Fréttablaðið - 10.03.2012, Blaðsíða 8

10. mars 2012 LAUGARDAGUR8
Námskeið með DAVÍÐ KRISTINSSYNI
næringar- og lífsstílsþjálfara
www.heilsuhusid.is
30 daga hreinsun
á mataræ›i!
Námskeiðið er haldið í Heilsuhúsinu, Lágmúla 5, kl. 20 - 22.
Innifalið er uppfærð handbók með öllum
upplýsingum sem þú þarft og 30 daga framhaldsmatseðill.
Námskeiðsgjald aðeins kr. 5.500,-
Nánari upplýsingar á www.30.is og í síma 864 9155.
Geir H. Haarde fyrir Landsdómi - dagur 5
Báðir bankastjórar Lands-
bankans fullyrtu við seðla-
bankastjóra að yfirtaka
ríkisins á Glitni hefði engin
áhrif á hina bankana. Þetta
kom fram í vitnisburði Öss-
urar Skarphéðinssonar fyrir
Landsdómi. Jóhanna Sig-
urðardóttir forsætisráð-
herra telur forvera sinn hafa
gert allt sem hann gat til
að afstýra bankahruni árið
2008.
„Mér kom aldrei til huga að ein-
hver banki myndi rúlla, svo ég
upplýsi fávísi mína,“ sagði Össur
Skarphéðinsson utanríkisráðherra
fyrir Landsdómi í gær, spurður um
hvernig hann hafi metið stöðuna í
kringum páskana 2008.
Össur, sem var iðnaðarráðherra
þegar bankakerfið hrundi, sagði að
síðar hafi runnið á hann tvær grím-
ur. Hann hafi þess vegna spurt á
fundi í Seðlabankanum 28. septem-
ber hvaða áhrif yfirtaka ríkisins á
75 prósenta hlut í Glitni kynni að
hafa. Þar hafi hann verið fullviss-
aður um að hinir bankarnir myndu
ekki fara í þrot í kjölfar þeirrar
aðgerðar.
Markús Sigurbjörnsson, forseti
Landsdóms, spurði Össur nánar út
í þetta atvik, og vildi fá að vita hver
eða hverjir það hafi verið sem hafi
fullvissað Össur um að hinir bank-
arnir myndu ekki falla.
Össur sagðist hafa spurt þessarar
spurningar þrisvar. Í fyrsta skiptið
á fundinum í Seðlabankanum. Þar
hafi hann verið upplýstur um að
Sigurjón Þ. Árnason, bankastjóri
Landsbankans, hafi fullyrt þetta
daginn áður.
Trúði ekki Davíð Oddssyni
„Ég held að það hafi verið þáverandi
seðlabankastjóri [Davíð Oddsson]
sem sagði þetta. Ég var ekki alveg
vissum að hann hafi sagt mér satt,“
sagði Össur. Hann hafi því spurt
annan starfsmann Seðlabankans
sem setið hafi fundinn með Sigur-
jóni í einrúmi þegar þeir brugðu
sér á sama tíma á salernið, en feng-
ið sömu svör.
Síðar sama kvöld segist Össur
hafa spurt Davíð aftur. Davíð hafi
þá rætt í síma við Halldór J. Krist-
jánsson, bankastjóra Landsbankans,
og hafi hann svarað á sama veg og
Sigurjón.
„Ég held að Geir [H. Haarde] hafi
gert allt sem í hans valdi stóð […]
til að taka á þessum vanda,“ sagði
Jóhanna Sigurðardóttir forsætis-
ráðherra í vitnisburði hennar fyrir
Landsdómi í gær.
Hún sagði Geir, sem er ákærður
fyrir Landsdómi fyrir vanrækslu í
aðdraganda bankahrunsins, meðal
annars hafa beitt sér fyrir því að
styrkja gjaldeyrisvarasjóð Íslands
með gjaldmiðlaskiptasamningum
við Danmörku, Svíþjóð og Noreg.
Auk þess hafi hann og Ingibjörg Sól-
rún Gísladóttir, þáverandi utanrík-
isráðherra reynt að leysa lausafjár-
vanda bankanna, meðal annars með
því að vinna gegn neikvæðri ímynd
íslensku bankanna.
Rætt var innan ríkisstjórnarinn-
ar árið 2008 að viðskiptabankarn-
ir þrír væru of stórir, en Jóhanna
sagði ekki hægt að saka Geir um að
hafa ekki brugðist við þeirri stöðu.
Enginn hafi bent á þær aðgerðir
sem hægt hefði verið að grípa til
árið 2008 til að minnka efnahags-
reikning bankanna. Andrúmsloft-
ið hafi verið afar viðkvæmt, og allt
sem sagt hafi verið hafi getað haft
áhrif á bankana. Þetta er svipað
viðhorf og heyrst hefur frá öðrum
stjórnmálamönnum og embættis-
mönnum sem borið hafa vitni.
Össur Skarphéðinsson utanrík-
isráðherra, sem bar vitni á undan
Jóhönnu í gær, var sömu skoðun-
ar. Hann sagðist enn ekki hafa hitt
þann mann sem hafi geta bent á
hvernig hefði verið hægt að fram-
kvæma það á árinu 2008.
Glæpir sem jaðra við landráð
Jóhanna var harðorð í garð Seðla-
bankans, og sagðist eins og aðrir
hafa tekið mark á skýrslum sem
frá bankanum komu árið 2008.
Í skýrslu sem kom út í maí hafi
komið fram að staða bankanna
væri góð, og það hafi róað hana.
Eftir á að hyggja hafi verið afar
sérkennilegt að bankinn hafi látið
slík plögg frá sér á þessum tíma.
Mikið uppnám varð á ríkis-
stjórnarfundi þann 30. september
2008 þegar Davíð Oddsson, þáver-
andi formaður bankaráðs Seðla-
banka Íslands, kom óvænt á fund-
inn, sagði Jóhanna. Hún sagði í gær
að Davíð hafi greint ríkisstjórn-
inni frá því að bankakerfið væri að
hrynja, og hafi nánast talið að loka
þyrfti landinu.
Þá segir hún Davíð hafa viljað
að ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks
og Samfylkingar sem þá sat viki,
og þjóðstjórn tæki við völdum.
Jóhanna orðaði það þannig í gær að
ekki hafi allir verið ánægðir með
þá hugmynd Davíðs, enda varð hún
ekki að veruleika.
Össur lýsti fundinum með Davíð í
meiri smáatriðum. Hann sagði rík-
isstjórnarfundinn hafa verið byrj-
aðan þegar Geir hafi verið kallaður
af fundi, sem sé í sjálfu sér mjög
óvenjulegt. Davíð hafi svo fylgt
Geir inn á fundinn.
Á fundinum greindi Davíð ríkis-
stjórninni frá því að ekki hafi tek-
ist að bjarga málunum með því að
leggja Glitni til hlutafé frá ríkinu
tveimur dögum fyrr, sagði Össur.
Það hafi verið gert að undirlagi
Davíðs. Viðbrögð markaðarins voru
ekki eins og reiknað hafði verið
með, lánshæfismat bankanna féllu
og lánalínur þornuðu.
Þá sagði Össur að Davíð hafi
notað „nokkur vel valin orð“ yfir
eigendur tveggja „tilgreindra“
banka. Hann sagði að rétt væri að
stórefla efnahagsbrotadeild ríkis-
lögreglustjóra því eigendur bank-
anna tveggja hafi framið glæpa-
verk sem jaðraði við landráð.
Össur nefndi bankana ekki á
nafn. Í skýrslu Seðlabankans um
fjármálastöðugleika frá því í maí
það sama ár fengu Kaupþing og
Glitnir mun lakari umsögn en
Landsbankinn.
Mismeðvituð um samráðshóp
Össur sagði að Davíð hafi ekki fyrr
varað við alvarlegri stöðu íslenska
fjármálakerfisins í sín eyru. Eins
og Jóhanna sagðist hann hafa treyst
skýrslu Seðlabankans sem út kom í
maí 2008 þar sem bankarnir voru
sagðir standa traustum fótum.
„Skýrslan frá Seðlabankanum í maí
var túlkað þannig af fjölmiðlum og
stjórnmálamönnum að staða bank-
anna væri í lagi,“ sagði Össur.
Jóhanna sagðist fyrst hafa heyrt
af starfi samráðshóps um fjármála-
stöðugleika árið 2006. Í hópnum
sátu fulltrúar forsætisráðuneytis-
ins, fjármálaráðuneytis, viðskipta-
ráðuneytis, Fjármálaeftirlits og
Seðlabanka. Geir er meðal annars
sakaður um að hafa ekki beitt sér
fyrir því að vinna hópsins væri
markvissari.
Jóhanna sagðist hafa heyrt af
samráðshópnum í svari þáverandi
viðskiptaráðherra við fyrirspurn
hennar á Alþingi árið 2006.
Össur virðist ekki hafa fylgst
með þeirri fyrirspurn samflokks-
konu sinnar því hann sagði fyrir
Landsdómi í gær að hann hafi fyrst
heyrt af tilvist samráðshópsins
á ríkisstjórnarfundi í mars 2008.
Hann sagðist eftir það hafa talið að
hópurinn ætti að vinna að einhvers
konar viðbragðsáætlun vegna fjár-
málaáfalls og fylgjast grannt með
stöðu mála.
Össur ekki rétti maðurinn
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, þáver-
andi formaður Samfylkingarinnar,
vildi ekki að Björgvin G. Sigurðs-
son, þáverandi viðskiptaráðherra,
yrði látinn vita af fundi æðstu ráða-
manna um yfirtöku á 75 prósenta
hlut í Glitni haustið 2008, sagði
Össur.
Hann segir Ingibjörgu, sem var
þá stödd í Bandaríkjunum, hafa
hringt í sig klukkan 18 á sunnudegi
og beðið sig að vera fulltrúa sinn og
Samfylkingarinnar á fundi með for-
sætisráðherra, seðlabankastjóra og
fleirum.
Össur sagðist ekki hafa haft mik-
inn áhuga á því, hann hafi ekki talið
sjálfan sig rétta manninn til að sitja
slíkan fund, enda bankamál fjarri
hans sérsviði. Ingibjörg hafi talið
hann á að fara, og sent með honum
Jón Þór Sturluson, aðstoðarmann
Björgvins.
Össur sagðist hafa viljað hringja í
Björgvin, en Ingibjörg hafi ekki vilj-
að það. Þegar leið á fundinn hringdu
Össur og Jón Þór í aðra ráðherra
Samfylkingarinnar til að fá umboð
þeirra til að taka ákvarðanir í nafni
flokksins.
Forseti Landsdóms krafði Össur um nöfn
VITNAR UM FORVERANN Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra bar vitni um störf forvera síns á stóli forsætisráðherra fyrir
Landsdómi í gær. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Hefði tekið 2-3 ár að flytja Kaupþing
Verjandi Geirs H. Haarde, Andri Árnason, kallaði fjölmarga
fyrrverandi starfsmenn íslensku bankanna og menn sem
sátu í skilanefndum þeirra í vitnastúku í gær til að lýsa
hvers konar ástand var fyrir eignasölu á árinu 2008. Einn
ákæruliðurinn á hendur Geir snýr að því að hann hafi
ekki beitt sér nægjanlega gagnvart því að minnka íslenska
bankakerfið í aðdraganda hrunsins.
Vitnin voru öll á einu máli um að eignasala hefði verið
erfið og myndi að öllum líkindum hafa mjög neikvæð áhrif
á eigið fé bankanna. Þess utan myndu þau senda skilaboð
út á markaðinn að bankarnir væru í vandræðum. Því hefði
eignasala í raun getað haft þau áhrif að fella bankana,
frekar en að bjarga þeim.
Jóhannes Rúnar Jóhannsson, sem situr í slitastjórn Kaupþings og starfaði
hjá bankanum fyrir hrun, var spurður út í „Project Hans“ og „Project Einar“,
endurskipulagningarhugmyndir sem Hreiðar Már Sigurðsson sagði á fimmtudag
að hefðu verið á teikniborðinu hjá Kaupþingi. Jóhannes Rúnar sagði endur-
skipulagningar vanalega taka tvo til átján mánuði. Í tilviki Kaupþings hafi verið
um fjármálafyrirtæki að ræða sem hefði verið með hlutabréf skráð í tveimur
löndum (Íslandi og Svíþjóð), með mjög flókna fjármögnun og ytri aðstæður á
árinu 2008 hafi verið mjög vondar. „Flækjustigið í þessu tilviki var margfalt.“
Auk þess snerist „Project Einar“ um að flytja höfuðstöðvar bankans til Bret-
lands, en erlendur banki hafði aldrei gert slíkt áður. Að mati Jóhannesar myndi
svona flutningur, væri hann gerlegur, því taka tvö til þrjú ár hið minnsta. Hann
taldi „Project Hans“, sem snerist um að flytja hluta af starfsemi bankans frá
Íslandi til Danmerkur annars vegar og Bretlands hins vegar, hefði í raun ekki
breytt neinu til skamms tíma fyrir Kaupþing.
Brjánn
Jónasson
brjann@frettabladid.is
JÓHANNES RÚNAR
JÓHANNSSON