún. „Ég á fullt af sög-
um í skúffunni en mér finnst þær
ekkert góðar. Reyndar finnst mér
ljóðin oft ekkert góð heldur. Ég fæ
bjánahroll þegar ég les sum ljóðin
í þessari bók. Aðrir eru hrifnir af
þeim sem ég skil ekki því ég fletti
fljótt framhjá þeirn."
Jólabókahasarinn, þegar flestir
rithöfundar eru á þeytingi til að
lesa upp og vekja athygli á sér, á
ekki sérlega vel við Ingunni sem
kýs kyrrlátt líf. „Ég öfunda mann-
eskjur sem geta farið á þrjá fundi
sama daginn,“ segir hún. „Ég lít
fram í mánuðinn og sé að ég á að
mæta á þrjá staði í sama mánuði,
fæ köfnunartilfinningu og hugsa:
„Æ, þetta er allt of mikið.“ Ef ég
þarf að mæta í upplestur á ákveðnu
kvöldi hugsa ég um það viku fyrir
upplesturinn hvernig ég eigi að
snúa mig út úr því. Allt fram á síð-
asta dag hugsa ég: „Ég vil ekki gera
þetta“. Svo geri ég þetta og oft er
það gaman.
Ég þekki fólk sem er þjótandi
á milli staða allan daginn. Ég er
ekki þannig. Ég er mikið heima
hjá mér. Ég á sex ára dóttur og er
svo gamaldags móðir að ég sæki
hana i skólann, fer með hana heim
og gef henni kakó. Hún er heima
hjá mér og við erum að dunda okk-
ur. Ég þarf mikinn tíma fyrir sjálfa
mig. Ég held að það sé gott fyrir sál-
ina að fá þann tíma.“
menningarmolinn
Victor Hugo
fellur á tíma
Á þessum degi árið 1830 átti
franski rithöfundurinn Victor
Hugo að skila handriti að skáldsög-
unni Hringjaranum frá Notre Dame
(Notre Dame de Paris) til útgefanda
síns. Eins og stundum vill verða
þegar rithöfundar eiga í hlut stóð
Hugo ekki við samninginn við útgef-
andann. Hann var önnum kafinn
við önnur verkefni og framlengdi
skilafrest nokkrum sinnum og bók-
in kom ekki út fyrr en 1831. Hún
er með þekktari skáldsögum bók-
menntasögunnar og hefur nokkr-
um sinnum verið kvikmynduð.
Þegar Napóleon III komst til
valda neyddist Hugo til að flýja land
og kom ekki til Frakklands í 20 ár.
í útlegðinni lauk hann við meistara-
verkið Vesalingana sem sló í gegn
víða um heim. Hugo lést árið 1885
og var þá orðinn þjóðhetja.