Fréttablaðið - 10.03.2012, Blaðsíða 34

10. mars 2012 LAUGARDAGUR34
V
ið tökum á móti konum sem
búa við mikla fátækt en vilja
auka tækifæri sín. Þær koma
hingað mismikið niðurbrotn-
ar en margar þeirra hafa
þurft að gefa frá sér börn til
ættleiðingar vegna bágborinna aðstæðna.
Sumar þeirra eldri eru hér að læra að
lesa og skrifa, aðrar koma á námskeið í
lífsleikni, heilbrigði og tölvunotkun og
við aðstoðum líka 10-18 ára stúlkur úr
hverfinu við heimanám. Stærsta áskor-
unin til þessa er þó tólf mánaða pró-
gramm sem veitir Enza-konum brautar-
gengi í rekstri smáfyrirtækja.“ Svona
byrjar Ruth Snædahl Gylfadóttir að lýsa
hlutverki fræðslumiðstöðvar samtak-
anna Enza í fátækrahverfinu Mbekweni
í Höfðaborg í Suður-Afríku. Ruth hlaut
fyrir skemmstu sæmdartitilinn Embla
ársins af samnefndum félagsskap hér á
landi.
Hagvön í Afríku
Ruth hefur búið í Höfðaborg síðustu sex
ár ásamt manni sínum, Kolbeini Kristins-
syni, og tveimur sonum. Hún var reyndar
hagvön í Afríku því sem barn var hún í
Simbabve, sem hét Ródesía þá, og dvaldi
í Höfðaborg á miklum umbrotatímum frá
1990 til 1995. „Ég er búin að vera hér í
Afríku einn þriðja af ævinni,“ segir Ruth
sem frá haustdögum 2008 hefur sinnt
sjálfboðastarfi fyrir Enza.
„Lífið hefur gefið mér tækifæri til að
láta gott af mér leiða,“ segir hún. „Ég
hafði um langt skeið alið þann draum
í brjósti að stofna hjálparsamtök fyrir
konur í Suður-Afríku og byggja þannig
brú á milli íslenskra og suður-afrískra
kvenna með jafnréttissjónarmið að leið-
arljósi. Í ágúst 2008 fékk ég sex íslenskar
konur, sem hafa fjölbreyttan bakgrunn
og mikla reynslu úr íslensku og erlendu
atvinnulífi, til að starfa með mér í stjórn
Enza og sjá um fjáröflun á Íslandi. Fimm
þeirra eru enn í stjórninni og hafa staðið
eins og klettur við hlið mér í þessu verk-
efni.“
Yfir 200 konur og stúlkur fóru í gegn-
um fræðslumiðstöð Enza á síðasta ári
og brottfall af námskeiðum þar er innan
við 2%, að sögn Ruthar. „Af þeim 80 sem
luku lífsleikninámskeiði hafa 37 fengið
fast starf á almennum vinnumarkaði
og allar voru enn í starfi sex mánuðum
síðar,“ segir hún. „Við erum með virkt
utanumhald um alla nemendur sem hafa
útskrifast af námskeiðum hjá Enza og
fylgjum öllum eftir með markvissum
hætti.“
Fengu afmælispening frá einni
Eitt af því sem Enza leggur áherslu á er
að útvega atvinnuskapandi verkefni fyrir
konurnar sínar og eftir þær liggja lykla-
kippur, töskur og leikföng svo nokkuð sé
nefnt. „Við fengum að gjöf sjö iðnaðar-
saumavélar frá Rótarý International og
góð kona í Svíþjóð gaf okkur rúmlega
tvær milljónir íslenskar sem hún fékk
í tilefni fimmtugsafmælis. Gjöfin frá
henni var eyrnamerkt starfsmenntun og
sautján konur taka þátt í slíku verkefni
núna. Þær luku allar lífsleikni og tölvu-
námi á síðasta ári og dreymdi um að reka
eigið smáfyrirtæki til að sjá sér og sínum
farborða. Enza hefur lagt inn umsókn
um að starfsnámið fái faggildingu hjá
stjórnvöldum,“ lýsir Ruth. Hún getur þess
að Guðbjörg í fyrirtækinu Aurum sé að
hanna armbönd, hálsfestar, töskur og
fleira fyrir Enza sem ætlunin sé að fram-
leiða til styrktar verkefninu og konunum.
Allt úr afrískum efnum, leðri og steinum.
Einn fastráðinn starfsmaður er við
vinnu daglega hjá Enza, að sögn Ruthar,
en einstök verkefni eins og lestrarkennsla
eldri kvenna og starfsmenntakennsla
eru í höndum fagaðila. Kennsla á tölvur
er svo unnin í sjálfboðavinnu. Enza-kon-
urnar sem búa í nálægð við fræðslumið-
stöðina skiptast á að vakna á nóttinni og
vakta húsið og aldrei hefur verið gerð til-
raun til innbrots þar, þrátt fyrir öll verð-
mætin sem þar eru.
Góður hljómgrunnur
Í dag er Enza skráð í þremur löndum,
Íslandi, Suður-Afríku og Bretlandi. Ruth
segir það forsendu þess að hægt sé að afla
fjár á þessum stöðum. „Fjölmargir hafa
gefið fé til samtakanna,“ segir hún og
tekur sem dæmi að góðgerðasjóður Auðar
Capital hafi veitt þeim 1,5 milljóna króna
styrk árið 2009 og á góðgerðadegi Haga-
skóla á síðasta ári hafi safnast 700 þúsund
krónur. „Svo hefur rödd Enza fengið góðan
hljómgrunn víða um heim,“ segir hún.
„Stjórnvöld hér hafa líka tekið þeim afar
vel. Á síðasta ári veittu þau okkur viður-
kenninguna Mayoral Awards sem er mikill
heiður, enda einungis veitt þeim samtök-
um sem skara fram úr á sviði samfélags-
ábyrgðar og aðstoðar.“
■ Orðið Enza er er úr Zulu-tungumálinu. Það
hefur jákvæða skírskotun og þýðir að gera
eða framkvæma.
■ Í stjórn Enza á Íslandi eru auk Ruthar
Snædahl þær Erna Bryndís Halldórsdóttir,
löggiltur endurskoðandi, Guðrún Sesselja
Arnardóttir hæstaréttarlögmaður, Hrefna
Ösp Sigfinnsdóttir viðskiptafræðingur,
Jóhanna Waagfjörð hagfræðingur og
Unnur Steinsson, markaðs-og sölustjóri
Lyfju.
■ Í heilbrigðisfræðslu Enza er áhersla lögð
á HIV-fræðslu, berklavarnir, kynheilbrigði,
hreinlæti og mataræði.
■ Sex konur útskrifuðust úr lífsleikni- og
tölvunámi 8. mars og haldin var útskriftar-
veisla. Einnig var stofnaður kvennakór í
samvinnu við tónlistarskóla.
■ Meira um samtökin á www.enza.is
■ UM ENZA
Lífið hefur gefið mér tækifæri
Hjálparsamtökin Enza í útjaðri Höfðaborgar vinna að því að koma konum sem búa við sára fátækt á braut sjálfstæðis og sjálf-
bjargar. Stofnandi þeirra, Ruth Snædalh Gylfadóttir, sagði Gunnþóru Gunnarsdóttur sitt lítið af hverju um samtökin.
RUTH Í FÁTÆKRAHVERFINU MBEKWENI „Rödd Enza hefur fengið góðan hljómgrunn víða um heim. Stjórnvöld hér í Suður-Afríku hafa líka tekið þeim afar vel. Á síðasta ári veittu þau okkur viðurkenninguna Mayoral
Awards sem er mikill heiður,“ segir hún. MYND/BERGLIND BALDURSDÓTTIR
FJÖLSKYLDAN Kolbeinn, Kristinn Albert, Ruth og Marteinn með heimilishundana Kókó og Kát.